Kokpit

Simulatörler para basıyorUçak satışlarının patlaması simulatör piyasasına da canlılık getirdi. Uçak siparişleriyle birlikte artan eğitim ihtiyaçları doğrultusunda geçen yıl simulatör imalatçıları 45 sipariş aldı. Bu sayının gelecek yıllarda giderek artması bekleniyor.Simulatör uçaktaki kokpitin bir benzerinin alt kısmına hidrolik ayakların konulmasıyla oluşuyor. Gerçek uçaktaymış gibi pilotun eğitim görmesini sağlayan simülatörlerin hidrolik ayakları uçağın yatış, tırmanma veya alçalma gibi hareketlerini pilota his olarak veriyor. Kokpitteki göstergelerin tümü bilgisayara bağlı. Pilotun verdiği komutlar bilgisayarda değerlendirilerek göstergelere yansıyor. İstenildiğinde uçuş sırasında öğretmen pilot tarafından dışardan da müdahale edilebiliyor. Ani olarak verilebilen arızalar, türbülanslar karşısında pilotun tepkisi ölçülüyor. Pilotlar simülatörlerde gerçek uçuşlarında yaşamayacakları maksimum sorunlarla karşılaşıyorlar. En kötü meteorolojik şartlarda dünyanın en riskli havalimanlarına iniş ve kalkış yapıyorlar.Özellikle eğitim konusunda simulatörlerin çok büyük yararı var. Ucuz ve hepsinden önemlisi gerçek bir kaza yaşanmadan eğitim veriliyor. Simulatörde çakıldığınızda yapacağınız tek şey programı tekrar başlatmak. Amerika'da yapılan araştırmalarda simulatör eğitimi alan pilotların sadece uçakta eğitim almış pilotlardan çok daha başarılı olduklarını ortaya çıkardı. Ayrıca simulatör sayesinde pilotun uçağa alışma (intibak) süresi de kısaltılarak uçuş eğitimi daha düşük maliyetlerle gerçekleşiyor. Yeni bir uçak tipiyle uçmaya başlayacak pilot önce tüm sistemleri simulatörde öğreniyor. Burada yeterli eğitimi aldıktan sonra uçmaya başlıyor. Sanal uçuş sunan simulatörlerin çeşitli tipleri var. Bazı simulatörlerde uçuş sırasında üç boyutlu görüntü verilirken bazıları ise görüntüsüz.Uçak kadar pahalıSimulatörler oldukça pahalı aletler. Herbirinin fiyatı tesisleriyle birlikte gerçek uçaktan çok daha pahalıya geliyor. Fiyatları uçak tiplerine göre olmakla birlikte ortalama 10-20 milyon Dolar arasında değişiyor. Eğitim ücreti ise örneğin Boeing 737 simülatöründe saati 450 Dolar. Eğer bu eğitim bir öğretmen pilotla birlikte alınırsa o zaman saat ücreti 600 Dolara çıkıyor. Ancak pilotlara kazandırdığı tecrübe kaza riskini büyük ölcüde azaltıyor.Simulatörlerde sadece öğrenci pilotlar değil, profesyoneller de uçuyor. Her pilot uçuş lisansının yenilemek için her yıl uçak tipine bağlı olarak belirli bir saat simulatörle uçmak zorunda. Burada bilgilerini öğretmen pilotların gözetiminde yeniliyorlar. Havayolları eğer o tip uçağın simulatörüne sahip değilse pilotlarını simulatörle uçmaları için yurtdışındaki merkezlere gönderiyor. Bu merkezlerden bazıları havayollarına ait. Kendi pilotlarının eğitiminden artan sürelerde simulatörler diğer şirketlere kiralanıyor. Örneğin Northwest'in 29, Delta'nın 26, Amerikan Havayoları'nın 23, Lufthansa'nın 21, BA'nın 18, SAS ve Air France'ın ise 17 simulatörü var. Ayrıca simulatörlerden para kazanan özel kuruluşlar da bulunuyor. Bunlar arasında en ünlüsü FlightSafety. Portföyüde gelecek yıl uçmaya başlayacak Premier 1 iş jetinden 1960'larda üretilmiş uçaklara kadar genel havacılık ağırlıklı tam 173 simulatör var. Şirketin Boeing'le kurduğu FlightSafety Boeing Uluslararası Eğitim Merkezi'nde ise hepsi yolcu uçağı olan 44 simulatör bulunuyor. Bu kuruluşlar dünyanın dört bir tarafından gelen pilotlara eğitim veriyor.Yeni simulatör geliyorTürk Hava Yolları'nın elinde de B737-400 ve RJ100 uçaklarının simulatörleri var. Bu simülatörlerde 737-400-500 ve RJ100-70 uçaklarının eğitimleri yapılıyor. Uluslararası kalite belgesine sahip bu simulatörlerde THY'nin yanı sıra yabancı ve özel havayollarının pilotları da uçuyor. Ağustos ayında B737-800'lerin THY filosuna katılmasıyla birlikte yeni bir simulatör daha gelecek. Boeing 737-800 tipi uçağın simulatörü önümüzdeki günlerde teslim edilerek montaj çalışmalarına başlanması bekleniyor.Milyonlarca dolar harcamadan gerçekçi simulatörleri evde kurabilirsiniz. Bu iş için yüksek işlemci gücüne sahip bir bilgisayar, iyi bir de ekran kartı yeterli. Yaklaşık 50-60 Dolarlık harcamayla alınacak bir programla evinizde istediğiniz kadar uçabilirsiniz.Flight Simulator 98En çok ilgi çeken oyunların başında Microsoft'un Flight Simulator 98'i (FS 98) geliyor. Oyunun özelliklerinin başında bir çok programın eklenebilmesi geliyor. Örneğin normalde programda olmayan B747 Jumbo Jet'le veya 2'nci Dünya Savaşı'nın uçaklarıyla ek programlar yardımıyla uçabilirsiniz. FS 98'de Türkiye'de sadece İstanbul Atatürk Havalimanı çizilmiş. Türkiye'de diğer havalimanlarına uçmak isterseniz yine ek programlarla oyunu genişletebilirsiniz. Ayrıca internet yardımıyla multi yani birden çok kişiyle oynama şansınız bulunuyor. Bunun için internetten www.fs98.net adresine girmeniz yeterli.Flight Unlimited 2Flight Unlimited 2'de özellikle görselliğe çok önem verilmiş. Muhteşem uçak, havalimanı ve yer çizimleri oyuna gerçeklik katıyor. Üç boyutlu görüntüleri daha iyi görebilmek için ekran kartının 3DFX olması gerekiyor. San Francisco üzerinde seçtiğiniz 6 uçaktan biriyle uçabiliyorsunuz. Oyunda kuleyle konuşmalar da yapabiliyorsunuz.Precision SimulatorFazlasıyla detaya giren oyunun içeriğinde dünya üzerindeki tüm meydanların VOR-NDB-ILS gibi frenkansları bulunuyor. B747-400'de olan tüm sistemler simulatörde mevcut. Oldukça gerçekçi olan oyunda her türlü hava şartında uçulabiliyor. Aerowings tarafından hazırlanan B747-400 Precision Simulator, dünyanın en büyük havacılık eğitim merkezlerinden Flight Safety pilotlarınca da çok gerçekçi bulundu.Sierra Pro-PilotSierra Pro-Pilot 2 CD'den oluşan bir oyun. Amerika üzerinde 5 ayrı tip uçakla uçulabiliyor. Özellikle kokpit çizimleri ve kule konuşmaları oldukça gerçekçi. GPS de kullanabileceğiniz bu oyunun gelecek aylar içinde yeni versyonlarının çıkartılması düşünülüyor. Oyun için yüksek işlemci hızına sahip bir bilgisayar gerekiyor.Microsoft Side StickMicrosoft simulatör oyunları için özel bir joystik üretti. Çok hassas olan joystik golf gibi başka oyunlarda da kullanılabiliyor. Uçakla ilgili tüm kumandaları uygun titreşim ve basınçla elde hissetmek mümkün.Karavan gibi uçakHiç içinde yatağı, koltukları hatta duvarlarında resimler asılı bir uçak gördünüz mü? Bu soruyu sorarken kastımız milyonlarca dolarlık lüks iş jetleri değil. Daha mütevazi, üstten kanatlı, tek motorlu, pervaneli bir uçak. Böyle bir uçak Amerikalı tasarımcı Dean Wilson tarafından yapıldı. Kit yani evde yapılan uçaklar üreten Wilson'un aklına içinde yaşıyabileceği bir uçak yapmak gelmiş. Çalışmalarına 1987 yılında başlamış.'İlk modelim' dediği uçakla ortağı Hubert de Chevigny'le kutuplara uçmuş. Bu maceradan edindiği tecrübelerle Özel Kaşif (Private Explorer) adını veridiği uçağını yapmaya başlamış.Özel Kaşif'in kabininin iç yüksekliği 171 santimetre. Boyu ise 3.62 metre. Kuyruğa doğru iki kişilik rahat bir yatak bulunuyor. Önde pilotların oturduklarıyla birlikte dört koltuk var. Hemen arkasında da karşılıklı iki bambu koltuk yer alıyor. Evlerde görebileceğiniz rahatlıktaki bu koltuklar zemine özel civatalarla tutturulmuş. Uçağın içindeyken evde oturuyormuş hissi versin diye de uçağın duvarlarına tablolar konmuş. Neredeyse karavanı andıran uçağın motoru 235 beygir güce sahip Lycoming 0-540. Bu motor uçağın yaklaşık 350-400 metrelik pistlere inip kalkmasını sağlıyor. Ancak havada çok zorlamamak gerekiyor. Ağır cüssesi nedeniyle uçak dik açılı tırmanışlarda hemen süratsiz kalabiliyor. Deneme çalışmaları süren uçağın gelecek aylarda satışa çıkması bekleniyor. Amerika'da bu tür deneysel uçaklara uçuş izni ticari olmamak kaydıyla sivil havacılık otoritesi FAA tarafından veriliyor. Oldukça ucuza alınabilen bu tür kit uçaklar evde yapılabiliyor. İmalat sonrası otoriteler tarafından kontrol ediliyor ve uygun görülürse onaylanarak uçuş izni veriliyor.Kabinde arı terörüJapon Havayol