Elektronik seyahat devri

Belki ışınlanarak yapacağımız yolculuklar henüz uzak ama e-pasaport, biometrik güvenlik kontrolleri havalimanlarında geçireceğimiz süreleri azaltacak, kuyrukları kısaltacak. İşte elektronik seyahatin detayları...

Uçuşunuzun rezervasyonunu internet üzerinden yapıyorsunuz. Rezervasyon kodunuz yani PNR, cep telefonunuza mesaj olarak geliyor. Havalimanında güvenlik kontrollerinde göz bebeğinize bakılarak kimliğiniz ortaya çıkıyor. Parmak izinden bilgiler kontrol ediliyor. Vizeleriniz ise pasaportunuzun içindeki küçücük çipte.

Bunlar arasında sadece elektronik bilet uygulamada olsa da diğerleri hızla hayata geçiyor. Yeni teknolojilerle havalimanlarında saatler süren, metrelerce kuyruklarla yapılan işlemler artık dakikalar içinde tamamlanacak. İşte bütün bu yenilikler, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün ev sahipliğinde İstanbul’da yapılan Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) toplantısında ele alındı. Genel Müdür Yardımcısı Haydar Yalçın’ın açılış konuşmasını yaptığı toplantıda 42 ülkeden 87 delege e-seyahatin geleceğini tartıştı.

Birleşmiş Milletler bünyesindeki Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO), yeni elektronik sistemlerin hızla hayata geçmesi için sektöre baskı yapıyor. Sistemler bir yandan maliyetleri de düşürüyor. Örneğin elektronik bilet sayesinde havayolları yılda tam 1.5 milyar Dolar tasarruf ediyor.

E-PASAPORT 2010’DA

Çalışmalar arasında en önemlilerinin başında elektronik pasaport yani e-pasaport geliyor. Yeni sisteme göre pasaportların boyutları küçülüyor. Pasaportun içinde özel bir çip var. Çipte kullanıcının kimlik bilgileri, parmak izi, imzası, biometrik fotoğrafı bulunuyor.

ICAO, 110 ülkenin imza attığı e-pasaport çalışmasını 1 Nisan 2010’dan itibaren standart hale getirecek. Bu konuda çalışmalarını sürdüren Türkiye, Malezyalı IRIS Technologies SD ile anlaşma imzaladı. Toplam 15 milyon 475 bin Euro bedelli ihale 2008’de hayata geçecek. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yeni pasaportlarda gizli güvenlik önlemleri sayesinde giriş kapılarında sahte pasaport şüphesinden dolayı beklemeler sona erecek.

ÖZEL TARAYICI

Havalimanlarında check-in kontuarlarında bu tür pasaportların bilgilerinin okutulduğu özel makineler bulunacak. Halen ABD yönüne uçan havayolları, yolcularının pasaport sayfasında bulunan vizelerini tarayarak uçuş öncesinde gönderiyor. Böylece tüm yolcu bilgileri uçak daha inmeden karşı noktaya ulaşıyor. Bu sistem tüm uluslararası uçuşlarda kullanılacak.

Elektronik pasaporttan sonraki adım e-vize. Konsolosluklar, vize işlemlerini ve ilgili belgeleri pasaporttaki çipin içine yerleştirecek. Sınır girişlerinde polis pasaportunuzu damgalamadan gerekli işlemleri çipin üzerinde gerçekleştirecek.

BİOMETRİK KONTROL

Yolcuların kimliklerinin belirlenmesinde biometrik kontrol yapılacak. Bunlar arasında yolcunun parmak izi, retina yani gözde aynı parmak izi gibi her insanın farklı yapıdaki retinanın şekli, yüz yapısı (üç boyutlu), ses örneği, el geometrisi (parmak yapısı), dinamik imza (imzanın yapısı ve analizi) gibi bilgiler yer alacak. Tolga ÖZBEK

KAĞIT BİLETE EK ÜCRET

IATA kurallarına göre havayolu şirketleri 1 Ocak 2008’den itibaren kağıt bilet kesemeyecek. Havayolları, geçişin hızlandırılması için kağıt bileti tercih eden yolcularından ekstra ücret istemeye başladılar. Yeni uygulamaya göre Türk Hava Yolları dış hatlarda 5 Euro, iç hatlarda ise bilet başına ekstra 5 YTL ek ücret alıyor. Air France 20, Alitalia 8, Delta 20, Iberia 15, Lufthansa 5, British Airways ise yolcularından kağıt bilet için ekstra 20 Euro talep ediyor.

Elektronik biletlerin kaybolma derdi bulunmuyor. İster yolcu, ister havayolu bilgisayar yazıcısından alacağı bir kağıt çıktı ile biletini hazırlayabiliyor. Halen tüm dünyada kesilen uçak biletlerinin yüzde 60’ını e-bilet oluşturuyor.

Emirates’ten Jumbo siparişi

Dubai merkezli havayolu şirketi Emirates, Boeing’e 2.8 milyar Dolar değerinde 10 adet 747-8F kargo uçağı siparişi verdi. Jumbo Jet ailesinin yeni modeli olan 8 serisi, 787 kanat ve motorlarına sahip. Halen Boeing, 747-8’in yolcu modelinin de satışı konusunda çalışmalarını sürdürüyor.

Yeni Esenboğa yolcuyla tanışıyor

Açılışı planlanandan 1 yıl 1 gün önce yapılan Ankara Esenboğa Yeni Dış ve İç Hatlar Terminali bu gece yarısından itibaren yolcuyla tanışıyor. Türk Hava Yolları, gece 24.00’ten itibaren Ankara’ya gerçekleştirdiği tüm iç ve dış hat uçuşlarını yeni terminale alıyor.

Türkiye’nin yeni diplomatik kapısı olan terminal, yap-işlet-devret metoduyla TAV tarafından 24 ay içinde tamamlandı. Toplam 250 milyon Euro’ya mal olan proje aynı zamanda Türkiye’de hem iç hem de dış hatları aynı çatı altında birleştiren modern anlamda ilk terminal özelliğini de taşıyor. Yılda 10 milyon yolcuya hizmet verecek terminal, TAV tarafından 15 yıl 8 ay işletilecek.

Yeni terminalle birlikte Ankara’nın önemli bir dış hat yolcu potansiyeline ulaşması bekleniyor. Özellikle İç Anadolu’ya yapılan işçi uçuşlarının önemli kısmının İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan Ankara’ya kayması bekleniyor. THY ise 2007 kış sezonundan itibaren Ankara merkezli Avrupa’nın başkentlerine ve Türklerin yoğun yaşadığı noktalara sefer koymayı planlıyor. Bu uçuşlar diğer iç hat noktalarına uygun bağlantılar verecek.

Esenboğa geçen yıl 1 milyon 189 bini dış hat olmak üzere toplam 3 milyon 829 bin yolcuya hizmet vermiş, ortalama büyüme yıllık yüzde 17 olarak gerçekleşmişti.

11 Eylül paranoyası

New York’ta tek motorlu SR20 Cirrus tipi uçağın Manhattan’daki bir binaya çarpmasıyla 11 Eylül paranoyası yeniden yaşandı. Amerikan sivil havacılık otoritesi FAA SR20’nin uçuşa yasak bölgede bulunduğunu açıkladı. Pilotaj eğitimi alan beysbol oyuncusu Cory Lidle ve uçuş öğretmeninin önce Özgürlük Heykeli civarında uçtuğu, daha sonra Doğu 72’nci Cadde’de binaların arasından geçtiği ortaya çıktı. FAA yetkilileri, kontrol kaybı nedeniyle uçağın binaya çarptığını tahmin ediyor. Normalde acil durumlarda kullanılmak üzere özel paraşüt sistemine sahip uçak, motor durması veya anormal duruma girme gibi hallerde paraşütünü kullanarak yere emniyetle iniyor. Halen ABD’de 610 bin amatör pilot, 220 bin uçakla 20 bin havaalanından uçuyor.

Airbus’ta sular duruldu

Üç ay içinde ikinci kez CEO değişikliği yapan Avrupalı uçak imalatçısı Airbus’ta yönetim krizini ana şirket EADS’nin patronu Louis Gallois ile aşma kararı aldı. Gallois, kısa süre içinde acil önlem paketlerini devreye koyacaklarını açıkladı.

İş gücünü azaltmayı planlayan yeni CEO Gallois’in Fransız yasalarına göre nasıl bir yol izleyeceği merakla bekleniyor.

Bir önceki CEO Christian Streiff’ın başını yiyen Airbus A380’de ise teslimatlarda büyük sıkıntı yaşanacağı kesinleşti. Gecikmeler Airbus’ın başını ağrıtırken, şirket geleceğin dev yolcu uçağı A380’den 2007’de sadece iki adet teslim edebilecek.

Germanwings 200 bin yolcu taşıdı

Türkiye’ye 2002’den bu yana uçan Alman Germanwings Havayolları, bu yaz sezonunda 200 binin üzerinde yolcu taşıdı. Köln, Stuttgart, Berlin ve Hamburg’dan İstanbul, İzmir, Ankara ve Antalya’ya uçan havayolunun son dört yılda taşıdığı yolcu ise bir milyonu aştı.

Yolcu araştırması

Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu, TÜBİTAK Bilimsel ve Teknolojik Araştırmaları Destekleme Programı kapsamında Eskişehir, Afyon, Kütahya ve Bilecik illeriyle ilgili yolcu araştırması başlattı. Yurtdışında yaşayan ve bu illere belirli dönemlerde ziyaret edenler araştırmaya internette http://havayoluarastirma.anadolu.edu.tr adresinden katılabilir. Çıkan sonuçlar, Anadolu Üniversitesi Havaalanı’nın pist ve terminal genişletme çalışmalarına yön verecek.

Yolcu hattı

Fax: 0 212 677 03 64

cockpit@hurriyet.com.tr

Eski Samsun Havaalanı

Çarşamba’da açılan yeni havalimanıyla birlikte şehir içinde kalan eski meydan kaderine terk edildi. Şimdi bu araziye hastane yapılacak. Mevcut havalimanı sel riski altındayken, afet, savaş gibi durumlarda yedek meydan olarak kullanılabilecek havaalanı hastane arsası uğruna heba edilecek.

Beyti Kasapoğlu