Koronavirüsün yabancısı değiliz

Kısaca üstünden geçelim birlikte. Öncelikle koronavirüs, genel bir tanımlama. Hayvanlarda var olan koronavirüsünün, insanlara bulaşmış hallerine aslında yabancı değiliz. Bildiğimiz yakın tarihteki ilk bulaşma SARS. 2003-2004 yılları arasında görülen SARS aynı bugünkü etkiyi yapmış diyebilirim. SARS’ın kaynağının misk kedisi olduğu sanılıyor ve Güney Doğu Asya’dan yayılıp 600-700 kişinin ölümüne neden olduğu belirtiliyor.
18 Mayıs 2003 tarihli hurriyet.com.tr’de, SARS ölümlerinin 630’a çıktığı yazılmış. Bir başka çalışmada ise, 5 Temmuz 2003 tarihine kadar SARS’ın, 774 kişinin ölümüne neden olduğu ifade ediliyor.
*
MERS ise Suudi Arabistan’dan yayılıyor. Deve kaynaklı bir koronavirüs olduğu belirlenirken 2013-2014 arasında bu salgında 550 kişinin hayatını kaybettiği ifade ediliyor. Bunlar Corona kaynaklı olanlar.
H5N1 Kuş Gribi’nde ise, 2003-2008 arasında toplam 245 kişi hayatını kaybetmiş. Bunlardan 4’ü 2006’da Türkiye’den ve ölen 4 kişi de 10-15 yaş arasında.
Peki Batı Afrika Ebola salgınında 2010’ların ortasında 11 bin 300 kişinin öldüğünü biliyor musunuz?
Ya İspanyol Nezlesi nedeniyle 1918-1920 yılları arasında 50 ile 100 milyon insanın öldüğünü biliyor muyuz? Dünya nüfusunun 2 milyar bile olmadığını düşünürsek, rakamın korkunçluğunu anlarız. Atatürk bile İspanyol Nezlesi’ni Samsun’a çıkmadan önce İstanbul’da atlatmış.
Bugün Covid-19 koronavirüs’nden, 13 Mart 2020 öğle saatlerinde 4 bin 990 kişi hayatını kaybetmişti. Ölüm oranı, iyileşenlerle kıyaslandığında yüzde 7 olmuştu. Burada İtalya’daki yüksek oranlı ölümler rakamları yukarı taşıyor.
*
Bu kadar tarihsel bilgi ve rakam yeter sanırım. Gelelim sadete. Görüldüğü gibi en geç 10 yılda bir, bizi korkutan bir salgın furyası başlıyor. Bazıları gerçekten korkutucu. Ama depremle yaşamaya alışmak gibi salgınlarla yaşamaya da alışacağız. Unutmayalım ki bu yılın başından bugüne kadar mevsimsel gripten (Belki ileride mevsimsel koronavirüs salgını denilecek) 96 bin, AIDS’ten 334 bin, sıtmadan 194 bin kişi hayatını kaybetmiş durumda. Global dünyanın kaçınılmaz sonucu olarak, internet üzerinden nasıl bir bilgi viral olarak yayılıyorsa, hastalıklar da artık yayılacak ve biz buna daha az şaşıracağız. Dünya küçük sözü gerçek olacak yani.
*
O halde biraz daha sakin olmakta fayda var. Yaza doğru etkilerinin azalması beklenen salgının ardından nekahet dönemi sona eren hastalar gibi tüm dünya gezmeye başlayacak sanırım. Belki o zaman ekonomiler bir nefes alır. Sadece insanların ciğerini değil dünya ekonomisinin de ciğerlerini söndürüyor bu virüs.
Önümüz bahar; umarım yavaş yavaş işler tersine döner kalın sağlıcakla.