Yükselen taleple bilet fiyatları da artacak

Önümüzdeki aylarda pandemi istenilen derecede yavaşlamasa da havayolu yolculuğunda ciddi artışlar yaşanacak. Hele de ülkelerin aşılama sayılarında hızlı bir yükseliş olursa daha fazla kişi seyahat için harekete geçecek. İşin doğasında var. Uçuş isteği arttıkça fiyatlarda artacak. Şimdiden temmuz ayı için birçok havayolu şirketi önceden ilan ettiği düşük fiyatlardan vazgeçiyor. Uçaklardaki ucuz biletle alınabilecek koltuk sayısı azaltılıyor. Seyahat ücretleri artıyor. Ve artmaya devam edecek. Uçakları, oteller, oto kiralama gibi birçok şirket izleyecek.

ŞİRKETLER DİRENECEK

Bastırılmış seyahat kısıtlamaları daha önceden tatil programı yapmayanları bile harekete geçiriyor. Aylardır zamanın büyük kısmını evlerinde geçirenler, uçak yolculuğu yapmayanlar şimdiden rezervasyon için harekete geçtiler. Pandemi boyunca en güvenilir yolculuğun havayolu yolculuğu olması ve bunun dünyada iyi anlatılması da sistemin hızlı harekete geçme şansı bulmasını sağladı. Öyle 29.99 dolarlık biletleri bence unutun. İlan edilse bile kısa sürede bu fiyattan satışların bittiği duyuruları ile karşılaşacaksınız. Havayolları, havalimanları, seyahat acentaları gibi kuruluşlar milyarlarca liralık zararın altından kalkmak, yeniden iflasla burun buruna gelmemek için fiyat artışlarında direnecekler.

ERKEN Mİ ALINMALI?

İyileşme yolunda bir aksilik çıkmaması durumunda özellikle yaz yerlerinde doluluk yüzde 90’ları bulacak. Şimdilerde maksimum yüzde 50-60 civarındaki oran hızla yüzde 70-80’lere tırmanacak. Şimdiden bilet almanın, otel rezervasyon yaptırmanın mantığı var mı? Sorusunun cevabı yok. Pandemide nasıl bir tırmanış olacak, hangi ülkeler açtıkları kapılarını yeniden kapatacak, ya da hangi ülkeler kapılarını açacak bilinmiyor. Umutlu olmanın yanında gerçekleri de akıldan çıkarmamak gerekiyor. Yani bir rezervasyon yaptırırken, doğabilecek talihsizlikleri de hesaba katmak gerekiyor.

GİDİYOR VE KÖK SALIYORLAR

TAV Havalimanları artık tam anlamıyla global bir şirket oldu. Kimi yerde havalimanı, kimi yerde taşıyıcı yan şirketleri ile markasını ortaya koyan TAV servis şirketleri ATÜ Duty-Free, TAV İşletme Hizmetleri, Havaş, TAV Technologies, BTA ve TAV Güvenlik ile yolcunun havalimanındaki her adımında hizmet sunuyor. Yiyecek ve havalimanı restoranları ile ünlü BTA markası şehirlerdeki başka markaların da kendi reçetelerini verdikleri yiyeceklerini imal ederek büyük bir ün kazandı.

1997’DE BAŞLADI

TAV Havalimanları 1997’de İstanbul Atatürk Havalimanı ihalesini kazarak kuruldu. İnşaatı 22 ay gibi rekor sürede bitirerek Ocak 2000’de işletmeye başladı. Bugün tam 8 ülkede 15 havalimanı işletiyor. Pandemi nedeniyle Türkiye’deki beş havalimanının işletme sürelerine iki yıl eklendi. Diğer ülkelerde de mücbir sebep nedeniyle benzer anlaşmalar olacak.

Servis şirketlerinin ürün ve hizmetleri de ayrıca 18 ülkedeki 76 havalimanında yer alıyor. Yani şirketin küresel ayak izi 26 ülkede 91 havalimanına ulaşıyor. TAV 2005’te Havaş’ın hisselerini aldı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar Terminali inşaatına başladı. İzmir Havalimanı’nı Aralık 2034 yılına kadar işletecek. Aynı yıl ilk yurtdışı operasyonu olan Gürcistan Tiflis Havalimanı ihalesini kazandı. 2006’da İzmir Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar Terminalini ve Ankara Esenboğa Havalimanı yeni terminalini açtı.

YENİ FIRSATLAR

2007’de hisseleri halka arz edildi. Büyüme için gereken kaynağı yaratmak üzere önemli bir adımdı. Aynı zamanda şirketin kurumsallaşmasına da ciddi bir ivme kattı. Halka arzda öngörülerin çok üzerinde bir talep geldi. Birçok yerde açtığı terminallere o ülkelerin isteği ile ek yeni binalar yaptı ve kısa sürede işletmeye aldı. En son geçtiğimiz haftalarda Gürcistan Batum Havalimanı kapasitesini yılda 1.2 milyon yolcuya çıkaran yeni terminal binası törenle hizmete girdi. Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili ülkelerinin turizm gücüne katkıları için TAV CEO’su Sani Şener’e teşekkür etti. Pandemi ve küresel ekonomik krize rağmen Gürcistan’daki yatırım hiç durmadan yapılarak gerçekleştirildi.

TAV Şimdi Kazakistan’da büyümeyi hedefliyor ve dünyanın uzak-yakın dört bir yanında yeni fırsatları değerlendirmek için çalışıyor.

‘10 FİRMADAN BİRİYİZ’

TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener havalimanı işletmeciliğinin bir portföy yönetimi olduğunu vurguluyor. TAV her gittiği ülkeye servis şirketlerini de götürüyor, orada kök salıyor. İşlettiği havalimanları arasında uçuşların artmasını sağlıyor, bu ülkelerde Türk firmalarının iş yapmasının önünü açıyor. Havalimanları, ülkelerin giriş kapısı olduğu için, ülkelerin yatırım kabiliyetlerini gözler önüne seren ortak kullanım mekanlar. Bu başarılı yatırımlarla özellikle Türk yatırımcılarının gittiği ülkelerde önünü açan başarılı bir örnek oluyorlar. Sani Şener “Dünyada bu sektöre komple hakim olan 10 firmadan biriyiz. 300 havayolu işletmesine direkt temasımız var. Havayolları ve havalimanları birbirinin olmazsa olmazıdır. Aynı zamanda rakiptirler de. Çünkü havayolunun gideri havalimanlarının geliridir. Biri giderini düşürmek isterken diğeri gelirini artırmaya çalışır. Bu bakımdan rakiptirler ancak birbirlerine olan destekleyici özellikleri de çok önemlidir. Birbirini hem destekleyen hem de rekabet içinde olan iki oyuncu sektörde… Tek çözümü yapıcı görüşmeler ve devamlı iletişim.
Biz bunu başta THY olarak havalimanlarımızı kullanan havayollarıyla çok iyi yapıyoruz” diyor.

TAV'IN İŞLETME GÜCÜ

* Ankara Esenboğa Havalimanı’nı Mayıs 2025’e kadar işletecek.

* İzmir Adnan Menderes Havalimanı 2034 yılına kadar TAV’da.

* Tiflis, Batum’uun işletme hakkı 2027’ye kadar.

* Tunus Monastır ve Enfidha-Hammamet Havalimanı ihalesini 2047’ye kadar işletmek üzere kazandı.

* Gazipaşa-Alanya Havalimanı’nı 2036’ya kadar aldı.

* 2008’de Kuzey Makedonya Üsküp ve Ohrid Havalimanları ihalesini 2030’a kadar işletmek üzere kazandı.

* 2011’de Letonya Riga Havalimanı ticari alanların operasyonunu aldı.

* 2012’de Suudi Arabistan Medine Havalimanı işletmesini 2037’ye kadar kazandı.

* 2013’te Hırvatistan Zagreb Havalimanı işletmesini 2042’ye kadar devraldı.

* 2014’te Milas-Bodrum Havalimanı’nı 2037’ye kadar işletmek üzere portföyüne ekledi.

* 2018’de Antalya Havalimanı’na ortak oldu, 2026’ya kadar işletecek.

* 2020’de Kazakistan Almatı Havalimanı hisse alım anlaşmasını imzaladı.