Köpeklerde acil müdahale ve ilk yardım

İşte bu yüzden ilk yardım eğitimi; eğitim kurumlarında, kamu kuruluşlarında, ehliyet kurslarında vazgeçilmezdir. Aslında ilk yardıma ihtiyacı olan sadece insanlar değildir. Özellikle şehir yaşantısı içerisinde kaza geçirmiş, travma yaşamış, ilk yardım ve acil müdahale edildiği takdirde yaşama dönmesi mümkün olan nice evcil ve yabanıl hayvan vardır. Bana kalırsa, insanların insan için ilk yardım konusunda eğitildikleri gibi okullarda çocuklarımızı bilinçlendirmek adına, beraber yaşadığımız hayvan dostlarımıza da ilk yardımın nasıl yapılacağı konusunda eğitici programlar oluşturulmalıdır.
* * *
Bu haftaki yazımda, çok geniş kapsamlı olmamakla birlikte köpekler için uygulanabilecek temel ilk yardım uygulamalarından bahsetmek istiyorum.

* TRAFİK KAZALARI: Trafik kazası geçirmiş bir köpeğin, çok korkmuş, travma geçiriyor ve ağrı şokunda olabileceği ihtimalini asla unutmayın. Köpek, sahipli-sahipsiz hatta kendi köpeğiniz olsa bile ağrı ve korku şokuyla sizi ısırabilir. Bu sebeple, kaza geçirmiş köpeklere varsa arabanızdaki bir battaniyeyi örterek ya da paltonuzu üzerine atarak stabilizasyonunu sağlamalısınız. Tabii bu uygulamadan önce hayvan trafik akışının içerisinde kaldıysa trafiği durdurmak, ikaz işaretleriyle diğer araçları uyarmak hayvanın zapturaptı sonrasında da güvenli bir alana taşınması gerekmektedir. Vücutta herhangi bir kanama odağı varsa kanama durdurulmalı ve basit turnike uygulamaları yapılmalı, omurga ve kemik kırıkları ihtimaline karşı da bir veteriner kliniğine ulaştırana kadar hayvanın dikkatlice taşınması ve hareketsiz kalmasına dikkat edilmesi önemlidir.

* BOĞULMALAR: Köpekler, doğuştan yüzme bilirler. Ancak yoruldukları zaman ve sudan çıkamadıklarında tıpkı insanlar gibi boğulabilirler. Özellikle havuzlu evlerdeki köpekler bu tehlikeyle sürekli karşı karşıyadırlar. Boğulmaktan kurtarılmış bir köpek de tıpkı insandaki gibi yan yatırılarak akciğerlere kaçmış olan suyun dışarı akışı sağlanmalıdır. İnsanlardaki ilk yardımda olduğu gibi gerekirse ağızını kapatıp burun deliklerine hava üflenerek suni solunum yapmak boğulma vakalarındaki ilk yardımda önemlidir. Ayrıca köpeğin özellikle katı ve büyük cisimleri yutmasına bağlı soluk borusunun tıkanması ya da hızlı yemek yiyen köpeklerde yiyeceklerin aspirasyonuna bağlı boğulma vakalarında köpeğin ağzının açılarak görünen bölgelerdeki yabancı cisim ya da yiyecek maddelerinin uzaklaştırılması, insan ilk yardımındaki heimlich manevralarına benzer uygulamalarla yabancı cismin dışarı çıkartılmasına çalışmak doğru olacaktır.

* SICAK ÇARPMASI: Özellikle sıcak yaz aylarında uzun süre güneş altında kalmış ya da arabada unutulmuş köpeklerde, hayvanın yükselmiş vücut ısısının düşürülmesi maksadıyla ıslatılması, vücut boşluklarını kapsayan bölümlerin buzla serinletilmesi ve hayvanın kaybettiği sıvının su izotonik çözeltiler yardımıyla yerine konulmaya çalışılması gerekmektedir.

* DONMA: Köpekler, soğuğa karşı insanlardan daha dirençlidirler. Ancak kış aylarında dışarıda yaşayan köpeklerde, yaşlı ve yavru köpeklerde bu direnç düşebilir ve donma vakalarıyla karşılaşılabilir. Hayvanın düşmüş olan vücut ısısının ılık kompresler ve battaniye yardımıyla yavaş yavaş yükseltilmesi, vücudun yavaş yavaş ovularak kan akışının düzenlenmeye çalışılması, ılık içeceklerle takviye yapılmasının hayat kurtarıcı etkisi vardır.

*ZEHİRLENME: Köpeklerde zehirlenme vakalarında, zehirli maddenin niteliğine bağlı olarak ilk yardım prosedürleri değişebilir. Özellikle yakıcı ve dağlayıcı likit maddeleri içmiş olan köpeklerde köpeğin kusturulmaya çalışılmaması oldukça önemlidir. Katı ve mide barsak sisteminde çözümlenen zehirlerden şüpheleniliyorsa köpeğin acil olarak kusturulması doğru olacaktır. Zehirlenme vakalarında genellikle zehirli madde tespit edilemediği için köpeğe akut olarak veteriner müdahalesi yapılması elzemdir.
* * *
Hayvanların da bizimle eşit yaşam haklarına sahip oldukları ve zor anlarında bizim yardımlarımızla hayatta kalabilecekleri gerçeğini unutmayalım!..

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

Evlerde genellikle çift olarak beslenen muhabbet kuşlarının erkek olanlarının burun bölgeleri mor, mavi ve pembe tonlarda olurken; dişi olanların burun bölgeleri ise beyaz ve krem tonlardadır. Ancak, dişilerin yumurtlama dönemlerinde burun rengi kahverengiye yakın bir renk alabilir.