10 bine yakın İrlandalı’nın Türkiye’de evi var, 115 bin kişi her yıl tatile geliyor

- CEO’luk görevini kısa süre önce devreden ancak yönetim kurulu üyesi olarak Coca-Cola İçecek’te devam eden Michael O’Neill kendisini İrlandalı Türk olarak tanımlar. İrlanda’nın Ankara Büyükelçisi Tom Russell, çok yakın dostu. Buluşsak, İrlanda’yı konuşsak.
Buluştuğumuzda Büyükelçi Russell’a Türkiye’deki görev süresini sorarak söze girdik:
- 2.5 yıldır Türkiye’deyim ama artık görevim bitiyor.
- Neden?
- 65 yaşına geldim. Emekli oluyorum. Türkiye, en keyifli görev yaptığım ülkeler arasında yer alıyor.
- Emekli olunca İrlanda’ya mı döneceksiniz?
- Eşim Yunanlı. Atina’ya ya da Andros Adası’na yerleşmeyi düşünüyoruz.
Söz emeklilikten açılmışken Michael O’Neill’e döndük:
- Coca-Cola İçecek’te hâlâ yoğun çalışıyorum. Emekli olunca Almanya ve Türkiye’ye yerleşmem söz konusu. İstanbul’da bir ev alma planım var.
O’Neill ev alma planını aktarınca Büyükelçi Russell, şu ayrıntıyı paylaştı:
- Tam rakamı bilemiyorum ama 5-10 bin kadar İrlandalı’nın Türkiye’de evi var.
- İrlanda’nın nüfusu ne kadar?
- 4.5 milyon.
- İrlanda’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı nasıl?
- Geçen sezon 115 bin İrlandalı Türkiye’de tatil yaptı. Krizde ülke dışında tatile çıkan İrlandalı sayısı yüzde 12 düştü. Buna karşılık Türkiye’ye gelenlerin oranında yüzde 3 artış oldu.
- İrlanda ekonomisinde düzelme başladı mı?
- Alınan önlemler etkisini gösterdi. Geçen yıl yüzde 1 büyüme yakaladık. Eğer Avrupa’daki kriz daha fazla derinleşmezse bu yıl yüzde 2 büyüme bekliyoruz.
Hemen yabancı yatırımlardan örnek verdi:
- Geçen yıl 150’ye yakın yabancı sermayeli yatırım oldu. Bunların bir bölümü İrlanda’daki mevcut işlerini büyütenlerdi. Bu yatırımlar 13 bin İrlandalı’nın işe girmesini sağladı.
Michael O’Neill, krizde karşılaşılan kötü sürprizlerin altını çizdi:
- İrlanda’daki kriz kamu maliyesi açığından değil, bankacılık sisteminden çıktı. Başlangıçta
tüm bankacılık sektörünün zararının
6-8 milyar Euro olduğunu sanıyorduk. Sonra anlaşıldı ki sadece Anglo Irısh Bank’ın zararı 38 milyar Euro.
O’Neill, halkın hesapsız borçlanmasına da vurgu yaptı:
- İrlanda’da ablamın evine mektup taşıyan postacı bile bankadan borçlanıp Portekiz’de yazlık ev almıştı. Evi hâlâ duruyor mu bilmiyorum.
O’Neill ve Büyükelçi Russell’ı dinlerken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Haziran 2011 seçimleri öncesindeki bir konuşmasında Türkiye’nin ekonomik açıdan örnek alması gereken ülkelerin başında İrlanda’yı saydığını anımsadım.
İrlanda bir dönem yabancı yatırım çekmede, kişi başına düşen milli gelirde parmakla gösterilen ülkeler arasındaydı. Ancak kriz, İrlanda’yı, “2011’de 150 yabancı yatırım geldi, 13 bin kişi iş buldu” gibi bir gelişmeden mutlu olacak noktaya çekti.
Yıllarca “şımarık büyüme” yaşadıktan sonra kriz acısı çekmek ne zor değil mi?

Bill Clinton kendini İrlandalı hissediyor

TOM Russell ile Michael O’Neill, 2009’da oluşturulan Global Irısh Network’ü anlattı:
- Dünyadaki ünlü İrlandalı’lardan oluşan 150 kişilik bir network oluştu. Bu sayı daha sonra 300’e çıktı.
- Global Irısh Network’ün amacı ne?
- İrlanda’ya krizden çıkış yolunu göstermek, ülke ekonomisine katkı yapmak. Bu amaçla yılda 2 kez buluşma oluyor.
2011 Ekim’inde gerçekleşen son buluşmadan örnek verdiler:
- Son toplantıya kendini İrlandalı hissedenler de katıldı. Bunlar arasında ABD’nin eski Başkanı Bill Clinton da vardı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) öncülüğünde kurulan Dünya Türk İş Konseyi (DTİK), Global Irısh Network’ün daha geniş bir versiyonunu oluşturuyor.

Parlamentolar tarih yazamaz

İRLANDA’nın Ankara Büyükelçisi Tom Russell’a Fransa’daki, “soykırımı inkar edenlere hapis cezası” öngören yasayı sorduk:
- Tarihte yaşanmış bir olay hakkında parlamentolar karar veremez. Tarihi yazmak parlamentoların işi değildir.
Ardından konunun düşünce özgürlüğü yönüne dikkat çekti:
- Yasa, düşünce özgürlüğüyle de bağdaşmıyor.

Eczacıbaşı’nın İrlanda’daki üretimi durdu, Coca-Cola konsantresi bizden geliyor

İRLANDA’nın Ankara Büyükelçisi Tom Russell sordu:
- Hiç İrlanda’da bulundunuz mu?
- En son Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le ABD’den dönerken yakıt ikmali için Dublin’e uğramıştık. Ondan önce Abdullah Gül Dışişleri Bakanı’yken Eczacıbaşı’nın seramik fabrikası için gitmiştik.
- Eczacıbaşı yanılmıyorsam 2009’da İrlanda’da üretimi durdurdu. Ancak, İrlanda pazarında faaliyeti sürüyor.
Russell, Türkiye’nin İrlanda’dan ithalatına örnek verirken Coca-Cola’yı gösterdi:
- Coca-Cola konsantresi İrlanda’dan Türkiye’ye geliyor.
Bu ayrıntıyı öğrenince Michael O’Neill’e sordum:
- Coca-Cola konsantresi neden Türkiye’de de üretilmiyor?
- İrlanda o dönemde çok önemli teşvik vererek Coca-Cola konsantresi üretimini çekmişti.

Dünyada 70 milyon İrlandalı yaşıyor

İRLANDA’nın Ankara Büyükelçisi Tom Russell, ABD’de yapılan bir anketten söz etti:
- 1991 yılında ABD’de, “Atalarınızın nereden geldiğini düşünüyorsunuz?” sorusuna yanıt arayan bir anket yapılmıştı. 44 milyon kişi İrlanda yanıtı vermişti.
Ardından ekledi:
- 20 milyonu aşkın İrlandalı da dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşıyor. Yani dünyada 70 milyon İrlandalı var.