Temizlikçi veya çocuk bakıcısının vergi ve sigortası

Eşlerin çalıştığı ya da evin hanımının hem eşi hem ev işi hem de çocukla ilgilenemediği durumlarda, dedelerimizin dedesinin zamanında, birden fazla eş alınarak, sorun pratik bir şekilde çözümleniyormuş. Şimdi bunlar çok gerilerde kaldı. Ev işleri ve çocuk bakımı için, belli bir ücret karşılığı eve temizlikçi kadın ya da çocuk bakıcısı getiriliyor.

ÇALIŞANLARIN SİGORTASI

Ev işlerinde çalışıp, temizlik yapan ya da çocuk bakan kadınların, çoğunun sigortalı çalıştırılmadığı göze çarpıyor. Oysa bu kadınların çalıştırılmaları ‘sigortalı’ olmalarını gerektiriyor.

Hemen belirtelim, ev hizmetlerinde çalışan ve temizlik ya da çocuk bakıcılığı yapan kadınlar, İş Kanunu değil, ‘Borçlar Kanunu’ kapsamında değerlendiriliyorlar.

Bu kadınlara da en az ‘yasal asgari ücret’ ödenmesi gerekiyor. Bu ücret ise, 2005 yılında; 16 yaşını doldurmuş olanlarda, brüt 488,70 YTL, doldurmamış olanlarda da brüt 415,80 YTL.

MÜREBBİYEYE

VERGİ VAR

Evlerde, temizlik işlerinde çalıştırılanlara ödenen ücretlerden, gelir vergisi kesintisi yapılmıyor (Gelir Vergisi Kanunu Md. 23/6). Aynı maddeye göre ‘süt nine’ ve ‘dadılara’ (sadece çocuk bakanlara) ödenen ücretler de gelir vergisinden müstesna tutuluyor. Ancak, ‘mürebbiyelere’ yani çocuğun eğitim ve bakımı ile görevlendirilen kadınlara ödenen ücretler, GVK 23/6. maddenin parantez içinde yer alan bir hüküm uyarınca, istisna kapsamında değil. Yani mürebbiye ücretlerinin gelir vergisine tabi tutulması gerekiyor.

YAPILACAK İŞLEMLER

Evlerinde temizlikçi ya da çocuk bakıcısı kadın (çok rastlanmamakla birlikte erkek) çalıştıranların, aşağıdaki işlemleri yapmaları gerekiyor.

1- Sosyal Sigortalar Kurumu’nun (SSK), ilgili sigorta müdürlüğüne, ‘İşyeri Bildirgesi’ verecekler.

2- SSK’nın ilgili sigorta müdürlüğüne, ‘sigortalı işe giriş bildirgesi’ verecekler.

3- Her ay, ‘Aylık sigorta prim ve hizmet belgesi’ düzenleyecek ve en geç, ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar SSK’nın ilgili sigorta müdürlüğüne, verecekler. Primleri de bu süre içinde ödeyecekler.

4- Mürebbiye dışındakilerin ücretleri, gelir vergisinden müstesna olduğu için, bunlardan gelir vergisi kesintisi yapılmayacak.

5- Şu anda yürürlükte olan yasa hükümlerine göre, gelir vergisinden müstesna tutulan ücretler, (tıpkı konut kapıcılarının ücretleri gibi) binde 6 oranında damga vergisi kesintisine tabi. Bu kesintinin de, bir beyanname ile ilgili vergi dairesine beyan edilip ödenmesi gerekiyor. Ancak, şu anda Meclis’te bulunan ve kısa süre yasalaşması beklenen bir tasarıya göre, kapıcıların ve ev hizmetlerinde çalışan kadınların (mürebbiyeler hariç) ücretleri, damga vergisinden de müstesna tutulacak.

Evde temizlik ve çocuk bakıcılığı işlerinde çalıştırılanların, SSK’ya bildirilmemesi durumunda, ileride bir ihbar ya da tespit nedeniyle, geriye dönük olarak, cezalı sigorta primi ödenebileceğini de hatırlatmakta yarar var...