Ar-Ge’ye 1 milyar lira yatırdık 10 milyar Euro’yu garantiledik

Yarım saat sonra Bursa’ya, Tofaş Türk Fabrikası’nın bahçesine indik... Sabah daha erken saatlerde arabayla giden Tofaş’ın CEO’su Ali Pandır bizi karşıladı, hemen Ar-Ge Merkezi’ne yöneldik.

Ar-Ge Merkezi’nin sorumlu yöneticilerinden Kemal Yazıcı, yeni Doblo’nun nasıl geliştirildiğinin öyküsünü görüntülerle anlattı. 450 kişinin çalıştığı merkezde yeni Doblo’nun gövdesini 60, içini de 50 mühendis tasarlamıştı.

Yazıcı, birara ekrandaki görüntüyü üç boyutlu izlememizi sağlayacak gözlükleri takmamızı istedi. Ekrandaki çizim-görüntüsü olan yeni Doblo’yu avucumuzun içinde hissettik. Sanki çizim değil de üretilmiş bir araç gibiydi.

Yazıcı, üç boyutlu sanal ortamın araç tasarlanması sırasında işlerini önemli ölçüde kolaylaştırdığını aktardı:

- Yeni Doblo’yu geliştirirken, Fiat’ın İtalya’daki Ar-Ge Merkezi’nin üç boyutlu odasını kullanmıştık. Artık bu olanak bizde de var ve Türkiye’de tek.

Yazıcı, Yeni Doblo’nun geliştirilmesi sırasında 20 patent başvurusu yaptıklarını belirtip, ekledi:

- 2006-2009 döneminde Ar-Ge’ye yaptığımız harcama 1 milyar lirayı buldu. Sadece laboratuvara 30 milyon Euro harcadık. Aracı eksi 40 dereceden artı 90 dereceye kadar test edebileceğimiz yol simulatörümüz de Türkiye’de ilk ve tek.

Kemal Yazıcı bunları anlatırken araya girdim:

- Ar-Ge Merkezi’ne 2006-2009 döneminde 1 milyar lira yatırmak, Tofaş’a ne kazandırdı?

Yanıt Ali Pandır’dan geldi:

- Bu soruyu TÜBİTAK’tan da sormuşlardı. Onlar daha çok ihracat yönünü merak etmişlerdi. Ar-Ge’ye yatırdığımız 1 milyar lira, bize 10 milyar Euro ciro yaratacak.

Pandır, yaratılan değere dikkat çekti:

- Yatırdığımız 1 milyar lira bize 20’ye katlanarak geri dönmüş olacak.

Yanıt çok genel gibi geldi, detay istedim Kemal Yazıcı örnek verdi:

- Bir araç modeli geliştirmenin Ar-Ge’si 150 milyon Euro’ya mal oluyor. Bizim Ar-Ge Merkezi’miz bu boyuta gelmeden önce tasarım ve geliştirme İtalya’da gerçekleşiyordu.

- Yani, o para İtalya’da kalıyordu...

- Öyle demek mümkün.

Ali Pandır, bu noktada hükümetin Ar-Ge teşviklerine değindi:

- Hükümet, TÜBTAK’ın da onayıyla Ar-Ge teşvikleri veriyor. Vergi avantajı sağlıyor. Ar-Ge’de çalışan mühendislerin vergi-sigorta primi yükünün tamamına yakınını karşılıyor.

Pandır, Türkiye’nin Ar-Ge’de çalışan mühendis avantajına dikkat çekti:

- Bizde bir mühendisin saatlik maliyeti 20 Euro. Aynı mühendisin saati İtalya’da 50-55 Euro’ya, Almanya’da 60-70 Euro’ya mal oluyor.

4 yılda 1 milyar lira yatırıp, 10 milyar Euro, yani 20 milyar liraya yakın ciroyu garantilemek müthiş bir adım...

Hükümetin Ar-Ge teşviklerine yüklenmesinin ne kadar doğru olduğu da bu rakamla ortaya çıkıyor...

Brezilya’dan silecek kolu için charter uçak kaldırdık

ALİ Pandır, Tofaş Fiat’ın pazarladığı araçların yüzde 90’ını Türkiye’de üretmesinin önemine vurgu yaptı:

- Bu sayede pazarın durumuna göre hızlı hareket edebiliyoruz.

- Yurt dışından gelen parçalar hızınızı kesmiyor mu?

- 2009’da ÖTV indirimi gündeme geldiğinde Brezilya’dan epey charter uçak kaldırdık.

- Neden?

- Silecek kolları Brezilya’dan geliyor.

- Silecek kolu için charter uçak mı kaldırdınız?

- Evet...

- Pahalı olmadı mı?

- Belki bir silecek kolu o anda 5 dolar yerine 50 dolara mal oldu ama pazardaki konumumuzu güçlü tuttuk.

Türkiye’de 1 tane alan olmadı, İtalya’ya 29 bin doğalgazlı araç sattık

İLK sunumun ardından Tofaş’ın ürettiği doğalgazlı araçlardan birinin başında durduk, Ali Pandır panodaki rakamlara dikkat çekti:

· Benzinli 100 kilometrede 24.8 lira yakıyor.

· LPG’de bu rakam 17.1 liraya iniyor.

· Dizel (motorin) 13.7 lirada kalıyor.

· CNG’de (doğalgaz) rakam 12.2 liraya düşüyor.

Ali Pandır, doğalgazlı aracın avantajına rağmen, Türkiye’de bir tane bile satamadıklarından yakındı:

- İtalya’da hükümet teşvik verdi, 29 bin araç ihraç ettik.

- Doğalgazlı araç daha mı pahalı?

- Çok büyük fark yok...

- Belediyeler şehiriçi otobüste doğalgazlı araçlara geçiyor.

- En azından hükümet karar alıp, kamudaki araç filolarında doğalgazı tercih edebilir.

Pandır, işin bir de dogalgaz tüketimi yönüne vurgu yaptı:

- Yaz aylarında doğalgaz tüketimi çok düşüyor. Depolama sorunu çıkıyor. Bu doğalgazı ulaşımda neden kullanmayalım?

Ali Pandır, bu soruyu sormakta haksız da değil...

Sahi, belediye otobüste doğalgaza geçiyor, binek araçlarda neden denemiyoruz?

Fabrikada parçaları bantlara Tofaş’ın ‘Kervan’ı taşıyor

TOFAŞ fabrikasını dolaşırken, bantlara parça taşıyan mini elektrikli araçlar dikkatimizi çekti, yanıtı hemen geldi:

- Bunları Tofaş’tan ekipler geliştirdi.

- “Kervan” ın başta tesislere satışı söz konusu mu?

- Fiat bizden istiyor. Ancak, bizim Kervan’ı geliştirmekteki amacımız, fabrikada işleri kolaylaştırmaktı. Yani, kendi ihtiyacımızı karşılamak bize yetiyor.

Türk mühendisleri Tofaş’ta ilk elektrikli aracı geliştiriyor

TOFAŞ CEO’su Ali Pandır, doğalgazlı aracın yanından ayrılırken gülümsedi:

- Size bir sürprizimiz var.

- Nedir?

- Üzerinde çalıştığımız elektrikli aracı ilk kez sizler göreceksiniz.

Pandır, elektrikli araçla ilgili çalışmaların sürdüğü bölüme doğru ilerlerken, konuya bakışını ortaya koydu:

- Aslında elektrikli araç konusu kısa sürede tam anlamıyla gündeme oturacak gibi değil. Avrupa’da geçen yıl 2 bin elektrikli araç satılmış. Talebin canlanması 5-6 hatta 10 yıl sürer.

- Yine de üzerinde çalışıyorsunuz...

O sırada elektrikli araçla ilgili çalışmanın sürdüğü bölümün kapısı açıldı:

- Geliştirme çalışmaları sırasında getirdiğimiz aküler arasında 90 bin dolar olan da var.

- Çok pahalı değil mi?

- İş seri üretime döndüğünde akü maliyeti 10-20 bin dolar arasına inecek.

- Ne zamandan beri bu proje üzerinde çalışıyorsunuz?

- 1 yılı aştı.

- Sizin burada yaptığınız işin ne farkı var?

- Bir kere Türkiye’de geliştirilen ilk elektrikli araç olacak.

- Ama aküsü yurt dışından gelecek...

- Evet... Biz aracın tüm aksamlarını elektrikliye göre geliştiriyoruz.

- Ne zaman yollara çıkabilecek?

- Aslında hazır olduğu söylenebilir ama henüz tarih veremeyiz.

- Siz Doblo’nun elektrikli versiyonu üzerinde çalışıyorsunuz. Fiorino için de böyle bir hazırlık var mı?

- İtalya’daki merkez Ar-Ge’de de onun çalışması sürüyor.

Renault, dışarda geliştirilen elektrikli aracı ilk kez Bursa’da üretecek...

Ford Otosan, Gölcük’te ürettiği Connect’i ABD’ye gönderiyor, elektrikli versiyona orada dönüşüyor...

Tofaş ise, Türkiye’de ilk elektrikli aracı geliştirme atağıyla öne çıkıyor...

Çantaya parayı koyup 10 araba alan İranlı var

TOFAŞ CEO’su Ali Pandır, ihracat pazarlarını konuşurken, Mısır ve İran üzerinde durdu:

- Mısır’da üretimi yeniden gözden geçiriyoruz. Aslında İran çok önemli pazar.

- İran’a ihracat yapamıyor musunuz?

- Çantaya parayı koyup gelip Türkiye’den 10 araç alan İranlı’ya bile rastlanıyor. Ancak, ihracatta batılı bankaların İran’a akreditif açmama sorunu yaşanıyor.

- İran’da üretim düşünmüyor musunuz?

- Henüz inceliyoruz. Neler yapabileceğimize bakıyoruz.