Havacılığın geleceğini tehdit eden artan yakıt fiyatları, çevre kirliliği ve yoğun hava trafiği gibi sorunları çözmek üzere tasarımcılar yeni uçak modelleri geliştiriyor.
Çok ekonomik ve çevreci tasarımların ilham kaynağı ise balıklar. Mükemmel bir aerodinamik tasarıma sahip yeni uçaklar kısa pistlerden kalkacak. Hava trafiğine takılmadan çok yüksekten uçacak. En önemlisi yeni uçakların yakıt olarak hidrojen kullanacak olması. Hidrojenin en büyük özelliği hem ucuz hem de çevreci bir yakıt olması. Motorlarda yakıldıktan sonra hidrojenden geriye sadece su buharı çıkıyor. Gökyüzü temiz kalıyor. İşte geleceğin hayallerdeki uçakları...
UÇAN ORKİNOS
İsviçreli Smartfish şirketi, yepyeni kişisel bir uçak üzerinde çalışıyor. Şirketin CEO’su Koni Schafroth, tasarımda orkinos balığından esinlendiklerini açıkladı. Mükemmel aerodinamik dizayna sahip "Hyfish" adı verilen iki kişilik uçak, özel hidrojen yakıt hücreleriyle otomobilden bile az yakıt harcayacak. Çevreyi kirletmeyecek. Gövde uzunluğu 6 metre olan Hyfish, çok kısa pistlere inip kalkabilecek.
Şirketin bir sonraki hedefi Hyfish’i büyütüp 20 koltuklu bir modelini yapabilmek. Kalabalık seyahat eden işadamları için tasarlanacak model, hidrojen kullanarak saatte 850 kilometre hızla uçacak. Şirket, modeli önümüzdeki yıl rüzgar tünelinde test etmeyi planlıyor.
900 YOLCU TAŞIYACAK
İlk uçan kanat fikri 1910’da ünlü uçak tasarımcısı Hugo Junkers tarafından ortaya atıldı. J-1000 adlı uçak 100 yolcu taşıyacaktı. Bu hayal, neredeyse bir asır sonra yeniden gündemde. Alman Havacılık Merkezi DLR’nin Başkanı Profesör Cord-Christian Rossow, "Çok Verimli Büyük Uçak" adını verdikleri hidrojenle çalışan 900 yolcu kapasitesi bir uçak üzerinde çalıştıklarını açıkladı.
Gökyüzünde uçan kocaman bir vatoz balığını andıran uçakta kullanılacak hidrojen, aynı zamanda gövdeyi oluşturacak 100 metrelik kanatlarda taşınacak. Profesör Rossow’a göre tasarımdaki en önemli sorun uçakta yolcuların dışarıyı seyredecekleri herhangi bir pencere bulunmaması. Mühendisler bu sorunu her koltuğun arkasındaki ekrana özel kameralardan verilecek görüntülerle çözmeyi planlıyor.
Jamaika’nın A340’ları THY’ye geliyor
Türk Hava Yolları, uzun menzilli uçak ihtiyacını karşılamak için Jamaika Havayolları filosundaki iki Airbus A340-313X tipi yolcu uçağını 6 yıllığına kiraladı. ILFC finansal kiralama şirketine ait uçaklar, şubat ve mart sonunda Türkiye’ye gelecek. Biri 1998, diğeri de 1999 model iki uçak, renkli boyamalarıyla havacılık meraklıları arasında en çok takip edilen A340’lar arasında yer alıyor. Uçaklar, THY renklerine boyandıktan sonra filodaki diğer A340’lar gibi koltukları ve eğlence sistemleri yenilenecek. Halen THY’nin uzun menzilli uçak filosu dört motorlu 7 adet A340 ile çift motorlu 5 adet A330’dan oluşuyor. THY, 2014’ten itibaren bu uçakların yeni nesil çift motorlu yolcu uçaklarıyla değiştirilmesi için imalatçılarla görüşmelerini sürdürüyor. Toplam 30 uçağı kapsayan ihalede Boeing 787 Dreamliner, Airbus da A350XWB uçaklarıyla yarışıyor. Ancak her iki uçağın da imalat hatları 2015 sonuna kadar dolu. THY bu sürede artan uzun menzilli uçak ihtiyacını kiralama yöntemi ile karşılamayı hedefliyor. THY, 2 adet A340’ın yanı sıra Celestial Avio Trading şirketinden 2009’da teslim 2 adet A330-200 tipi uçak kiraladı.
Gökyüzünün orkestra şefleri
Türkiye’nin en yoğun uçak trafiğine sahip havalimanı olan İstanbul Atatürk Havalimanı, hava trafik kontrolörlerinin gösterdiği çaba sayesinde yüksek verimlilikle çalışıyor. Gökyüzündeki binlerce uçağın gün boyunca emniyetle uçmasını sağlayan kontrolörler, adeta bir orkestra şefi gibi en yoğun saatlerde bile trafiğin aksaksız işlemesini sağlıyor.
Atatürk Havalimanı’nda hava trafiğinin en yoğun olduğu saatler 07.00-09.00, 16.30-18.00 ve 20.00-23.00 arasında. Pazar günleri ise trafik kesintisiz gece yarısına kadar sürüyor. Yaz aylarında günlük iniş kalkış sayısı 850-900’e kadar çıkıyor.
Hava trafik kontrolörleri, bu yoğun uçuş trafiğini yönetmek için hassas ayrım gerçekleştiriyor. Tecrübe gerektiren bu işlemde, iniş için yaklaşmada uçaklar arasında mesafe 5 bin 500 ila 9 bin 250 metre arasında değişiyor.
HAZIRLIKLAR SON AŞAMADA
Kalkışta ise uçaklar emniyet yüksekliğini aldıktan sonra uçuş rotalarına göre hemen sağa veya sola döndürülüyor. 18-36 sol ve sağ ana pistlerinin kullanıldığı durumlarda pistlerden biri kalkış, diğeri de inişe ayrılarak uçuş trafiği daha verimli bir hale getiriliyor. Gündemdeki 06-24 pistinin yanına yapılması planlanan yedek pist ve SMART olarak adlandırılan yeni hava trafik kontrol sisteminin 2010’da devreye girmesiyle hava sahasının daha etkin kullanılması planlanıyor.
Hava trafikle ilgili en önemli gelişmelerden biri de önümüzdeki aylarda gerçekleştirilecek yeni organizasyon. Halen hazırlıkları sürdürülen çalışmaya göre Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ikiye ayrılacak. Havalimanı işletmesi DHMİ tarafından yapılırken hava trafik kontrolünün ise bağımsız bir yapılandırılma altında örgütlenmesi hedefleniyor.
Demir Bakire dünya turuna hazır
Dünyanın en ünlü heavy metal müzik gruplarından Iron Maiden (Demir Bakire) bu yılki konser turnesini özel boyalı Boeing 757 tipi yolcu uçağıyla yapacak. Pilotluğunu aynı zamanda grubun solisti Bruce Dickinson’un yapacağı uçak, İngiliz charter yani tarifesiz havayolu şirketi Astraeus’a ait.
Dünya turnesi için özel boyanan uçağın kuyruğunda Iron Maiden’in maskotu "Eddie"nin resmi de bulunuyor. Turneye şubat ayında Hindistan’ın Mumbai şehrinde başlayacak Iron Maiden, mayıs ve haziranı Kuzey Amerika’da geçirecek. Uçak, grup ve turne ekibinin yanı sıra Iron Maiden fanlarını da taşıyacak.
Bugüne kadar albümleri dünyada 50 milyondan fazla satan Iron Maiden’in solisti Bruce Dickinson’un en büyük hobisi uçmak. 27 yıl önce uçuş dersleri almaya başlayan Dickinson, 1990’dan bu yana Ticari Pilot Lisansı’na sahip. Son beş yıldır İngiliz Astraeus Havayolları’nda görev yapan Dickinson, halen 757’lerde part-time ikinci pilot olarak uçuyor. Turne sayesinde Astraeus Havayolları’nın 757’si "ünlü müzik gruplarını taşıyan uçak" kategorisinde yerini aldı. Bu kategorinin en ünlüsü ise "The Starship" adını taşıyan Boeing 720B tipi dört motorlu uçak. Kabini modifiye edilerek özel iş jeti haline getirilen uçak Led Zeppelin, Rolling Stones, Deep Purple ve Elton John’u da taşımıştı. Tolga ÖZBEK