Hangisi çok sattı

Dünyanın en büyük iki uçak imalatçısı geride kalan yılla ilgili satış rakamlarını değişik değerleri birim olarak alıp açıklama yaparlar.

Avrupalı imalatçı Airbus, 2002 yılı siparişleriyle uçak piyasasının yüzde 57'sini elde ettiğini resmen açıkladı. Amerikalı uçak imalatçısı Boeing 2002 yılında üretilen yolcu uçaklarının yüzde 56'sının Boeing markasını taşıdığını resmen ilan etti.

Her iki imalatçının açıklamalarına bakıldığında, satış sayıları, satış gelirleri arasındaki çelişkiler dışında net bir gerçekte ortaya çıktı. Buna göre havayolu pazarında orta kapasite, orta menzilli uçakların büyük ilgi gördüğü ve bu gerçeğin de kolay kolay değişmeyeceği anlaşılıyor.

BİZ HAKLIYIZ

Boeing en çok satan uçağının 737 ailesi olduğunu vurgularken, Airbus'da yine pazardaki en çok satan uçağının A320 ailesi olduğunu açıkladı. 2002 yılında havayolları filosuna katılan her üç uçaktan biri Boeing 737 olurken Airbus 2002 yılında aldığı 300 kesin siparişin 235'inin A320 ailesi uçakları olduğunu belirtti.

Amerikan Havacılık ve uzay şirketi Boeing, 2002 yılında toplam 381 uçak teslimatı gerçekleştirdi. Ortalama her ay 31 uçak müşteriye verildi. Boeing'in teslimatların yanısıra aldığı 176 uçak siparişinin büyük bölümünü de yine yeni nesil Boeing 737 uçakları oluşturdu. Şirketin Ticari Uçaklar Başkanı Alan Mulally, havacılık sektöründeki durgunluğun siparişlere yansıdığını ancak yılbaşında belirledikleri teslimat hedefine ulaştıklarını söyledi.

2002 yılında havayolları filolarına katılan her yeni üç uçaktan birinin 737 olduğunu belirten Mulally,' Sektörün orta boy uçaklar talep edeceği yönündeki düşüncelerimizde haklı çıktık.' dedi. Airbus A380 imalatını başlatarak iki katlı, toplam 555 koltuklu yeni uçağı ile büyük uçak pazarında hakimiyet ararken, Boeing buna karşı çıkmış ve pazarın orta kapasiteli uçaklara ihtiyaç duyduğunu savunmuştu. Ancak orta kapasite uçak pazarındaki ihtiyacın ekonomik durgunluk dönemlerinde de artmasına rağmen büyük uçak pazarındaki isteklerde sürüyor.

Bu nedenle Airbus A380 gibi çok büyük ve Boeing'in 747 diye bilinen Jumbo'sunun önüne geçecek uçağı için imalat programında ciddi bir değişiklik yapmadı.

THY, SunExpress ve Pegasus'a Boeing son üç yıl içinde toplam 34 adet yeni nesil Boeing 737 uçağı teslim etti.

HEDEFİ GEÇTİK

Airbus'ın Başkanı ve CEO'su Noel Forgeard 2002 boyunca 24.3 milyar dolar tutarında 300 yeni kesin sipariş alarak hem uçak sayısı hem de değer açısından yüzde 54'lük bir pazar payı elde ettiklerini söyledi. Şirketin 2002 sonu itibariyle aldığı toplam siparişler 67 uçak iptaline rağmen, fabrikanın açılışından bu yana toplam 4632'ye ulaştı. Bu rakamlarla şirket 2002 yılında 18.4 milyar dolar tutarında 233 net sipariş almış oldu. Yapılan açıklamaya göre bu rakamlar uçak sayısı olarak pazar payının yüzde 57'sine, değer olarak da yüzde 54'ünü temsil ediyor. Şirketin 2002 yılında aldığı 300 kesin siparişin 235'ini A320 ailesi, 55'ini uzun menzilli A330-A340'lar ve 10'unu da imalatı başlangıç noktasında olan A380'ler oluşturuyor.

Airbus ayrıca geçen yıl için belirlenen 300 uçaklık hedefini de 303 uçak teslimatı gerçekleştirerek üçüncü kez aştığını açıkladı.

Teslimatları ile şirketin 2001 yılına göre yüzde 6 puanlık bir artış da sağladığını açıklayan Forgeard, ‘İleri teknolojiye dayalı yeni ürünlerimiz, müşteri odaklı yaklaşımımız ve sanayi esnekliliğimiz ile 2001 yılındaki harcama önlemlerimiz sayesinde geçen yıl tüm hedeflerimize ulaştık. Geçen yıl üç sertifikasyon programı yürüterek A340-600'leri servise soktuk. Bu uçağın kardeşi olan ultra-uzun menzilli A340-500 için sertifika aldık. Dünyanın en büyük yolcu uçağı olacak A380 önemli sertifikasyonlarını tamamladı, takvime uygun üretim başladı’ dedi.

Boeing ve Airbus arasındaki pazara hakimiyet kavgası gelecek yıllarda da sürecek. Airbus 320 ailesi dışında 340 ailesinde yeni bir yelpaze yaratırken Boeing son iki-üç yılı model arayarak geçirdi. Sonunda 7E7 diye tanımlanan 777'den küçük ama uzun menzilli ve daha ekonomik bir uçakta karar kıldı. Bilinen gövdelerden yola çıkılarak gerçekleştirilecek iki motorlu bu uçak hızla imal edilecek.

Boeing'in başarı kazanmış teknolojilerinin bir araya getirileceği yeni uçağın pazarda ne kadar hakim olacağı bir kaç yıl içinde netleşecek.

SÜPER MARKANIN YENİ PATRONU

Türk Hava Yolları geçtiğimiz hafta yeni Genel Müdürü Abdurrahman Gündoğdu ile tanıştı.

1961 doğumlu, Uçak Mühendisi, MIT'de doktora yapmış, işin dilini, kurallarını bilen, daha önemlisi havacılık sevgisini ruhunda taşıyan genç bir adam. İstanbul Ulaşım A.Ş'de 7 yıl Genel Müdürlük yapmış, teknikle, işletme arasındaki bağı ve vizyonu kavramış gibi görünüyor.

Ama şimdi, bütün öğrendiklerini yerel bir potadan alıp uluslararası boyutta ve Türkiye'nin 1 numaralı markası THY'de başka bir karışımla yeni bir potaya dökecek. Bu sanıldığı kadar kolay bir olay değil.

Düşünün, aynı anda uzun menzilli uçaklarınızın koltuklarını değiştirmeyi planlarken, Singapur hattındaki yemekle uğraşacaksınız. Ya da elektronik bilete geçmek için çaba harcarken, Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi’nin yeni kuralları ile ilgili önemli uygulama kararlarının ortasında kendinizi bulacaksınız. Pilotların sorunlarına çare ararken, hosteslerin yeni üniformalarının daha güzel olması için araştırma yapacaksınız. Tam bunlarla boğuşurken yeni uçak alımı, uçakların görünümlerinin değişimi, Eurocontrol uygulamalarındaki yeni kurallar önünüze gelecek. Ya da kira süresi dolmuş bir yurt dışı bürosunun yeni yeri ile ilgilenirken, uçakta birinci sırada yer bulamamış bir siyasinin hırçın telefon konuşmasına cevap verecekseniz.

KAZAN'IN İÇİ

THY'de bazen bir odacının yerini değiştirirken bile bir iki milletvekilinin aradığı olmuştur. Hemen her kuruluş THY'nin yurt dışı bürolarının her çalışmasına karışmak istemişlerdir. Başı ağrıyan bir hostesin ücretsiz izin isteği için bile telefon eden bakanlar olmuştur. Zor bir yerdir THY. Ve siz bunlarla boğuşurken ortaya yeni bir vizyon koyup, dünyadaki bütün ekonomik krizlerle boğuşmak zorunda kalırsınız. Turizmi pamuk ipliğine bağlı ülkemize bir yolcu daha fazla getirmek bazen sizin elinizden çıkıp gider, kaderinizi ve başarılarınızı hep başkaları, başka şartlar tayin eder.

Abdurrahman Gündoğdu böyle bir dünya şeklindeki, hızla dönen kazan'ın içine düştü. Genç, dinlemesini bilen, kadrolara karşı ön yargılı olmadığı söylenen, biraz içine kapanık ama yüksek terbiyeli olduğu iddia edilen bir kişi. Şimdi bu kişi Türkiye'de hiç bir kurumda olmayan çok farklı alanlarda çok yetenekli ve eğitimli özel bir personelle çalışacak.

Umarım iyi dostluk kurarlar ve heyecan verici yeni bir yolculuğa çıkarlar...


İLK UÇUŞA KATILIN


Boeing 777 ailesinin uzun menzilli uçağı B777-300ER, ilk uçuşunu yarın yapıyor. İsterseniz sizde bu uçuşu canlı olarak internetten izleyebilir, bir bakıma bu uçuşa katılabilirsiniz.

Boeing'in Washington'daki Everett fabrikasında çalışanlar, ortaklar, parça üreticilerinden ve havayolu müşterilerinden oluşan yaklaşık 4 bin kişi, Boeing 777 ailesinin dördüncü üyesi 777-300ER'ın (ER: extended range: uzun menzil) fabrikadan çıkışını seremoniyle kutladılar.

Boeing, 777-300ER için şimdilik 7 müşteriden 49 adet sipariş aldı, Air France, All Nippon ve Pakistan Havayoları bunlardan bazıları. Uçağın standart fiyatı müşteri isteklerine göre 201.5 milyon dolar ile 231.5 milyon dolar arasında değişiyor.

Uzun menzilli 777 uçağının iki modeli bulunuyor. 777-300ER, 13 bin 427 kilometrelik mesafeye 365 yolcu taşıyor, 777-200LR (LR: longer range: daha uzun menzil) ise 301 yolcuyu 16 bin 417 kilomterelik mesafelere taşıyabiliyor. Her iki uçakta da dünyanın en güçlü ticari uçak motor şirketi General Electric şirketinin ürettiği GE90-115B modelleri kullanıldı.

CANLI YAYIN

Boeing şirketi B777-300ER uçağının ilk uçuşunu internetten canlı yayınlayacak. Yayın 24 Şubat pazartesi günü Boeing'in internet sitesinde Türkiye saati ile 22:00 de başlayacak. Uçuş aynı gün Amerika saati ile öğleden sonra saat 15:00'de gerçekleşecek.

B777-300ER, bin saat yer, bin 600 saat uçuş testlerinden geçti. Bu uçak yarın Washington eyaleti Seattle-Paine Field Everett'den üç saatlik uçuş için kalkış yapacak.

Canlı yayınının internet adresi:

http://www.boeing.com/commercial/777family/


SON CN-235 GÖVDESİ GİTTİ


TAI ile Eads-Casa arasında toplam beş adet CN-235 entegre gövde üretimi anlaşması ile gerçekleştirilen son gövde, özel bir uçakla İspanya'ya gönderildi.

Ankara'da kurulu TAI (Turkish Aerospace Industries-Türk Havacılık ve Uzay Sanayi) tesislerinde kusursuz olarak üretilen beş adet CASA uçağı gövdesi Eads-Casa firması tarafından Fransa'ya satılacak uçaklarda kullanılacak. Bu gövdelerin üretiminde kullanılan yaklaşık 4 bin adet parça TAI tarafından imal edildi. CN-235 gövde üretim programına ilave siparişlerle devam edilmesi yönünde Eads-Casa ile görüşmeler sürdürülüyor.

Ayrıca, Eads-Casa firması ile 23 Aralık 2002 tarihinde imzalanan 'CN-235 uçağı paraşütçü kapısı imalatı' sözleşmesi kapsamında üretilen kapılardan ilk set de tamamlanarak son gövdeyle birlikte İspanya'ya yollandı.

TAI tarafından bugüne kadar Türk Hava Kuvvetleri için 50 adet CN-235 hafif nakliye uçağı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için altı adet CN-235 deniz gözetleme uçağı, Sahil Güvenlik Komutanlığı için de üç adet CN-235 deniz karakol uçağı üretilerek teslim edildi.

TAI kuruluşundan bu yana F-16, Casa, Cougar helikopterleri gibi TSK'nin asli gücünü teşkil eden ana silah platformlarının üretimini başarı ile tamamladı. Bu projelerin bitmiş olmasının yarattığı iş kaybı yakın gelecekte havadan ihbar, ilave deniz gözetleme/karakol uçakları, atak helikopterleri, geleceğin büyük uçağı projeleri ile kapatılacak. Bütün projelerde Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile yabancı firmalar arasında devam eden görüşmelerin kısa sürede sonuçlandırılması bekleniyor.