Hukuk manifestosu

Evvela, yargı tarihimizde evrensel hukuka en çok atıf yapılan bir konuşmaydı. Anayasa mahkemelerinin varlık sebebinin “hak ve hürriyetlerin korunması” olduğunu belirten bir konuşmaydı.
Hukuk devletini, “tüm eylem ve işlemlerin yargı denetimine tabi tutulduğu, hukukun üstünlüğünün egemen olduğu devlet” olarak tanımlayan bir konuşmaydı.
Defalarca altı çizilmesi gereken şu ifadenin yer aldığı bir konuşmaydı: “Bireylerin her türlü endişe ve korkudan arındırılmış güvenli bir alanda hayat sürmeleri, en temel insan haklarıdır.”
Din, ırk, mezhep ayırımı yapmadan evrensel insan haklarını savunan ve bu yönde tüm AYM mensupları adına millete “söz” veren bir konuşmaydı.

KONUŞMANIN HUKUKİ İÇERİĞİ

Kılıç konuşmasında, Anayasa Mahkemesi’nin eski, vesayetçi, “sınırlayıcı ve daraltıcı” tutumunu da eleştirdi. Yıllar önce yaptığı bir konuşmasındaki “Yargı, milletin iradesine tuzak kurulacak yer değildir ve olmamalıdır” sözünü tekrarladı.
Kılıç o zamanlarda da AYM’nin parti kapatma, türban yasağı, özelleştirme iptalleri gibi “sınırlayıcı ve daraltıcı” kararlarına “karşı oy” yazmış, evrensel hukuku ve liberal değerleri esas almıştı. Dünkü vesayetçi çevreler o zaman Kılıç’ı “irticacı” diye suçlamışlardı.
Kılıç bugün de konuşmasında aynı evrensel hukuku ve liberal değerleri savundu. Tuhaf olan, dün o değerleri alkışlamış olanların bugün iktidarda bundan rahatsız olmaları...
Kılıç dün hangi evrensel ve liberal değerleri savunmuşsa, bu konuşmasında da aynı değerleri savunmuştur, konuşması siyasi değil, hukukidir.

EVRENSEL HUKUKUN TALİMATI

Kılıç, evrensel hukuk yönünde yapılan üç reformdan bahsetti:
1990’da merhum Turgut Özal’ın AİHM’ye bireysel başvuruyu kabul etmesi.
2004’te AK Parti iktidarının Anayasa’nın 90. maddesinde evrensel hukukun üstünlüğü hükmünü getirmesi.
2010 referandumunda evrensel hukuku uygulamak üzere AYM’ye bireysel başvuru hakkının kabul edilmesi.
Kılıç’ın dediği gibi bu düzenlemeler Anayasa Mahkemesi’ne “evrensel standartları uygulayın talimatı vermiştir”.
AYM’nin Twitter yasağını kaldırması evrensel hukukun bu talimatının uygulanmasıydı! Bu konuda birçok AİHM içtihadı vardır. Kılıç’ı bu yüzden eleştirenler Twitter yasağını doğrulayan bir tek AİHM içtihadı gösterebilirler mi?
2004 ve 2010 reformlarını yapan iktidarın bugün bundan rahatsız olması, hele de Mahkeme hakkında burada yazmayacağım ağır suçlamalar yapması gerçekten “garip bir çelişki”dir.

TÜRKİYE’NİN HUKUK SINAVI

Anayasa Mahkemesi’ne tanınan bireysel başvuru hakkı, şarta bağlıdır. AYM evrensel hukuku uygulamazsa, AİHM bu yetkiyi geri alacaktır! Sayın Kılıç’ın belirttiği gibi, Türkiye, öyle bir durumda “demokratik dünya milletleri nezdinde çok ciddi bir itibar kaybına” uğrayacaktır.
Hangi vatansever vicdan, hangi hukuka saygı duygusu bunu kabul edebilir. Bu Türkiye’nin bir hukuk sınavıdır.
AYM adına Kılıç şu sözü verdi konuşmasında: “Anlayışla karşıladığımız tüm eleştirilere rağmen, hak ve özgürlük yollarının açılması süreci mahkememizce kararlı bir şekilde sürdürülecektir.”
Çok şükür Türkiye’de evrensel hukuka inanmış yargıçlar var. Hukukun ve demokrasinin evrensel standartlarında bir mutabakat sağlayabilsek, emin olun, hem kavgalarımız bitecek hem ekonomimiz şahlanacak, Ali Babacan da söylüyor bunu.