A350 Airbus’ı uçuracak

Dev yolcu uçağı A380’de yaşanan gecikmeler nedeniyle geçen yılı 573 milyon Euro’luk rekor zararla kapatan Airbus, A350 ile hem imajını hem de bilançosunu düzeltmeyi hedefliyor.

Avrupalı imalatçı Airbus, yeni çift motorlu, uzun menzilli uçağı A350 XWB (Xtra Wide Body-Ekstra Geniş Gövde) ile Boeing 787’nin önünü kesmeye hazırlanıyor. Airbus, 787’den beş yıl sonra 2013’te hizmete girecek A350’nin rakibinden yüzde 15 daha ekonomik uçacağına inanıyor.

Son yıllarda özellikle uzun menzilli pazarda ciddi bir rekabet yaşanıyor. Yapılan araştırmalar, gelecek 20 yılda bu pazarda yolcu kapasitesi 220-350 arasında değişen tam 5 bin 688 uçaklık ihtiyaca dikkat çekiyor. İmalatçılar, pazardan pay alabilmek için büyük savaş veriyor.

Boeing’in silahı, "plastik uçak" olarak adlandırılan ve gövdesinin önemli kısmı kompozit malzemeden imal edilen 787. İlk uçuşunu ağustosta yapması planlanan 787, şimdiden 550 adetlik siparişe ulaştı. Diğer tarafta Airbus, mevcut A330 ve A340-500/600 serisinin yerine A350 XWB’yi geliştiriyor.

YENİDEN TASARLADI

İki yıl önce 787’ye rakip olarak sunduğu dizayn, leasing yani uçak kiralama şirketleri tarafından beğenilmeyen Airbus, yeni bir sayfa açtı. Tasarımda gövde 25 santimetre genişletildi. Kanatlar baştan dizayn edildi. Ortaya, yolcu kapasitesi 270-350 arasında değişen, 15 bin 800 kilometre menzilli, üç farklı modelden oluşan (A350-800, 900 ve 1000) yeni bir aile çıktı. Resmi olarak 12 Aralık 2006’da başlatılan projeyle ilgili detaylar, geçtiğimiz günlerde Airbus’ın Fransa’daki ana merkezi Toulouse’da yapılan teknik basın toplantısında açıklandı.

787’YE RAKİP OLACAK

Çift motorlu A350’nin ana rakibi 787. Ancak 350 koltuklu A350-1000 ile Boeing’in 777 modeline karşı ciddi bir alternatif sunuyor. Bu açıdan Airbus, A350 ile Boeing’in iki kuşunu birden vurmak istiyor. Avrupalı imalatçı A350’nin ortak kokpit ve sistemleri sayesinde havayolu şirketlerinin iki farklı model yerine tek uçağa yönelerek A350’nin şansını artırmayı planlıyor.

Uçakta kullanılacak A380 teknolojileri ile Airbus mühendisleri ciddi bir avantaj sağlamayı hedefliyor. Uçağın yüzde 52’si yani yarısından fazlası plastik bazlı yüksek dayanıklılık ve ömre sahip kompozit malzeme. Airbus bir ilke atarak uçağın kanat kaplamalarında da kompozit üzerine alüminyum tabakaların preslenerek imal etmeyi hedefliyor. Böylece kanat hafifletilirken taşıma kapasitesi ve dayanıklılığı artırılacak.

KANATLAR HIZI ARTIRACAK

A350’nin saatte 907 kilometre hıza ulaşması için kanat açıları değiştirildi. Geriye doğru 35 derecelik açıya sahip kanatlar A350’yi saatte 50 km daha hızlı uçuracak. Ayrıca özel flap sistemiyle A350’nin uzun piste ihtiyacı kalmadan inip-kalkması sağlayacak. Yeni kanatla ilgili testlere 28 Ocak’ta Bremen’deki rüzgar tünelinde başlandı.

Uçağın diğer sistemleri, diğer Airbus ailesi ile ortak. Yani A320 veya A340’ta uçan pilot veya teknisyen kısa bir geçiş eğitim ile A350 XWB’de de görev yapabilecek. Uçağın kokpitinde ise A380 temel alındı. Özel baş-üstü ekranları (HUD-Head Up Display) ile pilotlar göstergelere bakmadan uçuş verilerini takip edebilecek.

Airbus’ın 189-215 milyon dolar liste fiyatlarıyla satışa sunduğu A350 ailesi 2012’de uçacak. İmalatçı ve arkasından havacılık otoritelerinin testlerinden sonra hizmete 2013’te girmeye başlayacak. A350 XWB şu ana kadar 104 sipariş aldı.

KABİN 25 CM DAHA GENİŞ

4 Airbus mühendisleri uçağı tasarlarken binlerce yolcuyla görüştü. Tüm yolcuların isteği uzun menzilde geniş bir kabinde uçabilmekti. Orta sınıfta A320 modelinin yolcular tarafından çok sevilmesinin arkasında geniş kabin olduğuna inanan Airbus, A350’nin gövdesini 25 santimetre genişletti. Kabin eni tam 5 metre 54 santimetre.

4 Uçakta camlar 10 santimetre büyütüldü. A350 yolcu uçakları arasındaki en geniş camlara sahip olacak.

4 Yeni nesil tasarımlar ve hafif malzemelerle koltuk aralıkları artırılacak. Bu tasarımla yolcu başına 12.7 santimetre ek alan oluşturuldu.

4 Kabin irtifası mevcut yolcu uçaklarında 2 bin 600 metre iken A350’de 2 bin metreye indirilecek. Böylece uzun uçuşlarda daha nemli hava ve düşük basınçla yolcular uçuştan daha az etkilenecek.

4 Uçakta kullanılan Rolls Royce’un yeni Trent serisi motorları sayesinde gürültü oranı dört desibel düşürüldü.

THY DE İLGİLENİYOR

Türk Hava Yolları, gelecek yıl yapacağı uzun menzilli uçak ihalesinde gerek A350, gerekse de Boeing 787 projelerini yakından takip ediyor. Teslimat tarihi 2014-15 gibi planlanan projede filodaki A340-300 ve A330-200’lerin yerini alacak uçak belirlenecek. THY’nin ihtiyacının 15-20 arasında olacağı tahmin ediliyor. Bu ihale için Boeing ve Airbus THY ile görüşmelerini sürdürüyor. Yeni uçaklarla özellikle uzun menzilde yeni hatların açılması planlanıyor.

A350’NİN ÜÇ MODELİ VAR

A350-800A350-900A350-1000

Yolcu kapasitesi270314350

Menzil (km)15.38015.38015.380

Gövde uzunluğu (metre)60.666.973.9

Kanat açıklığı (metre)646464

Maks. kalkış ağırlğı (ton)245265295

Kabin eni (metre)5.95.95.9

Yükseklik (metre)16.916.916.9

Tolga ÖZBEK

TOULOUSE/FRANSA

Bitmek bilmeyen rötar

THY’nin 07.50 uçağıyla 12 Nisan 2007’de Paris’e gitmek üzere Atatürk Havalimanı’na eşimle geldik. Önce check-in’de sorun olduğu söylenerek 30 dakika bekletildik. Saat 6.30’da bir, sonra da iki saat rötar açıklandı. Saatler 12.00’ye gelirken yer görevlisi Paris Orly Havalimanı’nda kontrolörlerin grevi olduğunu, rötarın uzayabileceğini söyledi. Görevli, biletimizi açığa çevirebileceğimizi ya da alınacak olumlu bir haberle uçağımızın kalkabileceğini iletti. Bu sırada rötar dört saate çıkmıştı.

Eşimle fark ettik ki, bazı yolcular, Lyon, Milano, Nice gibi noktalara gönderilmiş ya da gönderiliyor. Ancak diğer yolculara bilgi verilmiyor ve aradaki bilet bedeli kendilerince karşılanması isteniyordu.

9 SAAT BEKLEDİK

Rötar süresi 6 sonra da 9 saate uzadı. Saat 15.00 civarında grev olmayan Paris’in diğer havalimanı Charles de Gaulle’e Air France uçağının olduğunu öğrendik. İki saat rötarlı kalkacak bu uçakta "yer yok" bilgisi geldi.

Tam da bu sırada dışardan telefonla işlerini halleden ve üç kadın, dört de çocuktan oluşan bir grup çağırdıkları bir görevliye pasaport ve biniş kartlarını verip kendilerinin yer olmayan Air France uçağına alınmaları konusunda gerekli işlemlerin yapılmasını istedi. Kısa bir sure sonra görevli elinde biniş kartlarıyla geldi. Tartışınca bir anda yer olmadığı belirtilen Air France uçağında yer açıldığı, eşimle bu uçağı binmem teklif edildi.

Bu sırada THY’nin Orly Havalimanı’na gidecek uçağının kalkabileceği bilgisi ulaştı. Saat 15.30 gibi uçağa alındık. Uçağın kapısının saat 16.00’da kapatılacağı bildirilmesine rağmen uçak içinde 2.5 saat bekletildik. Hiçbir açıklama yapılmıyordu. Yolcular artık tepkilerini açıkça ortaya koyuyordu. Kabin amiri, uluslararası uçuş kurallarına göre bunlara uymayan yolcuların uçaktan indirileceği kuralını seviyesizce bize hatırlattı. Sıkıntılı geçen yolculuk sonrasında Paris’e inebildik. Enver KURT

Güney Afrika yeniden başlıyor

Türk Hava Yolları, durdurduğu Johannesburg-Cape Town seferlerine 15 Eylül’de yeniden başlıyor. Haftada üç gün karşılıklı yapılacak seferlerde A330-200 tipi uçaklar kullanılacak.

SunExpress Havayolları, THY adına İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan iç ve dış hat uçuşlarına başladı. Bu seferler için SunExpress filosundaki iki Boeing 737-800 THY renklerine boyandı. Ekipleriyle kiralanan uçaklar yaz sonuna kadar THY adına uçacak.

SunExpress, Ercan’dan İzmir aktarmalı Londra Stansted uçuşlarına başladı. Haftada iki gün salı ve cumartesileri karşılıklı yapılan seferlerde fiyatlar tek yön vergiler hariç 29 Euro’dan başlıyor.

THY, ülke kuralı gereği İngiltere çıkışı uçuşları haricinde business class yolcularına kabine iki parça el bagajı alma uygulaması başlattı.

Alman Germanwings Havayolları, 22 Haziran’dan itibaren İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Dortmund’a uçuyor. Vergiler hariç fiyatlar tek yön fiyatlar 19 Euro’dan başlıyor.

Delta İstanbul-New York arasında her gün karşılıklı uçmaya başladı.

Thomas Cook Havayolları, Brüksel-İstanbul arasında salı ve cumartesileri karşılıklı uçmaya başladı. Havayolu, 21 Haziran’dan itibaren sefer sayısını üçe çıkartacak. Belçika organizasyonu 2002’de kurulan Thomas Cook, bu yıl iki ülke arasında 20 bin yolcu taşımayı planlıyor. Bilet fiyatları tek yön, vergiler dahil 69 Euro’dan başlıyor.

Katar Havayolları, 28 Haziran’dan itibaren 420 Euro’dan başlayan fiyatlarla Cenevre aktarmalı New York’a, 19 Temmuz’dan itibaren de 650 Euro’dan başlayan fiyatlarla Doha’dan Washington’a uçmaya başlıyor. Ekonomi sınıfı, gidiş/dönüş bilet fiyatlarına vergiler dahil değil.

Ekonomide karşılıklı oturun

İngiliz Premium Aircraft Interiors şirketi, ekonomi sınıfında yaptığı karşılıklı oturuma sahip koltuk tasarımı ile aynı kabinde yolcu kapasitesini yüzde 10 artırmayı planlıyor. İki koltuk arasına ters yöne bakan bir koltuk ekleyen şirketin bu tasarımı özellikle uzun menzilli uçuş yapan havayolları tarafından yakından inceleniyor. Halen benzer tasarımlar çeşitli havayollarının first ve business class’larında yer kazanma amaçlı kullanılıyor.