Vurguncu acentelere dikkat

Sadece internet üzerinden çalışıyorlar. Büroları bile yok. Evlerinden çalışan belli dolandırıcı personel kullanıyorlar. Pandemi döneminde sayıları giderek arttı. Bu acentelerin çoğu yurtdışında. Öyle cazip fiyatlar sunuyorlar ki, havayolu yolcuları kolayca tuzağa düşüyorlar. Sadece internet adresleri bulunan sözde seyahat acenteleri özellikle, ara uçuş noktaları için bilet aldığınızda size daha kolay tuzağa düşürüyorlar. Yani Türkiye çıkışlı bilet alanlar genellikle yetki belgesi olan acentelerden yararlanıyorlar. Ya da büyük havayolu şirketlerinin internet sitelerinden bilet alanlar, indikleri noktalardan başka noktalara gitmek için vurguncu sitelerinde karşılarına çıkan fiyatların cazibesine kapılıyorlar. Ara uçuşlar içinde onlardan bilet alıyorlar.

İZ BIRAKMIYORLAR

Kredi kartınızı bir kaptırdığınızda artık geriye dönüşü yok. Zaten ekranda gördüğünüz fiyata bilet satmıyorlar. Bulundukları ülkelerin vergilerini falan bahane ederek neredeyse iki katı para alıyorlar. Dahası var. Gittiğiniz ülkede uçaktan inip ara uçuş için vurguncu şirketin adını verdiği havayoluna gittiğinizde elinizde internet üzerinden yapılmış check-in de bir değeri yok. Çoğu zaman ‘Bu bilet bizde görünmüyor’ gibi cevaplar alıyorsunuz. O şirketten bilet parasının iadesini istemenin de bir anlamı yok. Sorumlu olan size bileti satan acente. Onların yakasına yapışmanız gerekiyor. Ama ne yakaları var, ne sistem dışında bir izleri. Sistem içinde şikayet ederseniz çoğu zaman yine izlerine ulaşılamıyor. Sonuçta yeniden bilet almak zorunda kalıyorsunuz. İş astarı yüzünden kat kat daha pahalıya geliyor.




BALIKLAMA DALMAYIN

Bu sözü bilerek ve özellikle kullanıyorum. Ucuz diye adını sanını bilmediğiniz seyahat acentelerinin sitelerine dalmayın. Son haftalarda bu tip sitelerin satışları ve de hayal kırıklığı yaşattıkları uçak yolcularının sayısı giderek arttı.

1. Mümkünse uçacağınız havayolu şirketinin resmi internet sitesinden bilet alın.

2. Bir acente tercih edecekseniz, Türkiye’de merkezi, adresi, adı sanı olan, TÜRSAB gibi kurumların kanatları altındakileri tercih edin.

3. Eğer bir uçak biletinin fiyatı, havayolu şirketinin internet sitesinin çok altındaysa bundan kuşku duyun ve araştırın. Fiyatlaması gerekirse havayolu şirketinin danışma hatlarını arayarak sorun.

BİLET ALDILAR, MAĞDUR OLDULAR

Okuyucum N.G. bir seyahat acentesi aracılığı ile Alaska Havayolları’ndan bilet almış. Kendi rızası dışında uçuşla ilgili bir parkur değişikliği yapılmış. Sonra da pandemi nedeniyle iptal istemiş. Ama şikayet ettiği Alaska Havayolları’ndan bir cevap alamamış. Dahası Türkiye’deki biletlemeyi yapan acenteden da ses çıkmamış. Elbette bileti satan acente para iadesi konusunda birinci derece sorumlu. Havayolundan parayı alıp iade etmeli. Hatta almadan iade edip, kendisi havayolundan parayı geri almanın çaresine bakmalı. Yok öyle hiçbir riski üslenmeden bilet satıp insanları mağdur etmenin anlamı yok. Bu durumda hemen tüketici mahkemelerine başvurmak gerekir. Sonuçta muhatap bir Türk acente var. Ama biletleme tamamen internet üzerinden yurtdışında bir acenteden yapılmışsa yapılacak başvurular, hukuki savaşların masraflarının altın kalkmak mümkün değil. Bir başka olay. İzmir’li avukat Selim Balku arkadaşları ile Temmuz 2018 tarihinde Milano’ya gitti. Ama dönüşte dört arkadaş uçağa alınmadı. Çünkü yerleri satılmıştı. Yaklaşık bir buçuk gün daha orada kaldılar, elbette otelde uzatma için çok daha fazla para ödediler. Son dakika alınan uçak biletleri içinde öyle. Bütün başvurularına rağmen Türkiye’deki seyahat acentası zararlarını ödemedi. Ama yolcu avukat olunca dişli çıktı ve açtığı davanın peşini bırakmadı.

Sonuçta İzmir 6. Tüketici Mahkemesi 4 kişi için faizleri ile birlikte acentenin 80 bin lira ödemesine karar verdi. Elbette bu sonuç biletlemenin Türkiye’deki bir acenteden yapılmış olması nedeniyle gerçekleşti.Büyük kuruluşlarımız THY ya da Pegasus kendilerinden alınan biletlerin parasını iade etmekte kurallar içinde gecikmiyorlar. Değişiklikleri yapıyorlar. Hatalı oldukları yerlerde Sivil Havacılık kurallarına göre, hem de uluslararası kuralları göre hareket ediyorlar. Dikkat… acente seçerken seçici olun. Ya da direkt havayollarının internet sitelerini kullanın. Ve aldığınız biletlerin bir kopyasının da kağıt üzerinde elinizde bulunmasında yarar olacaktır.

737 MAX’iN 22’Sİ HAVADA

Türk Hava Yolları’nın Boeing’den satın aldığı 24 adet 737 MAX uçağından 22’si uçuyor. Geri kalan ve halen Boeing Seattle fabrikası apronunda duran uçakların da önümüzdeki aylar içinde İstanbul’a getirilmesi bekleniyor. İki yabancı havayolu şirketinde meydana gelen iki ölümle kazalardan sonra uçuşları durdurulan Boeing 737 MAX 8 ve 9 serisi uçaklar sorunlar giderildikten sonra servise verilmeye başlanmıştı. Dünyada çok satan uçaklardan biri olarak kayda geçen 737 MAX uçaklarında kalkış sırasında burun açısını ayarlayan sistemdeki (MCAS) yazılım hatalarının giderilmesi uzun zaman aldı. Boeing tarihinin en fazla zarara yol açan ama işletme acısından son derece başarılı uçağındaki sorunları çözüp yeterli onayları aldı. Hem Amerikan Sivil Havacılık otoritesi (FAA) hem de Avrupalı otorite (EASA ) uçabilirlik onayı verdikten sonra filolarında 737 MAX bulunun şirketler hızla uçakları devreye soktular. Pandemi nedeniyle meydana gelen gecikmelerde artık geride kaldı. Daha az yakıt harcayan ve daha modern sistemlerle dolatılan 737 MAX uçaklarından THY’de 24 adet almıştı. Bu uçakların 12’si hemen Türkiye’ye getirilmiş ama uçuşları durdurulduğu için aylarca İstanbul Havalimanı’nda apronda beklemişti. Her gün bakımları yapılan uçakların sorunlarını Boeing mühendis ve teknisyenleri İstanbul’a gelerek çözdüler. Diğer 12 uçak ise sorunları Boeing fabrikasında giderildi. Gelen 20 uçak hızla servise alındı.

BAZI ÜLKELERDE SORUN VAR

Özellikle Afrika’da bazı ülkeler hale 737 MAX uçuşları için onay vermediler. Daha doğrusu bu işin üstüne düşmediler. Onay verilen ülkelere THY sefer yapıyor. Ancak onay veren ülkelerden bazılarına yapılan uçuşlarda yedek ilan edilen bazı havalimanları başka ülkelerde kalıyor. Çoğu küçük ülkelerdeki bu sorunlar yüzünden MAŞ uçuşlarına onay veren ülkelerde operasyonlar yapılamıyor. Bir sorunda Rusya’da. Hala dünyanın yüzde 80’den fazla ülkesinin sivil havacılık otoritelerinin uçuşlarına izin verdiği uçaklar için bir karar almadı. Aynı sorun İngiltere’de var. Bu sorunun çözümü için Boeing’in iyi bir çalışma yapması ve o ülkelerin sivil havacılık otoritelerini ikna etmesi gerekiyor. Uçaklardaki sorunlar giderilince ilk test uçuşunu Seattle’da FAA Başkanı Dickson yapmış ve uçağa tam not vermişti. Şu zamana kadar THY’nin elde ettiği sonuçlara bakıldığında, uygun rotalarda uçak hem verimli,hem de karlı görünüyor. Arıza oranları ise standartlar içinde. Yolcularından önemli bir şikayet ya da güvensizlikle ilgili bir tedirginlik bildirilmedi. THY’nin 737 MAXS 8 ve birkaç adette 9 serisinden olan modellerle ilgili alımları tamamladığı, MAX filo genişletmesinin şimdilik dondurulduğu da bilinenler arasında.

SAF YAKITLA İLK HELİKOPTER UÇUŞU

Böyle deyince aklınıza yakıtın en temizlenmiş hali gelmesin. Evet temiz ama bu yakıt atık yağlardan, çeşitli bitkilerden yapılıyor. Ve kullanıldığında dünyayı karbon salınımı ile kirletmiyor. Bugün dek uçaklarda denendi. Yani SAF yakıtla uçuşlar yapıldı. Ve görüldü ki uzun uçuşlardan geri kalan karbon salınımı dünyayı kurtaracak cinsten.

Airbus H225 helikopteri, yüzde 100 sürdürülebilir havacılık yakıtı(Sustainable Aviation Fuel) ile uçan ilk helikopter oldu. Airbus Marignane merkezinde gerçekleşen uçuş, SAF’ın helikopter sistemlerinde kullanılabileceğinin ilk kanıtı oldu. Bugün, yüzde 50 karışım limitini aşan SAF’ın, helikopter sistemleri için sertifikalandırma yolunda atılmış önemli bir adım. Airbus Helicopters Genel Müdür Yardımcısı, Mühendislik ve Teknikten Sorumlu Direktör Stefan Thome, “Tüm Airbus helikopterleri, kerosen ile yüzde 50’ye kadar SAF karışımıyla uçma sertifikasına sahipken, hedefimiz, helikopterlerin on yıl içinde %100 SAF ile uçma sertifikasına sahip olmasıdır. Bugünkü uçuş, bu hedefe doğru atılmış önemli bir ilk adımdır” dedi. Safran Helicopter Engines tarafından Bordes fabrikasında gerçekleştirilen erken aşamadaki karıştırılmamış SAF değerlendirme testleri, yüzde 100 SAF kullanımıyla ilgili teknik zorlukların daha kolay anlaşılmasını sağlayacaktır. H225 test helikopteri, TotalEnergies tarafından sağlanan kullanılmış yemeklik yağdan elde edilen ve normal jet yakıtına kıyasla net yüzde 90 CO2 azaltımı sağlayan karıştırılmamış SAF yakıtı ile uçtu.

THY’DEN SEATTLE’A BOEING İLE SEFER

Yıllar önce THY, Airbus uçak fabrikasının ana üssünün bulunduğu Fransa’nın Toulouse kentinde Blagnac Havalimanı’na ilk uçuşu başlatırken bütün uyarılara rağmen ilk sefer için bir Boeing 737-800 uçağı tahsis edildi. Oysa ilk uçuşta Airbus uçağı kullanılması gündeme getirilmişti ama büyük bir yanlışlıkla B737-800’le ilk uçuş yapıldı. O zamanki Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu’ya Airbus CEO’su sitem dolu bir mektup yazmıştı. Mektubunda Boeing’in ana üssünün bulunduğu ‘Seattle’a bir gün uçarsanız belki de Airbus A380 uçağını seçersiniz’ demişti. Aradan yıllar geçti. THY Seattle Tacoma Havalimanı uçuşu kararı aldı. Ama sanırım ilk uçuş Boeing 787 tipi uçakla yapılacak. Belki de bir sürpriz olur, Airbus A350 uçurulur. Böylece bir bir beraberlik yakalanır.