SON bir haftadır, milyonlarca SSK emeklisi, daha yüksek aylık alabilmelerine olanak sağlayan "süper formülü" konuşuyor. Konu özellikle 2000 yılından itibaren emekli olanlar açısından, son derece önemli.
Yetkililer önce "yok böyle bir şey" dediler. Israrla, "Böyle bir olay var, işte yasal dayanakları" diye yazınca, bu kez "Evet var ama bu yola başvuranları inceleyeceğiz, kendini çalışıyormuş gibi gösterenlerden, bağlanan aylıkları yasal faizi ile isteyeceğiz. Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunacağız, işverenlere ceza kesip, sahte kayıt ve belge düzenleme yönünden işlem yapacağız" diye aba altından sopa gösteren açıklamalar yapıldı.
Son olarak da ilgili Bakan "Yasal boşluğu kapatmak için, acil bir düzenleme yapılacağını" yani ikinci kez emekliliğin önleneceğini açıkladı.
Bu aşamada, milyonlarca emeklinin kafası iyice karışmış durumda. Bir kısmı da "Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmayalım" diye korkuyorlar.
İNCE NOKTALAR
1) İlgili Bakan ve bürokratlar açıkladılar. Bayramdan sonra, Meclis açıldığında "SSK’dan ikinci emekliliği engelleyen" bir düzenleme yapılacak.
2) Şu ana kadar, emekli aylığını kestirip, bir süre çalışan ve tekrar emekli olan 10 bin 500 kişi olduğu açıklandı. Yasal boşluktan yararlanan bu emeklilerin, maaşlarının en az yüzde 20 oranında artırıldığını, bazı emeklilerde bu oranın yüzde 40’a çıktığını bizzat Bakan Çelik açıkladı.
3) Şu anda, "destek primi" ödemek suretiyle çalışan SSK emeklileri, destek primi ödemekten vazgeçip, emekli aylıklarını kestirebilirler. Bir süre sonra da emeklilik talebinde bulunabilirler. Bunların çalıştıkları işyeri belli olduğu için "sahte bir işlemden" söz edilemez. Emekli aylıkları yükseltilmiş olarak bağlanır.
4) SSK emeklisinin, aylığını kestirip yeniden SSK’lı işçi olarak çalışması yasal hakkı. SSK Kanunu’nun 63. maddesi de buna olanak sağlıyor.
5) Aynı işçi, dilediği an işyerinden ayrılıp, tekrar emeklilik talebinde bulunabilir.
Bu da işçinin, şu anda yürürlükte olan yasalara göre, en doğal hakkı. İleride, aksine bir yasa değişikliği yapılırsa, o değişiklik de ancak Resmi Gazete’de yayınladığı tarihten itibaren hüküm ifade eder. Geriye dönük olarak "kazanılmış haklar" elden alınamaz.
6) Bir işyerinde çalışılmadığı halde, sanki çalışılmış gibi gösterilmesi sakıncalı.
Bu durum, müfettişlerce saptanırsa, yükseltilmiş ikinci emekli aylığı bağlanmaz. İşyeri hakkında da cezai işlem yapılır.
Ancak, olayın pratiğinde, işverenin "evet çalıştırdım" işçinin de "çalıştım" demesi durumunda, aksinin kanıtlanması (özellikle sekreter, güvenlik elemanı, müşavir, danışman, gece bekçisi gibi görevlerde) çok zor.
7) SSK’nın, şu anda yürürlükte olan yasaya göre "ikinci kez emeklilik talebini kabul etmeme ve aylık bağlamama" gibi bir uygulaması olamaz. Olsa olsa çalışmadığı halde çalışıyormuş gibi gösterildiği tespit edilenler hakkında yasal işlem yapılır.
ÇOK AZ SÜRE VAR
Emekli olduğu halde, aylığını kestirip ya da destek primi ödeyip çalışanların, emeklilik talebinde bulunabilmeleri için, yaklaşık bir aylık süre var.
Bayramdan sonra, bu konuda verilecek bir yasa değişikliği tasarısının, önce komisyonda ardından Meclis’te görüşülüp kabul edilmesi, Cumhurbaşkanı’nca onaylanıp Resmi Gazete’de yayınlanması, bu günden itibaren bir aydan önce gerçekleşmez.
O nedenle, bu konuda karar vermekte acele edilmesinde yarar var...