Yapay zekâyla romantizm

İki flörtöz yapay zekâ buluşursa ne olur? Yanıtı merak edenler, bir çift ‘chatbot’u romantik bir sohbet için programlayıp “Acaba birbirlerini etkileyebilecekler mi” diye gözlemlemeye koyuluyor. Yapay zekâları romantik ortamda buluşturan, tanınmış bir tekila markasının yakında yayına girecek dijital kampanyası...

Pandemide çevrimiçi tanışan çift adaylarının başta fazlaca ‘robotik ve formülize’ diyaloglara maruz kalmaları, kampanyanın içgörüsü. Reklam ajansı eş bulma uygulamalarından toplanan yüzlerce klişe açılış cümlesini iki sohbet botuna (robot) yüklemiş. Reklam filminde barda buluşan robot ikilinin arasında pek bir kimya olmadığı izleniyor; kuru sohbetler, taca giden espiriler...

Erkek robot, muhabbete “Bekârım ve ilişkiye açığım” klişesiyle başlıyor, “Her tür müziği severim; rap, hiphop, rock” diye devam ediyor. Dişi robot “Salsa sever misin” dediğinde “İyi bir dansçı değilim” diyor. Dişi olan “Yemeği kastetmiştim” karşılığını verince “Salsa yemek eğlencelidir, salsa dansı değildir” esprisiyle kurtarmaya çalışıyor. Dişi robot gözlerini deviriyor. Nihayetinde “Robot gibi flört etmek istemiyorsanız onlardan olmayın” mesajı veriliyor.

Malum, kontrollü bir kurgu... Ama ilginç olan botların konuştuğu cümlelerin gerçek diyaloglardan alınmış olması. Yani insanların sözde sıcak bir ilişkiye başlamak için sarf ettiği cümleler robotlara daha çok yakışıyor! Eş bulma uygulamalarındaki robotik diyalogların ardında ilginç bir sebep seziyorum. Bilgisayar algoritmalarında her şey bir sorguyla başlar ve yanıtlar 0 veya 1 şeklindedir. Olumlu ya da olumsuz...

EN DOĞRU EŞİ BULMA VAADİ

Şayet iki insan buluştuğunda derin bir ilişki arayışındalarsa bu, bilgisayar için sofistike bir sistem haline gelir. Kodun tanımlayamayacağı hisler, kokular, sezgiler ve duygular devreye girer. Akıl ve zihinden çok, derin bilince ait olan bu kavramlar, bilgisayara çözümlemesi olanaksız görünür. Gelgelelim insani ihtiyaçlar tensel ve onaylanma düzeyine indiğinde bilgisayar için işler kolaylaşıyor. Çünkü yalnızca tensel beklentiyle varılacak sonuç çok net: 1 veya 0. Yani olur ya da olmaz... İşte şimdi, pandemi dönemindeki ilk buluşmaların neden robotik başladığına dair bir tahminde bulunabiliriz. Hedef çok net olduğunda, iki insan arasında bile sonuca kestirmeden varacak bir algoritma yeterli bulunabilir.

Yani yapay zekânın aşk ve derinlik ihtiyacını giderme olanağı pek yok. Ancak insanın ‘öncelikli’ arzularını karşılayabileceğini anlıyoruz.

Elbette bunu ben keşfetmedim... Yapay zekâ sektörünün insan ilişkileriyle ilgili kanadı uzun zamandır araştırmalara büyük yatırımlar yapıyor. Çevrimiçi eş bulma sektörünün global değeri 3 milyar doların üzerinde. 2031’de çiftlerin yüzde 51’inin çevrimiçi ortamda tanışacağı öngörülüyor. Bunu mümkün kılabilmek adına eş bulma uygulamaları giderek daha fazla yapay zekâ modelleri kullanmaya başladı. Kimi uygulamalar yapay zekâ desteğiyle 70’ten fazla kriteri değerlendirerek en doğru insanı bulmayı vaat ediyor. Üyelerin dürüstlüğünü ölçmek, ilk görüşme ve randevu sırasında destek olmak, geri bildirim vermek için yapay zekâ kullananlar da var. Benzeri pek çok yöntem, iki insan arasındaki ilişki başlangıcını kolaylaştırmaya, güvenilir hale getirmeye hizmet ediyor.

MADALYONUN OLUMLU YÜZÜ

Gelecekteyse daha gelişmiş senaryolar göreceğiz. Duyusal ihtiyaçlar için Japonların insan görünümlü sentetik ‘eşler’ geliştirdiğini epeydir biliyoruz. Önümüzdeki 30 yılda bunlar yapay zekâyla hareketlenip ilk gerçek android örneklerine dönüşecek. Dünyanın en eski mesleği muhtemelen android’lerin de ilk mesleği olacak.

İnsanın cinsel arzularını, beğenilme, onaylanma, hatta sevgi ihtiyaçlarını robotlarla karşılaması kulağa distopik geliyor, değil mi? Bir bakıma öyle ancak madalyonun olumlu bir yüzü de var. Toplumsal baskı, gelenek ve kültür gibi değişkenlerden ötürü insanlığın önemli bölümü ilgiden, şefkatten, sevgiden mahrum kalıyor. Tabular, çağdışı örf ve âdetler nedeniyle temel arzularını sınırlayan, kendisini sınırlanmış hisseden insanların biriktirdiği enerji sonunda kaotik ve şiddetli bir şekilde dışarı vurabiliyor. Doğru kodlanmış bir dişi android, vicdani bilinci henüz yeşermemiş bir erkeğe duyarlılığı, hassasiyeti öğretebilir ve onu ödüllendirebilir. Aynı şekilde hoşgörülü, eğlenceli ve öğrenmeye açık, yardım etmeye programlanmış bir eril yapay zekâ, kadınların kırgınlıklarını onarmasına faydalı olabilir...

“Hangi ünlüye benzeyen eş bulsam?”

Yapay zekâyla eş bulma olanaklarına bir yenisi daha eklendi... Badoo adlı uygulama, ünlülere benzeyen eş adaylarını buluyor. Kullanıcılar, beğendikleri ünlülerin fotoğrafını sisteme yükleyip en çok benzeyen üyeler arasından seçim yapabiliyor.