‘Fikir üreten fabrika’nın lideri

TEKFEN Holding’in 3 kurucusundan biri olan Feyyaz Berker’in vefat haberini ilk aldığımda, Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin ev sahipliğinde geçen ekim ayında gerçekleşen buluşmada ortaya çıkan mesajı anımsadım: 

- Tekfen İnşaat 60 yılda 50 milyar dolarlık proje tamamladı...
Ardından Berker’in Güngör Uras’la birlikte yazdığı kitabı elime aldım:

- Fikir Üreten Fabrika... TÜSİAD’ın ilk 10 yılı...
Sonra 92 yıllık yaşam öyküsünü yeniden okudum. Gelin birlikte bakalım:

Göz hekimi ve 1939-1946 dönemi İçel Milletvekilli Dr. Ahmet Muhtar Bey’in 7 Ekim 1925 Mersin doğumlu oğlu Feyyaz Berker, ilköğrenime doğduğu kentte adım attıktan sonra Tarsus Amerikan Koleji’ne devam edip, 1939’da yaşamına damga vuran Robert Kolej’e geçti. Liseden sonra Robert Kolej Yüksek Okulu İnşaat Mühendisliği’ni bitirdi.

1946’da ABD’ye gidip, Michigan Üniversitesi’ne girdi. O günlerde bir yandan da Kaiser-Frazer otomobil fabrikasında çalıştı. 1948 yılında Michigan Üniversitesi’nden yüksek lisans derecesini alıp, bir yıl kadar California’da bir inşaat-mühendislik firmasında çalıştı.

1949’da Türkiye’ye döndü, 1950’de askerlik görevini tamamladı. Bayındırlık Bakanlığı’na girdi. Esenboğa Hava Meydanı şantiye şefliğinin arıdandan 1954’te Bakanlık Laboratuvar ve Araştırma Bölüm Başkanı oldu.

1956’da kendisi gibi Robert Kolej ve Michigan Üniversitesi’ni bitirip Bayındırlık Bakanlığı’na giren Ali Nihat Gökyiğit’le şirket kurdu:

- Feyyaz-Nihat Müşavir Mühendislik (FN).Onlara kısa süre sonra Necati Akçağlılar da katıldı, şirketin adına eklendi:

- Feyyaz-Nihat-Necati Müşavir Mühendislik (FNN). 3 ortak, 1957’de şirketi Tekfen İnşaat’a dönüştürdü. Tekfen, Türkiye’nin önde gelen müteahhitlik şirketlerinden biri haline gelirken, 1964’te ampul fabrikasıyla sanayiye de girdi. Arkasından Mis Süt, Toros Tarım yatırımları, Tekfenbank geldi. Temeli inşaatla atılan Tekfen Holding, böylece Türkiye’de öne çıkan gruplar arasında yerini aldı. Zamanla Mis Süt ve bankayı elden çıkaran grup, daha çok inşaat ve tarım endüstrisine odaklandı.

Socar’ın Hazar Denizi’nde kullandığı açık deniz petrol platformları, Katar’da başta otoyol olmak üzere 5 milyar dolarlık proje, Tekfen İnşaat’ın son yıllardaki en önemli işleri arasına girdi.

Berker ve ortakları, Tekfen Holding’in 2000 yılında yeniden yapılanmasıyla birlikte yönetimi tümüyle profesyonellere devretti. Bu tarihten sonra Berker, diğer ortaklarıyla dönüşümlü olarak üstlendiği Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı, emekliye ayrıldığı 2014 yılına kadar sürdürdü.

TÜSİAD’IN KURULUŞU

Feyyaz Berker, ortakları Necati Akçağlılar ve Nihat Gökyiğit’le Tekfen Grubu’nda başarıyı yakalarken, iş dünyasının sivil toplum örgütlerinde de önemli rol oynadı. 1971 yılında Vehbi Koç, Nejat Eczacıbaşı, Sakıp Sabancı, İbrahim Bodur, Osman Boyner ve Selçuk Yaşar gibi dönemin önde gelen isimleriyle birlikte Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği’ni (TÜSİAD) kurdu.

Vehbi Koç, 1971-1980 döneminde başkanlık görevini Berker’in yürüttüğü TÜSİAD için kurulduğu gün şu benzetmeyi yaptı:

- Bugün, “fikir üreten bir fabrika” kurmaya karar verdik...

DEİK’İN KURUCULARINDAN

Berker, bugün iş dünyasına birçok ülkede rehberlik edecek konuma gelen Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK) kuruluşunda da aktif rol oynadı. 1986’da DEİK’in kurucu Başkan Yardımcılığını, 1987-97 döneminde de İcra Kurulu Başkanlığını yürüttü. 1985-1987 yıllarında da Türk-Amerikan İş Konseyi Yürütme Kurulu Başkanlığını üstlendi.

ECEVİT HÜKÜMETİ’Nİ SARSAN TÜSİAD İLANI

TÜSİAD, Feyyaz Berker’in başkanlığının son yılında, dönemin Bülent Ecevit Hükümeti’ne karşı gazetelere tam sayfa ilan verdi:
- Gerçekçi çıkış yolu...

TÜSİAD’ın 13 Mayıs 1979’da yayınlanan ilanı, hükümete karşı iş dünyasının açtığı bayrak oldu. Ecevit, hükümetini sarsan ilana 14 Mayıs’ta şu sert yanıtı verdi:
- Yeterli yardım ve kredi sağlama aşamasına gelmişken içimizden bıçaklanıyoruz. Bu devlet işadamlarının muhtırasıyla hükümet kurmaz.

 TÜSİAD BAŞKANI’YKEN EVİNE BOMBA ATILDI

1979 yılı eylül ayında TÜSİAD Genel Sekreteri Güngör Uras, emniyetten şu uyarıyı aldı:
- TÜSİAD binası, genel sekreter ve bazı işadamları, değişik fraksiyonların hedefleri arasında.

Derken ekim ayıynda önce Vehbi Koç’un Sarıyer’deki yazlık evinin bahçe duvarının dibinde bomba patladı. Koç, evde yoktu, konutu da zarar görmedi. Ardından Nejat Eczacıbaşı’nın Yeniköy’deki evinin bahçe duvarının dibine bomba konuldu. Bomba konuta zarar vermedi.

TÜSİAD’ın kurucularına yönelen 3’üncü bombalı eylem aynı ay bir gece Feyyaz Berker’in evini hedef aldı. Bebek’teki konutun bahçesine ana yoldan fırlatılan bomba, camların parçalayıp içeri girdi. Bombanın içindeki metal parçalar Berker Ailesi’nin sürekli kullandığı salondaki koltuk ve mobilyalara saplandı. Aile bu saldırıdan yara almadan kurtuldu.

ÜSTÜN HİZMET MADALYASI VAR

FEYYAZ Berker, eğitime verdiği desteğe mezunu olduğu Robert Kolej’den başladı. 1986’da Robert Kolej’in Mütevelli Heyeti’nde girdi. Koleje yeni bina ve tesisler kazandırmada önemli rol oynadı. Maddi destek verdiği Feyyaz Berker Hall, 1990’da hizmete girdi.

Berker, Hisar Vakfı’nın kurucuları arasında yer alırken şu mesajı verdi: “Türk eğitim sistemine örnek olabilecek bir yapı oluşturmalıyız.”
Berker, 1985’te Vehbi Koç’un önderliğinde kurulan Türkiye Aile Planlaması Vakfı’da da aktif rol aldı. 1996-99 dineminde vakıfta başkanlık görevini yürüttü.

1986’da Boğaziçi Üniversitesi tarafından fahri doktora ile onurlandırıldı. 1997’de de ortaklarıyla birlikte 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Devlet Üstün Hizmet Madalyası’na layık görüldü.

CENAZE TÖRENİ YARIN

VEFATI Tekfen Ailesi ve iş dünyasında üzüntü yaratan Feyyaz Berker için yarın Tekfen Holding’in Ulus’taki merkezinde tören düzenlenecek. Berker’in naaşı, Bebek Camii’nde yarın öğlen namazı sonrasında Aşiyan Mezarlığı’na defnedilecek.