Domates salçasında ‘ithalat kapısı açılacak’ korkusu var

GEÇEN hafta Koçtaş’ın Bursa’daki ikinci mağazasını açılıştan hemen sonra Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç’la turlarken, holdingin Turizm ve Perakende Grubu Başkanı Ömer Bozer bana takıldı:

- Tarım ve hayvancılıkla yakından ilgileniyorsunuz. Yeni bir gelişme var mı?
- Asıl haberler sizde...
Duraksadı, hayvancılıktan önce domates salçasına girdi:
- Domates salçasında ithalat kapısının açılması gündemde sanırım...
- Neden?
- Malum, bu yıl domates üretimi düşük kaldı, fiyatı yükseldi. Bu durum salça fiyatlarına da yansıyor. Hükümet de fiyatlarda aşırı yükselme olması durumunda salça için de ithalat kapısını açacak gibi bir izlenim veriyor.
Markalı ithalattan çok, Ömer Bozer’i tedirgin eden, dahilde işleme rejimi çerçevesinde kapıların açılmasıydı:
- Dahilde işleme rejimine dayalı salça getirip, paketledikten sonra bunun ihracatını planlayanlar var ama...
Bozer tam dillendirmese de tedirginliği söz konusu ürünlerin iç pazara da yönelmesiydi:
- Bu şekilde ürün girişi içerdeki üreticiyi pazarda zorlar...
Bozer, ardından şu saptamayı yaptı:
- Fiyatların yükselmesi, enflasyonu da olumsuz etkiliyor. Bunu anlıyorum. Ancak, salça da öyle peynir ekmek gibi her gün alınan bir ürün değil. Yani enflasyon üzerinde belirleyici etkisi yoktur.
Ömer Bozer’den edindiğim izlenime göre durum dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan’a anlatılmış. O da duruma bakmak gerektiği yönünde yanıt vermiş:
- Pazarda fiyat çok yükselirse, ithalat gündeme gelebilir...
Bozer’le sohbeti sonra ete kaydırdım:
- Siz hiç ithal et kulandınız mı?
- Çok az denedik ama memnun kalmadık.
- Ya besi hayvanı ithalatı?
- Ona başladık. Macaristan’dan birkaç kamyon aldık.
Ömer Bozer’in domates salçasıyla ilgili mesajları üzerine Koç Holding bünyesindeki Tat’ın Genel Müdürü Güçlü Toker’le temmuz ayındaki sohbetimizi anımsadım. Toker, domateste üretim düşüklüğüne dikkat çekmişti:
- Harran’da kendi üretimimiz var ama salçalık domates bulmada sıkıntı yaşayacağız...
Bu yazı üzerine Grow Fide’nin patronu Hasan Ünal, domates üretimini vuran asıl etkene vurgu yapmıştı:
- Domatesi birçok bölgede “Tuta Absoluta” adlı böcek sardı... Domatesi bu yıl pahalı yiyeceğiz...
Hasan Ünal’ın ilk işaretini verdiği “pahalı domates”i hep birlikte yaşadık, kilo başına fiyatın 10 lirayı aştığını da gördük...
Şimdi sancı salçaya doğru kaydı...
Bakalım içinden nasıl çıkılacak...

Mal beyanı verip şirketi bıraktım profesyonel yöneticiler ortak olacak

CHP Genel Başkan Yardımcısı, Domino Tekstil’in patronu, Türkiye Odalar ve Borasalar Birliği (TOBB) Hazırgiyim Meclisi Başkanı Umut Oran aradı:
- Yazınızda benden bahsetmişsiniz...
Dünya Grubu’na bağlı The Gentleman Dergisi’nin ödül töreninde karşılaştığım TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Aynur Bektaş bilgiyi verdi, ben de dünkü yazımda kullandım:
- Umut Oran, TOBB Hazırgiyim Meclisi Başkanlığın Bektaş’a devrediyor...
Oran, biraz daha detay verdi:
- Ben aslında CHP’deki görevime seçildiğim anda TOBB’daki görevimden istifa etmek istedim. Ancak, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, biraz beklememi rica etti. O yüzden bekledim, şimdi görevi devrediyorum. İkisini birarada yürütmek doğru olmaz. Partime de, TOBB’a da zarar verebilirim diye düşündüm.
Sonra şirketindeki durumunu da anlattı:
- CHP’deki görevime seçilince mal beyanı verip, kendi şirketimin yönetiminden ayrıldım. Yerimi gençlere bıraktım.
- Aileden birilerine mi?
- Hayır... Şirketimdeki profesyonellere...
- Nasıl yürüyecek işler?
- Onlara kâr ortaklığı verdim... Eğer başarılı olurlarsa hisse de vereceğim... Arada bana raporlar gönderiyorlar, onlara bakıyorum, o kadar...
Türkiye’de siyasete girdikten sonra işleri büyüyen birçok isim gördük...
İş dünyasından siyasete transfer olan Oran, şimdiden farklı bir portre çiziyor...
Umarım arkası gelir...

‘Tamamen kurgusal’ dediğiniz haberi devletin ajansı yaptı

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, önceki gün seçim bölgesi Gaziantep’ten art arda açıklamalar yaptı. İlk parçası, elektrikli otomobillerin vergilendirilmesine dönük çıkan haberlerle ilgiliydi:
- Şu anda basında yazılıp çizilenler tamamen “kurgusal”...
Şimşek’in, “tamamen kurgusal” diye nitelediği haberlerin öyküsünü bir de ben anlatayım.
Geçen hafta tümüye devlete ait olan Anadolu Ajansı, taşıt vergileriyle iligili düzenleme hazırlığını içeren bir haber geçti. Haberde, elektrikli otomobiller için en düşük hacimli araçlara uygulanan yüzde 37’lik oranın öngörüldüğü yönünde bilgiler vardı.
Bu haber üzerine Emre Özpeynirci, otomotiv sektörüyle görüştü, hesaplamalarını yaptı. Konuyla ilgili manşetimizi Renault’un Bursa’da üreteceği elektrikli Fluence’nin fiyatıyla ilgili attık. Bu aracın fiyatı yüzde 37’lik vergiyle 89 bin lirayı buluyordu.
Emre, haberinde elektrikli araçlara düşük vergi uygulayan, hiç vergi almayan, üstüne teşvik veren ülkelerden örnekler de koydu. O haberi kullanırken, Anadolu Ajansı’nın geçtiği haberi de yanıbaşında kullanmaya özen gösterdik. Üstüne de mahrecini koyduk.
Bir-iki gün sonra Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Yalta’ya giderken, konuya açıklık getirmeye çalıştı, haberi de Erkan Çelebi geçti:
- Elektrikli araçlarla ilgili düzenleme daha sonra yapılacak. Konuyu Ekonomik Koordinasyon Kurulu’nda görüşüp karara bağlayacağız. Maliye sanırım, şimdiden elektrikli araç getirenler açısından geçici bir düzenleme yapıyor.
Konunun taraflarından biri olan Sanayi Bakanı Ergün, konuya makul yaklaşırken, Maliye Bakanı Şimşek, içinde bulundukları karmaşık durumu medyaya yüklemeyi uygun gördü:
- Haberler tamamen kurgusal...
Hayır Sayın Bakan... Haberlerimiz kurgusal değil... Anadolu Ajansı’ndaki bazı deneyimli ve başarılı gazeteci arkadaşlarımızın Maliye Bakanlığı’ndaki en küçük hazırlığı bile yakından izlediğini, geçtikleri haberlerden gayet iyi biliyoruz.
Yani, onların da haberinin “kurgusal” olduğunu sanmıyorum...
Ortada bir “kurgu” varsa, sorumlusunu başka yerde arayın...
Yazarın Tüm Yazıları