Elbise yaşlanmayı geciktirebilir mi

Açılış töreni sonrası UTİB’in “7’nci Uluslararası Ar-Ge Proje Pazarı” ile OİB’in “4’üncü Otomotiv Ar-Ge Proje Pazarı” sergisini gezdim. İşte “Tıbbi Tekstiller” bölümünden bazı örnekler:

YAŞLANMA GECİKTİREN ELBİSE: Projeyi Erciyes Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Levent Önal önderliğinde aynı üniversiteden Emine Fidan ve Levent Önal yürütüyor. “Yaşlanma Geciktirici Vitamin Salınımlı Fonksiyonel Tekstil Yüzeylerinin Geliştirilmesi” başlıklı projenin ana fikri şöyle: “Yaşlanmayı geciktirme ve güzelleşmede kullanılan kozmetik ürünlerin yerine doğal içerikli bitki özütlerinden elde edilen vitaminlerin, bir tekstil yüzeyinden kontrollü salınımla cilde verilmesi amaçlanıyor. Üretilecek yüzey, örme formunda tasarlanacak, sarkmalara, çatlaklara, kırışıklıklara karşı geliştirilecek, cilt bakımı sağlayacak.”

BOYUN TUTULMASINI ÖNLEYEN GÖMLEK: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Remzi Gemci, aynı üniversiteden Esra Çelik, Onur Çelik’le “Erkek Gömleği İçin Hazırlanmış Boyun Tutulmalarını Önlemeye Yönelik Hazır Yaka Takımı” üzerinde çalışıyor. Şu ana fikirle yola çıkmışlar: “Erkek gömlekleri enseyi kavrayan formu ile yazın rahatsızlık yaratabiliyor. Sıcak hava ve giysi formu, boyun, ense ve omuz bölgesinde terleme yaratıyor. Bu da boyun tutulmasına yol açıyor. Oluşturacağımız özel lif karışımlı hazır yaka ayağı ve pervaz parçasının kullanımıyla sıkıntının en aza indirilmesi hedefleniyor.”

MR KUNDAĞI: Erciyes Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Oğuz Demiryürek, aynı üniversiteden Selim Doğanay’la, 0-24 ay arası bebeklerin MR’nın (Manyetik rezonans görüntüleme) çekilmesi sırasında hareketsiz kalmalarının sağlanması için anestezi uygulandığına kafayı takmış: “Bu projeyle, 0-24 ay arası bebeklere anestezi vermeden hareketsiz kalmalarını sağlayacak ‘MR Kundağı’ adlı bir teknik giysi geliştitirmeyi planlıyoruz.”
“Koruyucu ve Askeri Tekstiller” bölümünden de şu proje dikkatimi çekti:

ASANSÖRE HAVA YASTIĞI: Gaziantep Üniversitesi öğretim üyesi yardımcı doçent Nazan Kalebek, ölümlü asansör kazalarına odaklanıp, yola çıkmış: “Otomobillerde çarpışma esnasında şişen, sürücü ve yolcuları korumaya yönelik geliştirilen tekstil tabanlı hava yastıklarının asansörlere de yerleştirilmesi ile can kaybı ve yaralanmaların önüne geçilebilir.”

GÜVE KOVAN GİYSİ: Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Ayşe Merih Sarıışık, aynı üniversiteden Gizem Ceylan Türkoğlu ile “Güve Kovucu Tekstil Uygulamalarında Yavaş Salım Yapan Sistemlerin Geliştirilmesi” projesi üzerinde çalışmaya başlamış: “Moleküler kapsülasyon uygulamaları, tek doz ile uzun süre etki istenen tıp ve kozmetik endüstrisinde öne çıkıyor. Çalışmada, bu sistemin çok daha az ölçekte devreye alınmasıyla yünlülere zarar veren güvelerin üründen uzak tutulması, çoklu yıkamalar sonrasında etkinin devamı amaçlanıyor.”
Projelerden bazıları çok uçuk gibi görünse de, Türkiye’nin adım adım, “İcat çıkarma”, “Dokunma bozarsın” geleneğinden uzaklaşmaya başladığını, doğru yolda ilerlediğini gösteriyor.

Giysi kadına şiddet ihbarı yapabilecek

BURSA’daki “Tekstil ve Otomotiv İnovasyon-Tasarım Buluşmaları”nda dikkatimi çeken projelerden biri de, “Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi” oldu. Gaziantep Üniversitesi öğretim üyesi yardımcı doçent H. İbrahim Çelik, aynı üniversiteden Elif Gültekin ve Burcu Karagözoğlu ile birlikte bu projeye odaklanmış: “Bu projede, kadına karşı şiddetin akıllı giysi ile önlenmesi amaçlanıyor. Giysi, uygun olarak yerleştirilmiş strengeçler kullanılarak tasarlandı. Uyarı sinyalini tetiklemek için bir eşik değer belirlendi. Kumaşta önceden belirlenen değerler aralıklar dışında bir deformasyon meydana geldiğinde, giysi üzerine yerleştirilmiş mikroişlemci, tanımlanmış cep telefonuna uyarı sinyali gönderiyor.”