Yeni Jumbo A380’e karşı

Yolcu kapasitesi 450 olan ve 747-8 olarak adlandırılan uçak, 787 modelinden aldığı kanat ve yeni nesil motorlarıyla 555 koltuklu Airbus A380’e rakip olacak. 2008’de uçacak 747-8’in teslimatları Eylül 2009’da başlayacak.

Airbus 1990’ların ikinci yarısında A380’i geliştirirken Boeing böylesine büyük bir uçak için pazar olmadığını inatla söylüyordu. Ama bir yandan da portföyündeki en büyük uçak olan dört motorlu 747’nin bir büyük modeli için sürekli yeni müşteri arayışındaydı. İmalatçının son sekiz yıldaki üçüncü girişimi hayat buldu. Ve yeni 747 için alınan siparişlerle çalışmalar başladı.

Boeing yaptığı araştırmalara göre uçağın öncelikle 154 ton kapasiteli kargo modeline ihtiyaç vardı. Hesaplamalar uçağın boyunun yaklaşık 3.6 metre uzayabileceğini ortaya koyuyordu. Performans için kanat ve motorların yenilenmesine karar verildi. Jumbo Jet’e aranan taze kan Boeing’in yeni uçağı çift motorlu 787’den geldi. Motor ve kanatları 787’den alan 747’nin yeni modeli bu uçağa atfen ‘8’ serisi olarak adlandırıldı.

GÖVDE ZAYIFLAYACAK

Kanat ve motor gibi iki büyük sorunun halledildikten sonra Boeing mühendisleri uçağın gövdesi üzerinde aerodinamik değişiklikler yapacaklar. Gövde zayıflatılacak. Özel, çok hafif ama dayanıklı kompozit malzeme, 747’nin gövdesini saracak. Uçağın bu kompozitler yardımıyla en az 25 ton hafiflemesi planlanıyor.

Uçağın gövdesindeki ek bölüm kanatların orta kısmına denk gelen alanda bulunacak. Toplam 3.6 metrelik bölüm sayesinde uçağın yolcu kapasitesi 25 koltuk artacak. Kabin içi tasarım, ışıklandırmada yine 787’den etkiler hakim olacak. Uçağın kokpiti de 787 ile aynı olacak.

BOEING’İN İDDİASI

Amerikalı imalatçı, 747-8’in A380’dan daha düşük uçuş maliyetlerine sahip olacağını iddia ediyor. Aradaki yaklaşık 100 yolculuk farka rağmen 747-8’in uçuş maliyetlerinin yaklaşık yüzde 12 oranında düşük olması planlanıyor. Boeing’in iddiası, A380 almak yerine filosundaki eski Jumboları 747-8 ile değiştirecek havayollarının uçuş maliyetleri yüzde 22 azalacak.

İlk satışı kargo havayollarından, Lüksembourglu Cargolux ve Japon Nippon’a yapan Boeing, önümüzdeki yıl uçağın yolcu modelinin de sipariş alacağına kesin gözle bakıyor. 747 Program Müdürü Jeff Peace’in verdiği bilgiye göre liste satış fiyatı 265 milyon dolar olan uçak gelecek 20 yılda 400’den büyük koltuklu 900 uçaklık pazarın en az yarısına talip.

NASIL BAŞLADI

Jumbo’nun hikayesi, askeri bir projeyle başladı. Amerikan Hava Kuvvetleri’nin geniş gövdeli, uzun menzilli nakliye uçağı projesi için 747’yi geliştiren Boeing, rakibi Lockheed’in C-5 uçağına geçilince rotasını sivil pazara çevirdi. Proje, 25 Temmuz 1966’da Pan American Havayolları’ndan alınan siparişle başladı. İlk 747, 9 Şubat 1969’da uçtu. Sertifikasyon aynı yıl kasım ayında tamamlanarak uçak hizmete girdi. İlk 100 modelini geliştirilen 200 serisi izledi. 1980’lerin başında daha güçlü motorlu 300, 1990’ların başında da yeni motor ve kanada sahip 400 modeli imal edildi. Boeing, 39 yılda 1406 adet 747 sattı.

AERODİNAMİK KANATLAR

Boeing mühendisleri 747-8’i, yeni uçakları 787’nin kanatlarıyla uçuracak. Havacılık dünyasının en yeni kanadı sayesinde 747-8, düşük süratlerle havada tutunup 2 bin 500 metrelik pistlere tam yükle rahatlıkla inip-kalkabilecek. Seyir sırasında mükemmel kanat yapısı yakıt tüketimini azaltacak. Yukarı açılı kanatlar, ilerleyen yıllarda kısa-orta menzilli 737 serisinin yerini alacak uçakta da kullanılacak.

ÇEVRECİ MOTORLAR

General Electric tarafından geliştirilen GEX motorları, halen kullanımdaki yeni nesil jet motorlardan yüzde 50 daha az çevreyi kirletiyor. Özel susturucu sistem, 747-8’in gürültü oranını yarı yarıya düşürüyor. İlk olarak 777’de denenen GEX, A380’de kullanılan motorlardan yüzde 13 daha az yakıt harcıyor. Her bir motorun itiş gücü 66 bin 500 libre.

İLK VE SON 747

747-100 747-8

Proje yılı 1966 2005

Maks. Ağırlık 340.195 kg 435.456 kg

Boş Ağırlık 162.386 kg 220.120 kg

Kanat Açıklığı 59.64 m 68.5 m

Gövde Boyu 70.66 m 74.2 m

En Fazla Yolcu 380 450

Menzil 9.045 km 14.815 km Tolga ÖZBEK

İşte yeni Havacılık Müzesi

Mimar Çağlayan Tuğal tarafından tasarlanan yeni Havacılık Müzesi, 2007’de kapılarını açıyor. İstanbul Yeşilköy’de mevcut müzenin arazisine inşa edilecek hangar görünümündeki müze, Avrupa’nın en büyük havacılık müzesi olacak.

Tasarım çalışmaları geçen yıl başlayan Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na ait Havacılık Müzesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin finansmanını üstlendiği projeyle yepyeni bir çehreye kavuşacak. İhalesi önümüzdeki günlerde yapılacak projede inşaatın nisanda başlaması planlanıyor. Tamamen kapalı alana sahip 140 metre uzunluğundaki bina, 2007’ye yetiştirilecek. Müzeye ziyaretçiler havuzların üzerindeki köprüden girecekler. Sergilenecek 67 uçaktan bir kısmı özel kancalarla tavana çeşitli uçuş pozisyonlarında asılacak. Müzede üç boyutlu, koltukları hareketli özel bir sinema salonunda havacılıkla ilgili filmler gösterecek. Ziyaretçiler özel simülatörlere binerek pilotların gözünden bir uçuşu yaşayacak. Havacılık yeni teknolojilerle özellikle çocuklara yaşatılarak anlatılacak.

Müzenin bir başka önemli altyapısı da özel toplantı salonları olacak. Toplam 1200 kişilik kongre salonu, 200 kişilik çok amaçlı salon ve küçük toplantı odaları Havacılık Müzesi’nde çok sayıda kongre ve kültür faaliyetinin yapılmasına olanak tanıyacak. Ziyaretçiler için kafeteryanın yanı sıra beş yıldızlı restoran müzeye gelir sağlayacak. Hava Kuvvetleri Komutanlığı müzenin etkin kullanımı ve bir kültür merkezi haline gelebilmesi için farklı yönetim modelleri üzerinde çalışıyor.

Türkiye model oldu

Türkiye’deki havalimanı projelerinde başarıyla hayata geçirilen yap-işlet-devret uygulaması Avrupalı havalimanı işletmecilerine model oldu. Paris’te yapılan Küresel Havalimanı Geliştirme toplantısında TAV’ın CEO’su Sani Şener’in anlattığı model, işletmeciler tarafından ilgiyle dinlendi. Çok sayıda havalimanının bu yaklaşımla hızla büyüdüğünü belirten Şener, TAV’ın yap-işlet-devret modeliyle İstanbul’dan başlayarak bölgede önemli bir güç haline geldiklerine dikkat çekti.Şener amaçlarının Avrupa’da da yeni projelerine imza atmak olduğunu söyledi.

Yeni yer hizmetleri ihalesi

THY, İstanbul, Ankara, Antalya, Adana ve İzmir’de yer hizmetlerinden çekiliyor. 23 Kasım’da yapılacak ihale sonrasında özel sektöre verilecek yer hizmetleriyle verimliliğin artırılması planlanıyor.

Erken al ucuz uç

AtlasJet Havayolları, uçuştan 7 gün önce indirimli ücret sınıfından bilet alan yetişkin yolculara iç hatlarda tek yön 20 YTL avantajla 49 YTL’den başlayan fiyatlar sunuyor. Ekonomi sınıfında koltukların yüzde 20’si özel fiyatla satışa sunuluyor.

Gökçen’de karar ocakta

Hızla yolcu trafiği artan İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nı ocak ayında yapılacak ihale ile büyütülecek. Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin ortaklaşa çalıştığı projede büyümenin nasıl yapılacağına henüz karar verilmedi. Sabiha Gökçen Havalimanı ile TAV, Antalya’da İkinci Dış Hatlar Terminali’ni işleten IC Grup ve Çelebi ile Sabiha Gökçen’den iç hat uçuşlarına başlayan Pegasus Havayolları’nın sahibi Esas Holding’in ilgilendiği iddia edildi.

Başsağlığı

Türk Hava Yolları Basın Müşaviri Ali Genç’in babası vefat etti. Uzun süredir kanser tedavi gören Sabri Genç, memleketi Sinop’ta toprağa verildi.