Airex 2008 kalkışa hazır

40’ın üzerinde özel iş jetini, bölgesel yolcu uçağını ve yeni nesil pervaneli uçakları Türk müşterileriyle buluşturacak fuara 35 ülkeden 140 şirket katılıyor.

Ulaştırma Bakanlığı’nın ev sahipliğinde, Türk Hava Yolları (THY), TAV ve THY Teknik ana sponsorluğunda düzenlenen Airex Uluslararası Sivil Havacılık ve Havalimanları Fuarı 15 Haziran’a kadar açık kalacak. Toplam 41 bin metrekare alanda yapılacak fuarın ana basın sponsoru Kokpit, özel standında izleyicileri ve okuyucularıyla buluşacak.

YENİ NESİL JETLER

Dünya havacılık fuarları arasında sivil pazarda önemi her geçen yıl artan Airex’e bu yıl yeni nesil iş jetleri damgasını vuracak. Uzun menzilde Global XRS, Gulfstream 550, Falcon 7X, orta büyük sınıfta Legacy 600, Falcon 2000EX, Challenger 605, Hawker 4000 rekabet edecek. Cessna Citation XLS, Challenger 300, Hawker 900XP, Gulfstream G200 gibi uçaklar yeni siparişler için kıyasıya çarpışacak.

En hareketli pazarlardan biri de yeni nesil küçük jetlerde yaşanacak. Eclipse 500’e verdiği 120 adetlik siparişle dikkat çeken Atasay Grubu, kurduğu hava taksi şirketi Myjet’in lansmanını fuarda yapacak. Cessna Mustang modeliyle küçük sınıfta biraz daha büyük uçak isteyen müşterilerinin beğenisine sunulacak. Pervaneli küçük uçaklarda ise Cessna’nın Turbo Stationair, Skyhawk 182 ve 172 modelleri ile Cirrus SR20 ve G3 amatör havacıların ilgisini çekecek.

Fuara nasıl gideceksiniz

Airex 2008, İstanbul Atatürk Havalimanı Florya tarafındaki Genel Havacılık Apronu’nda kurulan özel alanda gezilebilecek. Fuar alanına ulaşmak için ziyaretçilerin havalimanı kavşağını geçtikten sonra Edirne yönünde E-5’i takip etmeleri ve Florya ayrımından sapmaları gerekiyor. İlk ışıklardan sola girdikten sonra Beşyol Oto Sanayi Sitesi Fabrikalar Caddesi’ni izleyip solda Shell benzin istasyonunu görüldükten sonra sağa dönerek "Genel Havacılık Terminali" yolundan fuara ulaşabilirsiniz. Davetiyesi olmayanlar, kapıda form doldurarak Airex’i ziyaret edebilecek. Fuar, ilk üç gün saat 10.00-19.00, son gün de 15.30’a kadar gezilebilir.

HANGİ UÇAKLAR GELİYOR

Falcon 7X, Falcon 2000EX (Dassault), CRJ900, Global XRS, Challenger 605, Challenger 300, Learjet 60 (Bombardier Aerospace), Citation XLS, CJ2, Soveregin, Mustang, Caravan Amphibian, Turbo Stationair, Skyhawk 182 ve 172 (Cessna), Hawker 4000, 900XP, Premier IA, Kingair 200, Bonanza G36 (Hawker Beechcraft Corporation), G550, G200 (Gulfstream), SR20, G3 (Cirrus Design), Eclipse 500 (Eclipse Aviation), Legacy 600 (Embraer Executive Jets), Koala 119, Power 109 (AgustaWestland) fuarda sergileniyor. Statik alanda ise Bell 206 L4, 206 L3, 206 B3, Beech King B200, Socata TB20, Cessna 172 XP, Piper L18-C, Boeing Stearman ve Bombardier CL215 ile Redbull akrobasi uçakları yer alacak.

700 bin Sterlin primini almayan CEO Willie Walsh

İngiliz Havayolları British Airways’in (BA) CEO’su Willie Walsh, 2007’de rekor kárdan 700 bin Sterlin yani 1 milyon 680 bin YTL primini ekonomik kriz kapıda diyerek almadı. IATA Genel Kurulu için İstanbul’a gelen Walsh, sorularımızı yanıtladı.

Türkiye’deki havayolu pazarını nasıl görüyorsunuz?

- Çok iyi bir pazar. Londra Heathrow’dan günde üç kez İstanbul’a, Gatwick’ten de İzmir ve Antalya’ya uçuyoruz. Ancak rekabet çok yüksek. Düşük maliyetli havayollarının yanında BA, THY gibi geleneksel şirketler de var. Son yıllarda BA rekabete adapte oldu. Burada, önemli olan ne ödediğiniz ve karşılığında ne sunduğunuz.

Petrol fiyatları tırmanıyor, arka arkaya batan şirketler var. Havacılıkta krizin etkileri derinleşiyor. Yakın gelecek için ne öngörüyorsunuz?

- 2000’de havayolu maliyetlerinin yüzde 10’unu oluşturan yakıtın payı bugün yüzde 35’e çıktı. Geçen yıl yakıta 2 milyar Sterlin ödedik. Bu yıl 3 milyar Sterlin ödeyeceğimizi öngörüyoruz. Bilet fiyatları kesinlikle yükselecek. İflas eden havayolu sayısı artacak. Önümüzde zorlu günler var. Kış sezonunda para kazanmayan hatları kapatabilir, bazı uçaklarımızın uçuşlarını durdurabiliriz.

Krize rağmen BA yeni uçak alımlarını da sürdürüyor değil mi?

- Artık havayollarının çok yakıt harcayan eski nesil uçak kullanma lüksü yok. Bu nedenle uzun menzilde bize yakıt tasarrufu sağlayacak Boeing 787 Dreamliner modelini seçtik. Diğer yandan Heathrow’da slot sıkıntısı bizi zorluyor. Örneğin Hong Kong’a bir saatte tam üç 747 seferimiz var. Bu tür çok yoğun hatlarda da sipariş verdiğimiz Airbus A380’i kullanacağız.

Heathrow’daki yeni T5 Terminali’nin açılışında ciddi sorunlar yaşadınız. Bu krizden ne ders aldınız?

- Aslında sorunların birçoğunu açılıştan önce çözdüğümüzü zannediyorduk. Ancak başlangıçtaki birkaç hata çığ gibi yuvarlanarak büyüdü ve tüm sistem kitlendi. Aldığımız en büyük ders şu: Keşke inşaat uzamasa ve daha fazla test yapabilseydik. Bugünkü aklım olsa en az altı ay daha terminaldeki testlere devam ederdim. Sonuçta hata terminal işletmecisindeydi. Ancak fatura bize çıktı.

Sektör krizde ama BA farklı ürünlerle yatırımlarını sürdürüyor. Yenilikler arasında neler var?

- Altı yıl önce business class’ta tam yatar koltuk hizmetini başladık. Bu bir ilkti ve birçok havayolu bizi izledi. Boeing 757 uçaklarından oluşan "Open Skies" adında New York merkezli yeni bir havayolu kurduk. Bu uçakta 180 derece yatan 24 koltuklu business, 140 derece yatan 28 koltuklu prem+ ve 30 koltuklu ekonomi sınıfı olacak. Amaç Avrupa’nın büyük şehirleri Paris, Brüksel gibi şehirlerden New York’a direkt uçmak. Farklı bir ürün sunuyoruz. Açıkçası Open Skies bizim için deneme tahtası olacak. Seferler 19 Haziran’da başlıyor. Hedef 2009’da dokuz uçaklık filo. Gelecek yıl teslim alacağımız iki adet Airbus A318’in kabinini tamamen business class haline getiriyoruz. Bu uçaklarla Londra’nın ortasında bulunan kısa pistli London City Havalimanı’ndan kalkıp işadamlarını New York’a taşıyacağız.

PEGASUS’UN İLK SEFERİNİ YAPAN KAPTAN PİLOTTU

Türkiye’de Pegasus Havayolları’nın ilk uçuşunu yapan kaptansınız. İlk seferde nereye uçtunuz?

- Aer Lingus, 1990’da ortaklarıyla Türkiye’de bir havayolu şirketi kurmaya karar verdi. Charter yani tarifesiz sefer yapacak havayoluna Pegasus adı verildi. O günlerde Aer Lingus’un uçuş işletme müdürüydüm. Hazırlıkların tamamlanması ve uçuşların başlaması için İstanbul’a geldim. Üç hafta görev yaptım. Pegasus’un ilk seferi İstanbul-İzmir arasındaydı. Oradan da Nice’e uçacaktık. Seferin ilk ayağı iç hat olduğu için lisansım Türk Sivil Havacılık Otoritesi tarafından onaylandı. Hálá bu damgayı lisansımda taşıyorum. İlk yolcularımızı Nice’e götürdük ve oradan tekrar İzmir’e döndük. Bir Türk uçağını uçuran tek yabancı havayolu CEO’suyum.

20 yıllık otomobilini kullanıyor telefonlarına kendisi bakıyor

Havacılık kariyerine daha 17 yaşındayken Aer Lingus’ta pilot adayı olarak başlayan Walsh, tipik bir İrlandalı. Sektörde her türlü zor durumda karşı tarafla anlaşabilen bir yönetici olarak tanınıyor. Pilotluk yaparken üniversiteyi bitiren ve işletme master programını tamamlayan Walsh, Aer Lingus’da yönetim kademelerinde hızla tırmandı. 11 Eylül 2001 saldırısınını hemen arkasından, sıkıntılı günler geçiren Aer Lingus’un CEO’su oldu. Maliyetleri kıstı, kısa zamanda şirketi topladı. 2005’te ayrılırken arkasında Avrupa’yı sarsan İrlandalı düşük maliyetli havayolu şirketi Ryanair ile rekabet edebilen kárlı bir şirket bıraktı.

Mayıs 2005’te 43 yaşında British Airways’in (BA) başına geldi. Havayolunu 2007’de tarihi kár rekoruna 875 milyon Sterlin ile ulaştırdı.

Heathrow Havalimanı’nda açılan Terminal 5’in ilk günlerinin aksaklıklarla geçmesi nedeniyle hedef tahtasına kondu. 700 bin Sterlin’lik yıllık primini almayıp şirkete bıraktığını açıkladı.

Willie Walsh, BA’in CEO’su olmasına rağmen hálá işe 20 yıllık otomobiliyle gidip geliyor.

Sekreter kullanmıyor, telefonlarına kendi çıkıyor.

İstanbul’daki IATA toplantısındaki tüm üst düzey havayolu CEO’ları gibi Conrad Oteli’nde kaldı. Ancak tercihi standart odaydı.