BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan Kars’taki İnsanlık Anıtı’nı ‘ucube’ diye niteleyip yıkılacağı işaretini verince, çok önceden duyduğum bazı bilgileri dün yeniden teyit ederek yazma gereği duydum.
Heykeli diken Naif Alibeyoğlu, 1999’da ANAP’tan belediye başkanlığına seçildi, 2003’te Melih Gökçek’in de aralarında bulunduğu pek çok belediye başkanı ile birlikte, ‘davet üzerine’ katıldığı AKP’den 2009’da ayrıldı. Alibeyoğlu, iki dönem görev yaptı; ama en çok da heykel tartışmalarından çekti. Avrupa’daki kardeş belediyelerden, Azerbaycan’dan edindiği hibe heykellerle şehri süslemeye kalkıştığında başlayan tartışmalarda bakın neleri yaşadı? BELEDİYEYE UĞRAMAYAN BAŞBAKAN Belediye kapısına giyinik iki kadın heykeli koydu; yaşlı olanı gelenleri elinde çiçekle karşılamayı, genç olanı ise kucağındaki kuzu ile doğa sevgisini simgeliyordu; ama heykeller kimileri için müstehcendi. (Sonunda kaldırıldı.) Kendi görüşleri doğrultusunda Kars’ın değerlerini korumaya niyetlenen Alibeyoğlu, ne hemşerisi aşıklar Murat Çobanoğlu, Şeref Taşlıova, Aşık Şenlik’i ne de şehrin sembolü olan atla kazı unuttu; hepsini anıtlaştırdı. Çevre düzenlemeleriyle desteklenen bu heykelleri şehrin değişik bölgelerine koyduran Alibeyoğlu’nun bu yaptıklarını beğenmeyenler de vardı. Onların konuyu Başbakan Erdoğan’a da aktardığı ilk 2006’da anlaşıldı. Erdoğan, o yıl da Sarıkamış şehitlerini anma etkinlikleri çerçevesinde Kars’a gitti, bir yemek sırasında Alibeyoğlu ile sohbet olanağı doğdu. İnsanlık Anıtı’nın değil de diğer heykellerin tartışıldığı günlerdi ve Erdoğan, onları ima ederek, bu tür eserleri doğru bulmadığını söyledi. Alibeyoğlu, ne kadar “Şehri güzelleştirmeyi amaçlıyorum”, “Bazılarının önyargılarını yıkalım Sayın Başbakanım” dese de ikna edici olmadı. Çünkü Erdoğan, o gün, “Senden 2007 seçimlerinde çok şey bekliyorum” dese de belediyeyi ziyaret etmeden Kars’tan ayrılarak net tavrını gösterdi. Sonrasında da Alibeyoğlu için artık çok şey zorlaşmaya başlamıştı. ANADOLU ATEŞİ SİTEMİ İşçilerin DİSK’ten Hak İş’e geçmesi için baskı görse de aldırmadı. Heykellerin kaldırılması yönünde gelen taleplere direnişini sürdürdü. O günlerde şöylesi ilginç bir olay da başından geçti: İktidarın o günlerdeki en güçlü isimlerinden birine, bir şenlik davetiyesini verirken, “Şenliğe hangi sanatçıları çağırdın?” sorusuyla karşılaştı. “Efendim, Sezen Aksu ile Anadolu Ateşi grubu katılacak” dedi. Yanıt, “Ya başkan, Sezen Aksu iyi de Anadolu Ateşi’ni Başbakan pek beğenmiyor. Dansçılar da çok açık değil mi? Keşke çağırmasaydın” oldu. Ne diyeceğini şaşırdı, sessiz kalmakla yetindi. Şimdilerde çoğu heykeli kaldırılan, beğenilmeyen (!) kaz heykeli için, (bir sanat eserine bu yapılır mı, denmeden) ‘Boyanacak’ kararı verilen Kars’a son gidişinde belli ki Başbakan Erdoğan’a yeni bilgiler iletilmiş. Ancak ‘İnsanlık Anıtı’ için şu bilgiler de verilmiş midir, bilemiyorum: Anıt için Kayseri Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki’nin başkanı olduğu Tarihi Kentler Birliği encümeninden “Fevkalade” kararı alındı. Halen elleri dahil pek çok eksiği bulunan ve çevre düzeni yapılmamış olan anıtı, Kültür Bakanı Ertuğrul Günay da 2008’de gezip beğendi, Erzurum Anıtlar Kurulu’nun, verdiği ‘Olur’ kararını 3 yıl sonra bozmasını ‘politik’ gördü.