Havayolu yolcusu patlayacak yılda 200 milyonu aşacak

- Havayolu yolcusundaki sayı hızla yükseliyor. Hedefteki yolcu sayınız nedir?
- Türkiye’de havacılık, dünyanın çok üzerinde, ortalama yüzde 14 ile büyüyor. Geçen yıl tüm meydanlardaki yolcu sayısı ilk defa 100 milyonu geçti. Şimdi hedef 200 milyon. Büyümenin bu hızla devam etmesini bekliyoruz. 2014’te 200 milyon yolcuyu geçeceğimizi tahmin ediyoruz.
- Hava trafik kontrolörleri Atatürk Havalimanı’nda trafik rekoru kırdılar. Nasıl bir organizasyon yaptınız?
- Türkiye’nin dışa açılan en büyük kapısı Atatürk Havalimanı’nda 4 Eylül günü 1069 uçağa hizmet verdik. Yani her 80 saniyede bir uçak kalktı-indi. Ortak karar alma mekanizmasını oluşturduk. 05/23 pistinin uzatılması gibi fiziksel iyileştirmelerin de olumlu etkisi oldu. Bu rakam artacak.

ASKERİ ALAN ATATÜRK HAVALİMANI’NIN PARK SORUNUNU ÇÖZER

- Atatürk Havalimanı’nda fazla kullanılmayan askeri arazi var. Burayı almak için çalışıyorsunuz ama bir türlü sonu gelmedi.
- Bu alan ile Atatürk Havalimanı’nın uçak park yeri sıkıntısını ortadan kaldıracağız. Ama inisiyatif sizde değilse, farklı kurumların birbirleriyle koordinasyonu söz konusuysa gecikmeler olabiliyor. Görüşmeler yapıldı, mutabakat sağlandı. Protokol imzalanma aşamasında. Arazinin devrini bekliyoruz.

BÜTÜN TERMİNALLER BENİM ÇOCUKLARIM

- Genel müdür olarak en çok hangi terminali seviyorsunuz?
- Bütün terminaller benim çocuklarım. Eski devlet yapıları gibi sıradan, tek tip binaların yerine daha modern, ora ile özdeşleşmiş, özgün binalar yapıyoruz. Hizmetteki Sivas, Erzincan, Hatay’ın yanı sıra şu an inşaatı süren Kars ile ihaleleri yapılacak Konya, Balıkesir Körfez, Mardin tamamlandığında göreceksiniz ki, o yöreye modern bir kimlik kazandıracak terminaller olacak. Yolcu İstanbul’da, Ankara’da yaşadığı konforu diğer yerlerde de bulacak. Çukurova tümüyle özel olacak. Adana’ya 15, Mersin’e 20 kilometre mesafede.

TEPEMİZDE 3 BİN 500 UÇAK VAR

- Türkiye’nin üzerinden günde kaç uçak geçer? DHMİ ne kazanıyor?
- Türkiye hava sahası yaklaşık 1 milyon kilometre karelik bir yüzölçümüne sahip. 56 bin kilometrelik bir hava yolumuz, tepemizde 42 giriş-çıkış noktamız var. Geçen yıl 1 milyon 260 bin yani günde 3 bin 500 uçağa hizmet verdik. Bu yıl günde 4 bine çıkacağız. 2011 için 230 milyon Euro civarında bir gelir bekliyoruz. Ama hizmet karşılığı alınan ücret sıralamasında Avrupa’da en ucuz ülke biziz. Üst geçiş için birim mesafede aldığımız ücret 30 Euro’yken Fransa 90 Euro. Bu ücretler Türkiye’de hava seyrüsefer altyapısına yaptığımız harcama, hava seyrüsefer personeline vermiş olduğumuz ücretlerle alakalı. Yani bu ücretleri ne kadar fazla verirsek ülkeye döviz girdisi de o kadar fazla olacak.

HAVACILIK TAZMİNATLARI İÇİN KANUNU BEKLİYORUZ

- Havacılıkla ilgili çalışan personelin tazminatları ne durumda?
- Yüksek Planlama Kurulu kararını uzunca süredir bekliyoruz. Kuruluşumuz dışındaki ilgili birimlerin çalışması sonrasında çalışma kanunlaşacak.
- Terminalleri özelleştirerek müthiş bir şey yaptınız. Ama neden hala pist onarımıyla, seyrüsefer cihazının ithalatı ile uğraşıyorsunuz? Tümünün özelleştirilmesi sizin genel müdürlüğünüze yetişecek mi?
- Bugün DHMİ bünyesinden çıkan terminal işletmecileri yurtdışına açılıyor. Onlar bizim çözüm ve iş ortağımız. Gurur duyuyoruz. Ancak bu bir ülke politikasıdır. Yap-İşlet-Devret’ten sonra kiralama modeli yaygınlaştı. Kamu yararı için ülkenin her tarafına yatırım yapıyoruz. Bundan kâr ederiz diye düşüncemiz yok. Biz adımı atıp önce dükkanı açacağız. Sonrasında müşteri gelirse, özel sektöre buyurun diyeceğiz.

İMARDA BAŞIBOZUKLUK TEHDİDİ

- Adana’da tam piste yaklaşmada bir bina yapılmış. Bu bina da Adana Emniyet Müdürlüğü. İnşaat izni verilirken DHMİ’ye sorulmuyor mu?
- Havalimanı etrafında bina yaparken Ulaştırma Bakanlığı’ndan izin almanız lazım. Belediyelerle, valiliklerle mania planlarıyla ilgili toplantılar yapıyoruz. Ne yazık ki yeterli duyarlılık yok. Eminim o binayı yapanı oraya yaklaşan uçağın içine koyup binanın ne kadar tehlikeli olduğunu göstermiş olsanız, bir daha öyle inşaat yapmaz.
- Sırada açılacak hangi yeni terminaller var?
- En yakını Kars. Sonrasında Ağrı, Adıyaman var. Konya ve Balıkesir Körfez’in ihalesi önümüzdeki günlerde sonuçlanacak. Daha sonra Mardin ihalesi olacak. Kocaeli Cengiz Topel’de hazırlıklarımız tamam. Deniz Kuvvetleri ile protokolü bekliyoruz. Kastamonu için valilikle ortak çalışıyoruz. 2012’nin ilkbaharına yetişecek. Aydın Çıldır’ı pilotaj eğitimi için hazırlıyoruz. Burada 12 ay uçuş eğitimi verilecek.

GÜRÜLTÜLÜ UÇAKLARDA SEÇİCİ OLACAĞIZ

- Uçaklar elbette müthiş bir gürültü kirliliği yaratıyor. Gürültü limitleri kontrolü ne zaman hayata geçecek?
- Büyük meydanlarda gürültüyü ölçüyoruz. Alçalma planlarında bununla ilgili  maddeler var. Ama bazı ülkelerde olduğu gibi gece uçuşların yapılmaması veya gürültüye göre uçak tiplerinin kategorize edilmesi gibi konularda Sivil Havacılığımız tarafından uygulamaya konulmuş bir kural yok. Bu devreye girdikten sonra daha seçici olacağız. Bunu İstanbul ve Antalya’ya slot verirken şirketlerin filosuna bakarak yapmaya çalışıyoruz.

GEREKİRSE KULEDEN HAVA TRAFİĞİNİ YÖNETİRİM

Orhan Birdal 30 yıl önce DHMİ’de kontrolör olarak çalışmaya başladı. Beş yıl genel müdür yardımcılığından sonra dört yıldır bu makamda. Odasında Türkiye’nin hava trafiğini saniye saniye izliyor. Kontrolörlük bilgilerini sürekli taze tutuyor. Erzincanlı olan Birdal, “Gerekirse sistemin başına geçer hava trafiğini yönetirim” diyor.

SMART’TA TEST AŞAMASINA GEÇİLDİ

Türkiye’nin hava trafik kontrol sistemi, SMART adı verilen organizasyonla modernize ediliyor. Uçaklar, Ankara Esenboğa’da kurulan tek merkezden yönetilecek. İstanbul, İzmir, Dalaman, Antalya ve KKTC’de Ercan’da kontrol noktaları var. SMART’ta inşaat ve altyapı tamamlandı. Testler sürüyor.
Türkiye’de 1000’e yakın hava trafik kontrolörü var. Açığın kapatılması ve SMART hedefi olan 1400 kontrolöre ulaşılması için her yıl 100 aday alınıyor. KPSS’den 80 ve üstü puan alanlar, iyi İngilizce’ye sahip olanlar seçiliyor.

HATAY’DA KUŞ RADARI

Kuşlarla mücadele için DHMİ yılda 20 milyon dolar harcıyor. İki büyük kuş göç kolunun birleştiği Amik Ovası’ndaki Hatay Havalimanı için gerekli önlemler alınmış. Meydanda kuş radarı var. Yıllardır gözlemlerle elde edilen sonuçların dijital görüntülerini son bir yıldır radar çekiyor. Dört yıl sonra bilimsel bir çalışma hazırlanacak

YÜZDE 70 BÜYÜDÜ

Hatay Havalimanı 2007’de açıldı. Geçen yıl yolcu sayısını yüzde 70 artırdı. İç karışıklık nedeniyle Suriye’den gelen yolcu sayısı biraz düştü. THY’nin Hatay Satış Müdürü Mehmet Murat Gürçay, haftalık Atatürk’e 21, AnadoluJet ile Ankara’ya 7, KKTC’ye beş gün karşılıklı uçtuklarını söylüyor. Yolcuların yüzde 15’i yurtdışı transit.