Turizm ve eğitimden 400’er milyon dolar geliyor, yatak sayısı 20 bine doğru gidiyor

Bankada Altınbaş Ailesi’nin kurduğu İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Ali Altınbaş, Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı İmam Altınbaş ve Creditwest Bank’ın Genel Müdürü Süleyman Erol’la KKTC ekonomisi ve bankacılık sektörünü konuşuyoruz.
Ali Altınbaş, KKTC’de şirket devirleri, birleşmeler gibi konularda yasal mevzuatın değişmesi gerektiği üzerinde durunca İmam Altınbaş, KKTC Maliye Bakanı Ersin Tatar’ı aradı:
- Sayın Bakanım, uygunsanız bir çayımızı içmeye uğrar mısınız?
Ersin Tatar, Altınbaş gibi KKTC’nin eski yatırımcılarından davet alınca, kısa sürede Creditwest’in merkezine ulaştı. Beni ve Günseli Özen Ocakoğlu’nu görünce heyecanla KKTC’nin potansiyelini anlatmaya koyuldu:
- Bizim için en önemli çıpa, Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği. Bu destek, bizim açımızdan her zaman “güven ve istikrar” göstergesidir. Nitekim Sayın Başbakan Tayyip Erdoğan’ın son ziyaretinde verdiği mesajlar sonrasında KKTC’ye güven daha da arttı. Yüzlerce proe geliyor.
- Son yıllarda turistik tesis yatırımlarında artış var değil mi?
- Nuhun Gemisi, Cratos, Merit derken yatak sayımız 16-17 bine çıktı. Hürriyet’te sürekli buradaki tesislerle ilgili ilanlar görüp, mutlu oluyoruz. Bizim için 20 bin yatak bir eşik. O eşiği aşınca, turizmde ciddi artışlar yaşarız.
- Turizm geliri nasıl?
- 400 milyon dolar dolayında.
Bu noktada KKTC’de turistik tesis sayısı ve turizm geliri artışında kumarhanelerin önemli rolünün olduğunu vurgulamakta yarar var.
- Üniversite eğitiminden sağlanan gelir nasıl?
- O da 400 milyon dolar dolayında.
- Kaç yabancı öğrenci geliyor?
- Türkiye’den 35 bin, diğer ülkelerden de 5 bin öğrenci geliyor.
- Hangi ülkeler?
- İran, Azerbaycan, Sudan, Nijerya, Pakistan...
Hemen Türkiye’deki devlet üniversitelerinin KKTC’ye dönük adımlarını anımsattı:
- ODTÜ’nün 200 milyon dolarlık kampüs yatırımı söz konusu. İstanbul Teknik Üniversitesi’ne (İTÜ) Karpaz’da 400 dönüm yer verdik. Çukurova Üniversitesi ile Gazi Üniversitesi de geliyor. Ersin Tatar, fırsatı bulmuşken Ali Altınbaş’tan da söz aldı:
- Sizin de üniversiteniz bu yıl eğitime başlıyor. Artık İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi’ni de Kıbrıs’a bekleriz.
Üniversitelerinin ilk yıldan yüzde 78 doluluğa ulaşmasıyla moral bulan Ali Altınbaş söz verdi, İmam Altınbaş da destekledi:
- Kıbrıs zaten bizim memleketimiz. Tüm Altınbaş Ailesi KKTC vatandaşı. Elbette hedeflerimiz arasında burada da üniversite kurmak var.
KKTC’nin 2.5 milyar liralık gayrısafi milli hasılası var...
Yılda 1.5 milyar liralık ithalat gerçekleştiriyor...
En büyük gelir kalemlerini turizm ve eğitim oluşturuyor...
Tatar’ın verdiği mesajlara bakılırsa, ambargoya, izolasyona rağmen KKTC’nin turizm ve eğitim gelirlerinin yönü yukarı dönmüş görünüyor...
Her iki alana da yüklenmeleri gerekiyor...

Karapara endişesi yüzünden bankaları fazla sıkıyoruz

ALİ Altınbaş ve İmam Altınbaş, KKTC merkezli bankaların Türkiye’den de mevduat kabul etmesinin yolunun açılması gerektiği önerisine Ersin Tatar da katıldı:
- 2001 krizi sonrasında Türkiye’de olduğu gibi Kıbrıs’ta da bankacılık sistemi çok kontrollü hale geldi. Türkiye, KKTC’nin “karapara aklama merkezi” gibi algılanmasını istemiyor. O yüzden de bizim bankacılık sistemimizi çok sıkı tutuyor.
- Türkiye’den mevduat kabulüne siz de sıcak bakar mısınız?
- Kıbrıs’taki bankalarımızın Türkiye’den mevduat kabul etmesine kapıyı açmakta yarar var.
Ali Altınbaş, şu noktanın altını çizdi:
- Eski alışkanlıklarla KKTC’deki bankalara hep “off-shore bankacılık” gözüyle bakıyorlar. Creditwest olarak bizim “off-shore”la işimiz olmaz.
Tatar, KKTC Merkez Bankası’na vurgu yaptı:
- Zaten Merkez Bankamız, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan gelen ekip tarafından yönetiliyor. Dolayısıyla onların da onay vereceği ölçüde bir gevşeme düşünülebilir.

Rumlar çaktırmadan alışverişe geliyor

ERSİN Tatar, Kıbrıs Rum Kesimi’nin Yunanistan’la birlikte yaşadığı derin ekonomik krize işaret etti:
- Genellikle bizimkiler Rum tarafına alışverişe giderlerdi. Bizimkiler ellerinde dolu poşetlerle gelirlerdi.
- Rum tarafından KKTC’ye alışveriş için geçen var mı?
- Krizle birlikte onları da görmeye başladık. Ancak, onlar çaktırmadan alışveriş yapıyorlar.
- Ne demek çaktırmadan?
- Rum bizim tarafa geliyor, yeni ayakkabı alıyor. Eskisini atıp, yenisini ayağına giyip gidiyor. Sınırdan geçerken alışveriş yaptığının anlaşılmasını istemiyor.

Ercan-İstanbul arasında günde 14 uçak seferi var

KKTC Maliye Bakanı Ersin Tatar, Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) dönemindeki kısıtlamaları anımsatıp, ekledi:
- Eskiden sadece KTHY’nin çoğunlukla İstanbul’dan günde birkaç seferi olurdu. Şimdi sadece İstanbul-Ercan arasında günde 14 sefer yapılıyor. Diğer illerden gelenlerle birlikte günlük sefer 30’a yaklaşıyor.
- Az da olsa turist taşıyan charter seferler de var değil mi?
- İran’dan, Azerbaycan’dan gelenler var ama henüz yeterli değil.
- Charter seferleri artırmak için neler yapıyorsunuz?
- Yolcu başına bir
ödeme yapıyoruz.
Ardından Ercan Havalimanı’nı özelleştirme hazırlıklarına değindi:
- Yakında ihalesini yapacağız. Aynı Türkiye’deki özelleşen havalimanları gibi Ercan’ın da büyümesini, modernleşmesini istiyoruz.
Tatar’dan bunları dinledikten sonra Ercan Havalimanı’nda, “Hatay’dan gelen uçak inmiştir”, “Dalaman’dan beklenen uçak, alanımıza inmiştir” anonslarını duydum, mutlu oldum...

Türkiye’nin desteği bizim için 100 ülkeden daha önemli

ERSİN Tatar, sıklıkla Türkiye’nin KKTC’nin arkasında olmasının önemine vurgu yaptı:
- Elbette izolasyonun sıkıntılarını yaşıyoruz ama Türkiye’nin bizim arkamızda olması, onun gücünü, verdiği güveni hissetmek bambaşka. Türkiye, bizi dünyada 100 ülkenin tanımasına bedel.
Ardından KKTC’ye hangi pencereden bakılması gerektiğine dikkat çekti:
- Bizi Türkiye’nin bir ili gibi görün. Bir Antalya, Kayseri, Konya neyse, Kıbrıs da öyle görülsün. Biz kendimizi öyle görüyoruz.