Suriye bilançosu

Daha bilmiyoruz. Bu harekât IŞİD’i sınırı kullanmasına ne ölçüde engel olacak göreceğiz. Ancak Amerikalılar da aşağı yukarı 10 km. derinliği olan bu kuşak için artık “tampon bölge” ifadesini kullanmaya başladılar. Tabii bu alan nasıl tutulacak, kim koruyacak henüz o da belli değil. Fakat girişilen operasyonun sonuçlarını ve bundan sonrasını şimdilik elimizde bulunan bilgiler ışığında ele almaya çalışacağım.

*

1- Öncelikle şimdiden sonuçları ağır bir operasyon bu. Türkiye’nin üç hafta olmadan 6 tankı (2’si YPG, 4’ü IŞİD tarafından) tahrip oldu. Daha önemlisi,
o tanklarda 17 günde 7 şehit verdi.

2- IŞİD’in terk ettiği bölgelerin, Türk askerinin birlikte hareket ettiği Özgür Suriye Ordusu unsurları tarafından korunması zor. Bunu hafta içi Pentagon Sözcüsü Albay John Dorrian’a da sordum. “Kim koruyacak o alanı” dedim. “Bilmiyorum” dedi. Bölgede savaşan gruplardan birinin komutanıyla görüştüm. Geçen hafta Amerikalıların müdahalesinden önce Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki Menbiç’e ilerleyecekleri konuşuluyorken. “Çok fazla toprak ele geçirdik, buraları tutacak yeterince gücümüz yok, o yüzden ilerlemeyi durdurduk” dedi. İlerlemeyi Washington itiraz ettiği için durdurmuşlardı aslında ama söylediği sebep de güçlü bir gerekçeydi.

3- Bu gerekçenin ne denli büyük bir zorluk yarattığını şimdi El Bab’da göreceğiz. Çünkü bu sefer Washington’ın da itirazı yok. Ve Türk Ordusu’nun sınırın 40 km güneyinde halen IŞİD’in elinde bulunan kente girmesi Amerikalıların da memnun olacakları bir gelişme. Bölgede görüştüğüm ÖSO komutanlarının verdiği bilgiye göre şu anda Çobanbey sınır karakolunun 7 km güneyinde 2 bin kişilik bir Özgür Suriye Ordusu birliği bekliyor. Henüz talimat gelmediğini ama El Bab’a yürümeye hazır olduklarını söylediler. Peki kuşağın geri kalanı? Geride de savunma için 1000 kişi bırakacaklarını aktardılar. Hepsinin adında tugay, tümen gibi ifadeler var ama 13 ayrı gruptan oluşan bir koalisyon aslında bu. 8’i CIA’in de destek verdiği MOM birliği. İki tane Pentagon’la çalışan örgüt var: Hamza Tümeni ve 51’inci Tümen. Üç tane de bağlantısız grup: Ahrar Suriye, Ahrar Şarkiye ve Zengi.

4- Peki diyelim tampon bölgenin koruması da sağlandı. Türk Ordusu bölgeye takviye yaptı. 2 bin kişilik ÖSO gücünün El Bab’ı alması mümkün mü? Mümkün. Ancak burada da iki mesele var. Birincisi şimdiye kadar düşük yoğunluklu bir savaşta bile IŞİD’e karşı 6 şehit veren ve 4 tankını kaybeden Türk Ordusu’nun, sınır bölgesinden farklı olarak geri çekilmek istemeyecek bir IŞİD’le çarpışmada verebileceği kayıplar. İkincisi de motivasyon eksikliği. Türkiye Cerablus’a niye girdi? Resmi açıklama IŞİD. Ancak 12 Ağustos’ta Menbiç’i aldıktan sonra El Bab’a ilerlemeye hazırlayan YPG/SDG’yle girdiği çarpışmalar da başka bir sebep. E Amerikalılar, SDG’nin artık El Bab’a ilerlemeyeceklerini ve Rakka’ya odaklanacaklarını söylediğine göre Türkiye’nin El Bab için güçlü bir isteği olur mu, emin değilim.

5- Peki ya Rakka? Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin destek vermeye hazır olduğunu söylediği harekât? Bu açıklamanın da sahada şu aşamada bir karşılığı yok. Çünkü onu da Amerikalıların IŞİD’le savaşı yöneten yeni komutanı Korgeneral Stephen Townsend söyledi. Ve Rakka’nın kurtarılmasının askıya alındığını açıkladı. Niye? Türk Ordusu’nun Cerablus harekâtından sonra YPG/SDG’yle yaşadığı gerilim yüzünden. Planlama aşamasında olduklarını söylüyorlar. Ancak IŞİD’in Türkiye sınırına erişimi kapanmadan Rakka’da girişilecek operasyonun riskleri nedeniyle bekliyorlar.

*

SONUÇTA daha çok yeni. Sonuçlarını henüz görmedik. Ancak eylülde şimdi herkes bunu test edecek. Türkiye’nin Cerablus Operasyonu, IŞİD’in Türkiye sınırına erişimini tam olarak engelleyecek mi? Halen ayda 200-500 yabancı savaşçının IŞİD’e katılmak için kullandığı Türkiye-Suriye sınırı kapanacak mı? Ve ÖSO kuvvetleriyle Türk askeri, IŞİD’in tampon bölgeye sızmasını önleyebilecek mi? Bunlar olursa, operasyon başarıyla sonuçlandı demektir. Ancak olmazsa, Türkiye’nin şimdiden verdiği kayıplara rağmen Amerikalılar masayı tekrar kuracaktır.