Büyük operasyon eylülde

Ülkenin haritasını neredeyse köy köy ezberledik. Bunun sebebi ise, IŞİD deyince aklımıza hemen Suriye gelmesi.

Oysaki IŞİD'in Suriye ve Irak'ta ele geçirdiği bölgeler içindeki en büyük şehir, Musul. Yani Irak’ın 2. büyük şehri. Dolayısıyla Musul’u almak demek, IŞİD’i Irak’ta yenmek demek.

Bu yüzden de ABD’nin önceliği şu anda Suriye değil, Irak.

Zaten rakamlar da bunu gösteriyor. Bu zamana kadar uluslararası koalisyonun Irak ve Suriye’ye yaptığı 10 bin sortinin, yani hava saldırısının yüzde 70’i Irak’ı hedef almış.

MUSUL OPERASYONU HAZIRLIĞI

Musul operasyonuna dair ise tam bir gizem havası hakim.

24 Mart’ta Bağdat hükümeti, opererasyonun 1. aşamasının başladığını duyurdu. Ancak sadece birkaç gün sonra harekat aksaklığa uğradı. Ve durduruldu. Peki Musul operasyonu daha başlamadan bitti mi?

*

Cevabı net: Hayır. Çünkü 24 Mart’ta başlamış olan operasyon, zaten beklenen o büyük Musul operasyonu değildi. Bağdat’taki kaynaklarıma göre, bu sadece “Musul’u Çevreleme Harekatı”ydı. Zira önce Musul’un güney, kuzey ve doğusunun IŞİD’den temizlenmesi hedefleniyor.

Böylelikle bu bölgelerdeki IŞİD unsurları ya Musul’un merkezine kaçacaklar. Ya da şehrin batısından Suriye’deki ana üsleri olan Rakka’ya geçecekler. Hedef, Musul harekatı başladığında bu teröristleri şehrin merkezinde, daha sonra Rakka operasyonu başladığında da Rakka’da vurmak.

Harekatın başlangıç tarihi olarak ise Eylül, en geç Ekim ayı planlanıyor.

TÜRKİYE DAHİL OLACAK MI?

Operasyonda özellikle Sünni aşiretlerin savaşması, yani şehri yerel güçlerin kurtarması hedefleniyor. Bunun için de 2007’de Oğul Bush’un Bağdat’ı ve Anbar eyaletini kurtarmak için uyguladığı “Surge” (hamle) planı hayata geçirilmiş durumda. Yani Sünni Arap aşiretler örgütlenip silahlandırılacak. Şu anda ABD öncülüğünde koalisyon güçleri de bu aşiretleri eğitmeye başladı.

Bununla birlikte koalisyon güçleri Irak ordusunu da Mahmur kampında eğitmeye devam ediyor. Ki kampta şu anda 2 tugay Irak askeri bulunuyor. Irak askerlerinin aşiret güçleriyle birlikte ise 15-20 bin kişilik bir güç oluşturması bekleniyor.

Yine Türkiye’nin Irak’ta eğitmiş olduğu 2700 asker de operasyona katılacak. Bu kuvvetleri sahada Türk askeri danışmanlar yönlendirecek. ABD’nin eğittiği ve harekata katılacak asker sayısı da 1500 civarında.

*

Peşmerge ise büyük operasyona katılmaktan yana değil. Zira bir Arap şehri olan Musul için savaşmak, ölmeyi göz almak istemiyor. Hem de Kürdistan Bölgesel Yönetimi zaten alacağı kadar toprak almış, savaşın başından bu yana topraklarını yüzde 40 arttırmş durumda. Musul’un kuzeyi de buna dahil.

Asıl tartışmalı konu ise “Haşdi Şabi”, yani Şii milis güçler. Bu güçlerin yaklaşık yarısı İran güdümünde. Ve operasyona dahil olmak istiyorlar. Ancak yerel Sünni halkla aralarında gerilim çıkma ihtimaline karşı, Şii milisler Musul merkezine girmeyip sadece çevresinde savaşabilir.

TÜRKİYE’NİN SURİYE TALEPLERİ

Ne Türkiye, ne ABD, ne de İran, hiçbir yabancı ülkenin muharip gücü ise operasyona katılmayacak. Zira Irak hükümeti “bu benim savaşım” diyor. Zaten kimse askerini göndermek de istemiyor.

Peki Türkiye neden Irak’ta görünür değil? Bunun sebebi, Suriye. Ankara ABD ile yaptığı İncirlik mutabakatıyla birlikte, 3 talep öne sürmüştü: Güvenli bölge, uçuşa yasak bölge ve eğit-donat programı. Ancak bunların hiç biri hayata geçirilmedi. Bu yüzden Türkiye Irak’ta elini taşın altına daha fazla koymak istemiyor.

Musul’da ise şu anda 15-20 bin IŞİD’li olduğu tahmin ediliyor. Sadece 300-400 teröristin bulunduğu Ramadi bile 6 ayda kurtarılabilmişti.. Dolayısıyla Musul harekatının ne kadar süreceğini kestirmek zor.

*

Tüm bunların ötesinde, şu anda Musul barajının yıkılması gündemde. IŞİD Musul’a 2 yıldır hakim olmasına rağmen, barajı sadece 11 gün elinde tutabilmişti. Ancak yine de çoğu görevli o sırada terk ettikleri baraja bir daha geri dönmedi. Baraj bakımsız kaldı.

Eğer çökerse kentin 4 saat içinde 20 metre su altında kalması ve 500 bin ila 1,5 milyon insanın hayatını kaybetmesi bekleniyor. Bu ise bırakın Musul operasyonunu, geride ne Musul bırakır. Ne de Irak.