SLOT karmaşasına neşter

Daha önceden bakanlık adına Türk Hava Yolları tarafından yapılan slot koordinasyonu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne (SHGM) bırakıyor. SHGM bünyesinde kurulacak ve bağımsız çalışacak Slot Talep Değerlendirme Komisyonu (STDK) hava trafiğiyle ilgili düzenlemeyi yapacak. İlk denemesi önümüzdeki kış sezonuyla birlikte başlayacak slot düzenlemesi, Mart 2006’dan itibaren yaz tarifesiyle tam olarak uygulanacak. Böylece yoğun trafiğe sahip havalimanlarında uçuşlar uygun saatlere yayılarak gecikme ve diğer sorunların önüne geçilecek.

SLOT DÜZENLEME DEMEK

Aslında slotun kelime anlamı düzenleme. Hava trafiği, uçulan havalimanının hava sahası, pist, terminal, park pozisyonu gibi tüm kapasiteler değerlendirilip ona göre saatlik trafik miktarı belirleniyor. Gelen ve giden uçak sayısı saatin dilimlerine eşit olarak dağıtılıyor. Örneğin havalimanının bir saatlik kapasitesi 15 iniş. Uçakların inişleri saatin ilk 5 dakikasına değil 60 dakikaya yayılıyor. Böylece yığılmaların önüne geçiliyor.

Türkiye’de halen hava trafiği açısından İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa ve Kayseri Erciyes havalimanılarında yaz-kış slot uygulanıyor. İstanbul ve Ankara’nın slot nedeni trafiğin yoğunluğu. Kayseri’de ise sadece 3 uçaklık park yeri olduğu için örneğin aynı anda dört uçak gönderilmiyor. Antalya, İzmir Adnan Menderes, Dalaman ve Bodrum/Milas’ta ise slot yaz döneminde geçerli.

NASIL YAPILIYOR

Türkiye’de uçuş sezonu ikiye ayrılıyor. Yaz sezonu mart ayının son pazarı başlıyor ve ekim ayının son cumartesi gününe kadar sürüyor. Kış sezonu da ekim ayının son pazarı başlayıp martın son cumartesi gününe kadar devam ediyor. Havayolları, yaz ve kış sezonu öncesinde tarifelerini oluşturup STDK’ya bildiriyor. Bu yıl kış sezonu için koordinasyon toplantısı 12-16 Eylül arasında gerçekleştirilecek. Yerli ve yabancı tüm havayollarının tarifeleri ortaya konulup uçuşların kapasite doğrultusunda çakışması engellenecek.

ÖNCELİK KİMİN

Slot tahsisinde öncelik tüm dünyada olduğu gibi kazanılmış haklara yani geçen yıl aynı dönemde aynı uçuşu yapan şirketlere. Artan slotları öncelik sırasına göre tarifeli, tarifesiz sürekli (düzenli charter), havalimanına ilk kez sefer düzenleyenler, frekans artıranlar ve diğer uçuşlara veriliyor. Slot hakkı alan havayolu daha sonra uçuş müsaadesi yani permi alıyor. Bundan sonra havayolu uçuş planı çekerek seferini gerçekleştiriyor.

Yeni uygulamayla havayollarının slotlara kesinlikle uymaları gerekiyor. Aksi halde havayolu şirketlerine yerli veya yabancı fark gözetmeksizin cezai uygulamalar devreye girecek. Alınan slot zamanlarında 20 dakika sapma süresi bulunacak. Toplam 8 saati geçen uçuşlarda bu süre 30 dakika. Sürelerin takibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) bünyesindeki Slot Koordinasyon Komitesi tarafından gerçekleştirilecek. Uymayanlara gecikilen süre ve uçağın tonajı kat sayı alınarak ceza kesilecek.

Ayrıca havalimanlarında yerel slot komiteleri oluşturulacak. Hava seyrüsefer birimi, havayolları, yer hizmetleri ile terminal işletmecilerinin oluşturduğu bu komite STDK’ya bağlı olarak çalışacak. Komite, trafik akışlarını STDK’ya bildirilecek.

ÖZEL UÇUŞLAR HARİÇ

Slot havayollarının yaptığı düzenli veya düzensiz uçuşlar için geçerli. Ambulans, yardım, işadamlarının uçuşları ile devlet, VIP uçakları için slot uygulaması yapılmıyor. Ayrıca acil inişler, bakım için gelen ile yedek parça bekleyen uçaklara malzeme getiren trafiklere de slot uygulanmıyor.

Uzmanlar, sektörün desteğini alan kuralların tam olarak uygulanması durumunda özellikle iç hatlarda yaşanan sorunların önemli kısmının giderilebileceğine dikkat çekiyor. Hava trafiğini de rahatlatacak uygulama ile verimlilik de yükselecek. Böylece havalimanları maksimum kapasite ile kullanılabilecek.

İSTANBUL GECİKİYOR

Avrupa Havayolları Birliği tarafından yapılan araştırmaya göre nisan-haziran döneminde İstanbul Atatürk Havalimanı yüzde 24.7’lik oranla Avrupa’da en çok gecikmenin yaşandığı üçüncü havalimanı oldu. Bölgenin önde gelen 25 büyük havalimanı arasında yapılan araştırmada en çok gecikme Roma’da meydana gelirken ikinciliği Atina aldı.

Atatürk Havalimanı’nda gecikmelerin en önemli nedeni uçakların bir önceki seferden geç gelmesi oldu. Bunu havalimanı-hava trafik kontrolü, yükleme-boşaltma ve yer hizmetleri, bakım ile meteorolojiden kaynaklan nedenler izledi. İstatistikler temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte Atatürk Havalimanı’ndaki gecikme oranlarının daha da artabileceğine dikkat çekiyor. Tüm Avrupa’da gecikmelerin azaltılması için slot uygulamalarının daha sıkı kontrolünü isteyen Avrupa Havayolları Birliği, bu dönem içinde en az gecikmenin Düsseldorf, Kopenhag ve Oslo’da gerçekleştiğini açıkladı.Tolga ÖZBEK

Northwest zorda

Dünyanın 10’uncu büyük havayolu şirketi Amerikan Northwest, arka arkaya gelen grev ve finansal zorluklar karşısında zor günler geçiriyor. İflasını açıklamaya hazırlanan şirkette en son teknisyenlerin grevi uçuşları ciddi anlamda sekteye uğrattı. Northwest Havayolları’nın zamanında iniş oranı yüzde 96 oranından yüzde 56.5’e indi. Havayolu sektörünün özellikle Amerika’da son yakıt artışlarından sonra en zorlu dönemlerden birini yaşadığını belirten uzmanlar, maliyetlerin bu kadar yüksek gitmesi durumunda 2006’da büyük havayollarından en az ikisinin operasyonlarını durdurabileceğine dikkat çekti.

Hava Kuvvetleri’nde bayrak değişimi

Emekli olan Orgeneral İbrahim Fırtına, Hava Kuvvetleri Komutanlığı görevini Orgeneral Faruk Cömert’e devretti. Bu yıl dünyanın en elit savaş güçlerinden biri olan Türk Hava Kuvvetleri’nin 94 yaşına bastığını belirten Orgeneral Fırtına, ‘Bu sürenin son 45 yılını Hava Kuvvetleri’yle yaşadım. Birlikte öğrendik, öğrettik, yaptık, yönettik, komuta ettik ve liderleri olarak bugün hizmet süremi tamamladım. Çok şanslı, çok sevinçli ve çok gururluyum’ dedi. Hava Kuvvetlerine hizmetin bir ayrıcalık ve bir onur olduğuna inandığını söyleyen Orgeneral Fırtına, ‘Hizmet sırası şimdi Orgeneral Faruk Cömert’e gelmiştir. Kendileri üstün vasıf ve birikimleri ile Hava Kuvvetlerimizi daha da yükseklere taşıyacaklardır’ dedi. 26’ncı Hava Kuvvetleri Komutanı olan Orgeneral Faruk Cömert ise idealindeki bir göreve atanmış olmaktan dolayı sonsuz mutlu olduğunu belirterek ‘Çevremizdeki istikrarsızlıklar bizlerin her an hazır olmamızı gerektirmektedir. Çağdaş havacılık yarışında uzayın sonsuzluğu da görev alanımız içerisinde olacaktır’ dedi.

Lufthansa Türkiye’ye güveniyor

Alman Lufthansa Havayolları, gelecek yıl yaz sezonunda İstanbul uçuşlarını artırma kararı aldı. Halen İstanbul’a günlük üçü Münih, ikisi de Frankfurt«a olmak üzere toplam beş sefer gerçekleştiren Lufthansa, Mart 2006’dan itibaren uçuşlarını altıya çıkartacak.

Henüz altıncı uçuşu hangi noktaya yapacaklarına karar vermediklerini söyleyen Lufthansa’nın Pazarlama ve Satış Bölümü’nden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Thierry Antinori, kararın önümüzdeki ay açıklanacağını belirtti. Türkiye pazarından çok memnun olan Antinori, ‘Lufthansa, THY’den sonra en büyük yabancı havayolu şirketi. Bu yıl Türkiye uçuşlarında kapasitemizi yüzde 15 artırdık. Büyümemiz ise yüzde 19 oldu. Amacımız bunu daha da yükseltmek’ dedi. İsviçreli Swiss Havayolları’yla yaşanan birleşmenin Lufthansa’ya ciddi bir güç kattığını belirten Antinori, ortak yolcu programları ile avantaj sunduklarına dikkat çekti.

Lufthansa’nın Türkiye Genel Müdürü Sadık Elmas ise havayolunun 1999’dan bu yana hız kesmeden sürekli büyüdüğünü, uçuşlarda doluluk oranlarının memnuniyet verici olduğunu söyledi.

Son fırsatlar

İstanbul-Konya hattında yaşanan rekabet yolcuya yaradı. Seferlere yeni başlayan Atlasjet’in fiyatını tek yön 106’dan 76 YTL’ye indirmesinden sonra Türk Hava Yollarıda 102 YTL’den uçmaya başladı. THY ayrıca günlük sefer sayısını ikiye çıkarttı.

İsviçreli Swiss Havayolları, 15 Ekim«e kadar Avrupa hattında beraber seyahat eden business yolcudan ikinciye yüzde 50 indirim yapıyor. Promosyon, Swiss’in Londra, Paris, Milano, Nice, Brüksel, Viyana, Roma, Amsterdam, Barcelona, Lizbon, Düsseldorf, Münih ve Frankfurt uçuşları için geçerli.

Kısa pist uzatılıyor

Atatürk Havalimanı«nın 2 bin 300 metrelik 06-24 pisti Ataköy yönüne doğru 150 metre uzatılmak üzere proje hazırlıkları tamamlandı. Türkiye Havayolu Pilotları Derneği TALPA'nın da uzatılış yönüne karşı çıktığı çalışmanın hayata geçmesiyle yaklaşık 15 gün önce yeniden asfaltlanan ve geçen yıl çok sayıda ağacın dikilmesiyle gerçekleştirilen yeşillendirme çalışmaları da boşuna gitmiş olacak. Yerdeki uçak trafiğini rahatlatmak amacıyla 06-24 pistine paralel taksi yolu inşaatına da önümüzdeki günlerde başlanacak.

SHGM’de yeni dönem

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) yardımcılığına bu görevi vekaleten yürüten Haydar Yalçın atandı. En son Uçuş Standartları Daire Başkanlığı görevi yapan Yalçın, bu makamdan alınan Mustafa Yeşil’in göreve mahkeme kararı ile dönmesinin ardından Ulaştırma Bakanlığı’nda uzman olarak görevlendirilmişti. Ulaştırma Bakanı Yıldırım, Haydar Yalçın’ı kendi yetkilerini kullanarak SHGM Genel Müdür Yardımcı vekilliğine getirmişti.

Güvelioğlu’dan veda

Türk Hava Yolları Genel Müdür Basın Danışmanlığı ve Sözcüsü Recep Güvelioğlu görevinden ayrıldı. İki yıldır görevini başarıyla sürdüren Güvelioğlu, önümüzdeki aylarda ODTÜ’deki master programını tamamlayarak doktora çalışmalarına başlayacak.