Filmlerdeki gibi süper gözler

Şimdilerde bilimkurgu senaristliği pek meşakkatli olmalı... Geçmişte hayal ürünü teknolojik cihazlarla heyecan odağı yaratmak nispeten kolaydı. Zaman makineleri, ışınlama kapsülleri, insana süper güçler kazandıran türlü aygıtlar... Artık hepsine aşinayız. Üstelik
o cihazlar birer birer hayatımızda belirmeye başladı. Yakın zamanda görüntüleme teknolojilerinde yaşanan üç gelişme filmlerdeki gerçekliği hayatımıza davet ediyor...

İlki, arttırılmış gerçeklik gözlükleri. En klasik örneği ‘Terminatör’ filmleridir. Arnold’ın kızıl vizyonundan dünyayı izlerken çevresi hakkında bilgiler gözlerine yansır. Bugün cep telefonlarındaki arttırılmış gerçeklik (AR) teknolojisiyle benzerini elde ediyoruz. Gündemde Snapchat’in önceki hafta tanıttığı yeni gözlükleri var. Kullanıcı gözünden video kaydederek üç boyutlu hikâyeler yaratabilen Spectacles gözlüklere AR marifeti ekleniyor. Yeni gözlükler ilk etapta, bu deneyimi zenginleştirmeyi hedefleyen AR küratörlerine sunulacak. Aylık 500 milyon aktif kullanıcıya sahip Snapchat, kendisini bir kamera şirketi olarak konumlandırıyor ve son model gözlükleri ‘kamerayı yeniden icat etme yolculuğunun sonraki adımı’ olarak nitelendiriyor. Üzerinde 2 kamera, 4 mikrofon, stereo hoparlörler ve dokunmatik kontroller bulunan gözlüğün pil süresi 30 dakika.

DUVAR ÖTESİ RADAR

İkincisi, duvarların ardındaki insanları ve hareketli nesneleri gösteren vizyon teknolojisi. ‘Görevimiz Tehlike’ benzeri casus filmlerinden biliriz... Kalın bir duvarın ardında olup bitenler ‘röntgenlenir’. Yakın gelecekte 5G teknolojisi yeni algoritmalar ve gelişmiş radar üniteleriyle kalın duvarların ardını görmek mümkün olacak. Duvar ötesi radarlar, deprem ve afet bölgelerinde arama kurtarma çalışmalarında faydalı olacak. Şebeke ve altyapı hasarlarının tespitinde büyük hız kazandıracak. Ar-Ge çalışmalarına en büyük destek ordudan geliyor. Zira Soğuk Savaş döneminden beri Amerikan ordusu, binaların ve içindekilerin gerçek zamanlı üç boyutlu haritalarını çıkarabilecek bir teknolojiye ulaşmayı hedefliyor.

Radar cihazları, ışık hızında ilerleyen radyo sinyallerini uzaktaki objeye yöneltir ve yüzeyinden geri yansıyan sinyalleri ölçerek cismin formunu ve mesafesini tahmin eder. Bu teknik, hava ve su gibi geçirgen alanlarda yüksek frekanslarla net sonuç veriyor. Ancak sinyallerin kalın engelleri geçebilmesi için düşük frekanslı olması gerekiyor. Nesneden geri yansıyan sinyal tekrar duvardan geçerken daha da zayıflayacağı için alıcılar çok hassas olmalı. Bu noktada devreye 5G dalgaları ve günümüzün gelişmiş bilgisayar olanakları giriyor. Teknoloji geliştikçe duvarların ardındaki insanların nefes alışları, kalp ritmi ölçülebilecek. Böylece bulaş riskli hastaların odasına girmeden sağlık ölçümleri yapılacak. 

GÖRME ENGELLİLERE...

Son gelişme, görme engelli kişiler için gözlükler... Gözlerindeki şerit vizörüyle ünlü ‘Star Trek’ karakterini takipçileri hatırlayacaktır (Geordi La Forge). Hafta başında The Guardian tıp dünyasında çığır açan bir gelişmeyi duyurdu. Optogenetik tedavi yöntemiyle ilk kez tamamen görme engelli bir insanın kısmi düzeyde görebilmesi sağlandı. Bu yöntem, retina tabakasının bağlı olduğu beyin hücrelerini ışığa duyarlı bir proteinle yeniden kodlama esasına dayanıyor. Yeni hücreler hasar görmüş olanları baypas ederek beyne görsel bilgiyi iletebiliyor. Görsel bilgiyse özel bir gözlük vasıtasıyla oluşturuluyor.

40 yıldır görmeyen 58 yaşındaki Fransız uyruklu erkek denek gözlüğü taktığı ilk anda hiçbir şey görmeyince hayal kırıklığı yaşanmış. Fakat kısa süre sonra karşısındaki nesneleri kaba hatlarıyla seçmeye başlamış. Arada geçen sürenin beynin ‘yeni görme dilini’ öğrenme süresi olduğu anlaşılıyor. Geliştirilmesi yıllarca süren böyle bir teknolojiye birkaç saniyede adapte olabilen beyin... Kim bilir nasıl ileri bir teknoloji kullanıyor!

KISA... KISA...

TİCARİ UZAY MEKİĞİNİN BAŞARISI

Uzay filmlerinin destansı sahnelerini nihayet dünya gözüyle izledik... İngiliz Virgin Galactic’e ait VSS Unity SpaceShipTwo adlı ticari uzay mekiği geçen hafta New Mexico’dan havalanarak alt yörüngeye ulaştı. Yayımlanan videoda mekiğin büyük bir güçle yörünge sınırına yükselişi izleniyor. Yerçekiminden kurtulan mekik, dünyaya karşı açı alıyor ve filmlerdekini andıran manzara ortaya çıkıyor. Yere başarılı iniş yapan Virgin Galactic mekiği ve pilotları, başta Sir Richard Branson ve İngiliz halkının gurur kaynağı oldu.