Kısa adı Airex olan sivil havacılık fuarı bu yıl 10 yaşına giriyor.
Her iki yılda bir yapılan fuar, bu bölgenin geniş coğrafyasının en başarılı havacılık fuarı. Otoriteler Uzakdoğu’da bir, Avrupa, Amerika’da birer ve Türkiye’de de bir havacılık fuarının kalacağı görüşündeler. Uçak içi dizayn ve bazı ekipman fuarları ise ara ülkelerde yaşamlarını sürdürecekler.
Bizim de yıllardır yayın sponsorluğunu üslendiğimiz fuar, ilk açıldığı 1996’da dört uçakla ziyaretçilere merhaba demişti. Ama uluslararası kimliğe kavuşan fuar yıllar içinde 40 uçak gibi dünya standardını zorlayan sayıya ulaştı. Katılımcı firmalar hem dünya devleri oldu, hem de gelişmekte olan havacılık kuruluşları onların yanlarında yer aldılar.
DÜNYA FUARI
Havacılığa gönül vermiş Feyzan Erel, İbrahim Anıl ve Müşfik Işık’ın ticari amaç gütmeden hobi olarak gerçekleştirdikleri organizasyon artık bir dünya fuarı. Ama gelgelelim her iyi işte olduğu gibi bunu da baltalamak için yüksek hırslar sağa sola saldırdı ve hemen sonrasına bir havacılık fuarı daha yapılacağını ilan ettiler. Yapan, şu son günlerde adı çok gündemde olan CNR Fuarcılık adına Ceyda Erem.
Ankara’da bir fuar düzenlediğini, bir bakanın imzasını taşıyan mektuplar dağıtarak duyurdu. Yıllarca değişik generallerle çalışan ve geçtiğimiz günlerde Genelkurmay’ın da tepkisine neden olan bu anlayış sanırım Türkiye’nin kaderi. İyi ve başarılı olanlarla uğraşmak gibi geleneksel hale gelen anlayışımız burada da hortladı. Yabancı katılımcılar ne olup bittiğini anlamak için uğraşıp durdular.
Uzakdoğulu, Ukraynalı ve Rus firmalar, bu kargaşa yüzünden Türkiye’ye gelmekten vazgeçtiler. Bir sürü kargaşa yaşandı.
Airex, Türkiye’nin değil bütün bölgenin geniş coğrafyasının sivil havacılık ve havalimanı ekipmanları fuarıdır. Derdi para kazanmak değildir. Bunun bir numaralı tanığıyım. Derdi Türkiye’nin bugün gelişen hatta alıp başını giden sivil havacılığının ilerlemesinin önemli bir noktasında yer almaktır. Bunu başarmıştır.
Taşlamak isteyenler için fuar yerinde duruyor. Ardına bakan ya da eski general alıp Airex’i yaralamak isteyenlerin ticari anlayışları ile hırsları arasında sıkıştıklarında başlarına neler geldiğini hep birlikte seyrediyoruz...
Boşverin siz bunları. Airex, sizi bekliyor. Dünyanın dört bir yanından gelecek uçaklar ve havacılığın heyecan veren kuruluşları, havacılığın doruğa çıktığı ülkemizde olmaktan duyacakları mutluluğu, 8-11 Haziran arasında Atatürk Havalimanı’nın Genel Havacılık Apronu’nda yani Florya tarafından girişte sizlerle paylaşmayı bekliyor olacaklar.
Havacılar Airex’te buluşuyor
Paris ve Dubai’den sonra bölgenin sivil havacılık kapsamlı en büyük fuarı Airex, 8 Haziran’da kapılarını İstanbul Atatürk Havalimanı Genel Havacılık Apronu’nda açıyor. Bu yıl onuncu yaşını kutlayan Airex’te, fiyatları 200 bin dolardan başlayıp 45 milyon dolara ulaşan tek motorlu pervaneli uçaklardan ultra uzun menzilli iş jetlerine, en yeni bölgesel uçaklardan ev yapımı helikopterlere 40’ın üzerinde hava aracı sergilenecek.
Havacılığın kalbi, dört gün süreyle İstanbul’da yapılacak Airex’te atacak. 40’ın üzerinde hava aracının sergileneceği fuara, iş jetlerinin en yeni modelleri damgasını vuracak.
Fransız imalatçı Dassault, yeni modelleri Falcon 7X ve 2000EX Easy’i getiriyor. Kanadalı Bombardier cephesinde ise Learjet 45XR ile orta sınıfta Challenger 300 Türkiye’ye merhaba diyecek. Cessna ise CJ3’le sahneye çıkıyor. Bölgesel uçak pazarında Türkiye’yi sık sık yoklayan Brezilyalı imalatçı Embraer, kabinini iş jeti haline getirdiği Legacy 600 ile boy gösterecek.
REKABET HIZLI
Helikopter pazarı da en az iş jetleri kadar hareketli. İtalyan Agusta yıllar süren suskunluğunu bozarak ciddi satış başarısına ulaşan Koala 119 ve Power 109 modelleriyle Airex’e çıkarma yapıyor. Karşısında ise Eurocopter’in EC135’i var.
Temsilciliği Saadettin Saran’a geçen Amerikan Bell şirketi de her an sürpriz yapabilir.
Airex’te ilk defa ev yapımı bir helikopter de sergilenecek. Serdar Göksal’ın piston yerine türbün motorlu imal ettiği Rotorway helikopteri kit uçak-helikopter meraklılarını kendine çekecek.
Bölgeselde Bombardier, Dash 8 Q400 ve CRJ900 ile sahnede. Ukraynalılar ise An-148 ile katılıyor. Uçakların sergilendiği statik alanda tüm yerlerin dolması nedeniyle ATR ile Boeing uçak getirmek için "bekleme listesinde" ilk sıradalar. Airex’in toplam 6 bin metrekareye ulaşan kapalı alanında 100’ün üzerinde şirket var. Rakamın fuarın açıldığı tarihte 120’nin üzerine çıkması bekleniyor.
İÇ MEKAN DOLDU
Yerli imalatçılar TAI, Aselsan, Havelsan, TEI’nin sivil ürünleri kapalı alanda sergilenecek. Uçak imalatçıları kadar motor, avionik, yedek parça üreticileri de Airex’e büyük ilgi gösteriyor. Havalimanı işletmecileri TAV, Çelebi-IC, Fraport-Bayındır ve ATM de mevcut terminalleri ve projeleriyle Airex’te ziyaretçilerle buluşacak. Kapalı alanda Türk Hava Yolları ve diğer havayolu şirketlerinin de standları yer alacak.
Bu yıl fuara ilk defa katılan Türk Silahlı Kuvvetleri’ni Güçlendirme Vakfı, önümüzdeki yıl TÜYAP tarafından organize edilecek İDEF Savunma Fuarı’nı uluslararası havacılık devlerine tanıtacak. Geçen yıl 17 bin kişinin gezdiği fuara bu yıl rekor sayıda ziyaretçi bekleniyor. Tolga ÖZBEK
HANGİ UÇAKLAR SERGİLENECEK
Katılımı kesinleşen uçaklar: Global ExpressXRS, Learjet 60, 45XR, Challenger 604, 300, Dash-8Q400, CRJ900, CL415 (Bombardier), Citation X, Citation XL, CJ3, Caravan, 182, 172 (Cessna), Falcon 7X, 2000EX, 900EX (Dassault), Hawker 800XP, Premier 1, King Air B200 (Raytheon), An-148 (Antonov), P180 Avanti (Piaggio), Legacy 600 (Embraer), SR20, SR22 (Cirrus), Koala 119, Power 109 (Agusta/Westland), EC135 VIP (Eurocopter), Rotorway ve Eurofox.
Bekleme listesinde Boeing, ATR, Bell ve Socata yer alıyor. İkinci el uçaklarla rakamın daha da artacağı tahmin ediliyor.
Mustafa Sandal’ın uçağı geliyor
Tek motorlu uçak pazarında yenilikçi tasarımıyla kendine has bir yer edinen Cirrus şirketi, Airex’e iki ayrı modeli SR20 ve SR22 ile katılıyor. Rakipleriyle aynı motor kullanmasına rağmen özel tasarımı sayesinde çok daha yüksek süratle uçabilen Cirrus serisi, acil durumlarda taşıdığı paraşütüyle hayat kurtarıyor. Uçağın gövde üzerinde yer alan sistem, her türlü durumda açılarak pilot ve yolcularını emniyetle yere indiriyor. Gövdesi tamamen kompozit olan uçağın kokpitindeki tüm veriler özel ekrandan takip edilebiliyor. Cirrus, İstanbul-Bodrum arasını 1 saat 20 dakikada uçabiliyor. Satış temsilciği Top Servis tarafından yapılan uçak, aralarında Mustafa Sandal’ın da bulunduğu beş kişi tarafından tercih edildi. Halen pilotaj eğitimi alan Mustafa Sandal’ın SR20 uçağı, önümüzdeki hafta İstanbul’a gelecek.
Air Arabia İstanbul’a uçuyor
Ortadoğu’nun ilk Düşük Maliyetli Havayolu şirketi Air Arabia, 28 Mayıs’tan itibaren Dubai yakınlarındaki Sharjah’dan İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’na tarifeli seferlere başlıyor. Bölgedeki ilk kadın kaptan pilot olan Kolombiyalı Marta Pabon’ın uçuracağı Airbus A320 tipi uçak, Türkiye’nin ilk kadın pilotunun adını alan Sabiha Gökçen Havalimanı’na inecek. Air Arabia’nın uçağı yerde itfaiye tarafından yapılan su tagının altından geçecek. Böylece bu uluslararası gelenek İstanbul’da da yaşamaya başlayacak. Air Arabia’nın haftada iki gün gerçekleştirilecek uçuşlar cuma ve pazartesi yapılacak.
Son günlerde trafiği giderek artan Sabiha Gökçen Havalimanı’na halen Germanwings, Köln, Stuttgart, Hamburg ve Berlin’e; Condor, Münih’e tarifeli uçuyor. Önümüzdeki günlerde ise EasyJet, Basel, Londra Luton; Türk Hava Yolları, Berlin; İtalyan MyAir da 15 Haziran’dan itibaren haftada üç gün Milano seferlerine başlıyor. Macar Wizzair ise gelecek yıl Budapeşte ile Prag’a uçabilmek için görüşmelere başladı.
Pegasus simülatör alıyor
Esas Holding portföyüne girmesiyle atağa kalkan Pegasus Havayolları, Boeing 737 uçağının simülatörünü almak üzere görüşmelere başladı. Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı tarafından gerçekleştirilen görüşmelerde Pegasus İstanbul veya Antalya’da yabancı ortaklı simülatör eğitim merkezi açacak. Bu merkez, Pegasus pilotlarının yanı sıra bölge ülkelerdeki 737 kullanan havayollarına hizmet verecek. İç hatlarda İzmir, Dalaman ve Bodrum’u açan Pegasus, filosuna dört Boeing 737-500 katmak üzere çalışmalarını sürdürüyor.
DÜZELTME: Geçtiğimiz hafta yayınlanan "Helikopter ihalelerinde son tango" haberinde Jandarma Genel Komutanlığı’nın Turna Projesi’nde Agusta/Westland ile Eurocopter şirketlerine ek olarak Hintli HAL şirketinin ALH/DHRUV helikopteri de teklif vermiştir. Düzeltir, özür dileriz.