Domuz kurşunuyla Orkinos avı

- Gelin, açık denizde orkinosları Japonya’ya nasıl ihraç ettiğimize tanıklık edin.
Çağrıya uyduk, İstanbul İhracatçı Birlikleri Genel Sekreter Vekili İzzet Selçuk Şağban eşliğinde Çeşme Marina’dan tekneye bindik. 45 dakikalık yolculuk sonrası açık denizde orkinos havuzlarının bulunduğu bölgeye ulaştık. Tedirginlik yaşayarak tekneden balıkçı gemisine atladık. Gemi bizi havuzların bulunduğu noktada avlanma işleminin yürütüldüğü bir başka gemiye götürdü.
Biz o gemiye transfer olunca dalgıçlar havuzlara atladı. Sagun, dalgıçların elindeki zıpkına benzer aletleri gösterdi:
- Bunlar, domuz kurşunu atıyor. Orkinos, domuz kurşunuyla avlanıyor.
Domuz kurşunun gerekçesini aktardı:
- Domuz kurşunu orkinosun anında can vermesini sağlıyor. Hem acı çekmiyor, hem de etinin dağılmasını önlüyor.
Dalgıçlar havuzlardaki orkinosları vurdukça su yüzeyi kanla kaplandı. Vurulan orkinoslar kuyruklarından bağlanan halatla vinç aracılığıyla bulunduğumuz gemiye çekildi. Gemideki görevliler, birer bıçak darbesiyle orkinosların kanının hızla boşalmasını sağladı.
O günkü avlanma işleminin (onlar ‘orkinos hasatı’ diyor) bizim tanıklık ettiğimiz bölümü 2 saat sürdü. Sonra yine açık denizde büyükçe bir Japon gemisine yanaştık. Orkinoslar 4-5’erli gruplar halinde kuyruklarından halata bağlanarak bu kez Japon gemisine çekildi.
Japonlar, orkinosları parçalarken, Sagun o gemideki bir kişiyi işaret etti:
- Gümrük görevlisi şu an Japon gemisinde. Gümrük işlemini orada yapıyor.
Transfer tamamlanınca hesap yaptı:
- Şu anda 1 milyon dolarlık orkinos ihracatı gerçekleşti.
Japon gemisinin yanından ayrılırken, orkinos avcılığının Akdeniz’den başlayan macerasına döndü:
- Orkinosları Akdeniz’de 2.2 kilometrelik ağlarla tutarız. Sonra havuzlara transfer ederiz. Havuzları saatte 2 mil hızla Çeşme’ye taşırız. Bu yolculuk 1 ay sürer. Orkinosları belirli boyuta ulaşıncaya kadar besleriz. Orkinos, genelde hamsi ve istavritle beslenir.
Türkiye’nin 50 milyon dolarlık orkinos ihracatının 36.5 milyon dolarının Japonya’ya yönelik olduğunu belirtti:
- Türkiye, International Commission for the Conservation of Atlantic Tunas’a (ICCAT-Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu) 2003’te resmen üye oldu. O zaman orkinos kotamız 3 bin 300 metrik tondu. Dünyadaki konjonktürel gelişmeler ve kotaların azalmasıyla birlikte bizim kotamız da 556 metrik tona indi.
ICCAT’ın yılda 13 bin 400 ton avlanma kotası uyguladığını vurguladı:
- İtalya’daki son toplantıda kotaların 2015’ten itibaren artırılması kararlaştırıldı. Bize düşen payı artırmaya çalışıyoruz. Ayrıca Kuzey Afrika ülkelerinden kota satın alıyoruz.
Orkinos, hamsi ve istavrit yiyerek büyüyor. Günü gelince, domuz kurşunuyla hayata veda ediyor.
Ardından sushi, sashimi olarak çoğunlukla Japonlar’ın sofrasına taşınıyor.
Gemiden ayrılırken, “Bu manzarayı gören, sushi, sashimi yemez” diyecek oldum, yanıtı aldım:
- Sığır, koç, tavuk kesmek aynı şey değil mi?

Su ürünleri ihracatı 700 milyon dolar

TUNCAY Sagun, su ürünleri sektörüyle ilgili verileri özetledi:
Su ürünleri ihracatımız son 10 yılda 50 milyon dolardan 700 milyon dolara yükseldi.
Sektörümüz 56 bin 776 kişiye doğrudan istihdam sağlıyor.
Türkiye balıkçılık filosunda 6’sı 50 metre üzerinde olmak üzere 19 bin 669 tekne bulunuyor.
Türkiye’de kişi başı balık tüketimi yılda 6 kilo iken, AB ülkelerinde 24, ABD’de ise 28 kiloya ulaşıyor.

Atlantik Mavi Yüzgeçli Orkinosu yetiştirme planı

SAGUN Group Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Sagun, geminin kaptan köşkünde birkaç kavanoz gösterdi:
- 2011’de Atlantik Mavi Yüzgeçli Orkinos Yetiştiriciliği projesi başlattık. Yumurtadan başlayarak orkinosu hasat boyuna kadar yetiştirmeye çalışıyoruz. Bugüne kadarki denemelerde orkinosu yumurtadan 1 kiloya kadar ulaştırabildik. 2015’te 3-5 kiloyu yakalayıp, 2016’da yumurtadan hasat boyuna ulaşmanın seri yöntemini bulacağımız umuyoruz. Bunu başarırsak, doğada orkinosların tükenmesini önleriz.