Devrim Erbil Müzesi’nde

Sanırım anne tarafımın Bulgaristan muhaciri olması nedeniyle Balıkesir benim sevimli, Balkan havasını soluyabildiğim, derli toplu bulduğum bir şehir. Daha önceki yıllarda olduğu gibi sevgili dostum Fehmi Özdamar’ın daveti üzerine yine benim için kardeşten de öte olan Hüseyin Yıldırım ile birlikte düştük Balıkesir yollarına. Ayvalık ve Edremit’i değil, Balıkesir kent merkezini anlatacağım size.
Resimle ilgilenen hemen herkes çağdaş Türk resminin en bilinen ve eserleri çok satan isimlerinden Devrim Erbil’in Balıkesir’de onun adını taşıyan bir müze olduğunu bilir. Daha önceki ziyaretlerimde bu müzeyi gezememiştim. Fehmi’ye “Bu kez Devrim Erbil Müzesi’ni görmeden gitmek yok” dedim. Müze ziyareti öncesi Balıkesir’in ünlü etli çorbası, nohutlu-paça etli tiriti, değişik etleri ve sonunda da manda kaymaklı höşmerimi ile damağımızın duvarlarını tatlandırdık. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne ait “Devrim Erbil Çağdaş Sanatlar Müzesi Kent Arşivi” binasına giderken, Balıkesir’in aynı zamanda bir öğrenci kenti olduğunu da hissettim. Sevimli küçük kafeler gençlerle doluydu.
Devrim Erbil Müzesi’nin içinde her iki katı çevreleyen vitraylara hayran kaldım. Güneş ışınlarının vurduğu kırmızı rengin ağırlıkta olduğu vitraylar göz kamaştırıyordu. Müze içinde Devrim hocanın elinden çıkma resimler, motifleriyle süslediği duvar halıları, İstanbul’u işlediği baskılarını görebilirseniz. Ayrıca hocanın bağışladığı ünlü Türk ressamların eserleri de müzenin duvarlarını süslüyor. Müzenin sergi amaçlı salonları da mevcut. Devrim Erbil, müzeyle ilgili konuşmasında, Balıkesir’in Türk ressamlarındaki yerini anlatırken şunları söylemiş:
“Balıkesir bir kültür kentidir. Burada çok önemli sanatçılar yetişmiş, eğitim görmüş ve eser vermişlerdir. Örneğin Fikret Mualla’nın Ayvalık'ta resim öğretmenliği yaptığını, Edip Naci’nin bir müddet Balıkesir’de kaldığını, bugün Profesör olarak emekli olan Mustafa Aslıer’in, Hüseyin Gezer, Adnan Turani gibi temel taşların Balıkesir’de eğitim gördüklerini, bunun dışında Nüshet Kutlu, İrfan Yılmaz ve özellikle bütün sanat heyecanını şehre aşılayan Sırrı Özbay hocamızın verdiği sanat hızını, ivmesini saygıyla anmak gerekir.”



BURALARI GÖRMEDEN DÖNMEYİN

Balıkesir’e yolunuz düştüğünde kent merkezindeki Gazi Bulvarı üzerinde bulunan Devrim Erbil Müzesi’ni ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Balıkesir’de görmeniz gereken bir diğer müze de, yine kent merkezinde Anafartalar Caddesi üzerindeki Kuva-yi Milliye Müzesi. Müzenin bahçesinde ve içindeki antik Roma dönemi bulguları oldukça heyecan verici. Keza Balıkesirlilerin Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığı gün toplanıp vatanı kurtarmak için silahlı mücadele kararı verdikleri “Alaca Mescit”i de görmeden geri dönmeyin. Fatih Sultan Mehmet’in vezirlerinden Zağnos Paşa’nın kendi adına yaptırdığı, camisi ve hamamı günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış külliye de görülmeli. Stadyumun yanındaki Atatürk Parkı ve çevresi de şehrin nefes alma noktalarından. Yine kent merkezinde gezinirken tarihi bir binanın duvarında “Balıkesir Sanat Galerisi” levhasını görünce heyecanlandım. Çevredekiler galerinin yakın zamanda açılacağını söyledi. Balıkesir’in kültür ve sanat hayatına renk katacağı için bir galerinin açılacak olmasına sevindim. Balıkesir’i gezerken ahşap, iki katlı, cumbalı ve bir çoğu artık ayakta durmakta zorlanan ahşap evler dikkatimi çekti. Bu evlerin bazıları aslına uygun olarak restore edilmeye başlanmış. M. Emin Tan Fotoğraf Kitaplığı’nın bulunduğu yeni restore edilmiş ahşap ev sokağa ayrı bir renk katmıştı. Ancak ahşap evleri izlerken, “Türk insanının geçmişte estetik duygusu şimdikine gör çok daha fazlaymış” diye mırıldanmadan da edemedim.

VE ANKARA’DA ERBİL SÜRPRİZİ

Balıkesir yazısını hazırlarken, Devrim Erbil’in Ankara’da Ziraat Bankası Sanat Galerisi’nde (Next Level AVM) sergisinin açılması hoş bir sürpriz oldu. Prof. Dr. Kıymet Giray’ın küratörlüğünü yaptığı bu sergiyi önümüzdeki yıl 28 Şubat’a görebilirsiniz. Bu sergiyle ilgili Prof. Dr. Giray’ın yazısından bazı bölümleri önümüzdeki haftalarda size aktaracağım.

KENTTE NE VAR?

Aslı Sinman Kutluay-12 Aralık’a kadar (Platform A/Taurus AVM), Mustafa Ayaz-31 Aralık’a kadar (Mustafa Ayaz Müzesi/Balgat), Lütfü Günay desen sergisi-5 Aralık’a kadar (Sevgi Sanat/ Hilal Mahallesi), Zuhal Baysar-3 Ocak 2021’e kadar(CerModern/Sıhhiye), Ahmet Yeşil, Çağlar Uzun, Kim Yong Moon (seramik)- 2 Aralık’a kadar (Galeri Soyut/ Yıldız), Burak Erim-7 Aralık’a kadar (Grup Sanat/Hollanda Caddesi), Damla Can Koç-3 Aralık’a kadar (Fırça Sanat/Hilal Mahallesi.)