Milyarlık ceza mı yoksa 3 gün tatil mi?

‘‘3 milyar lira ceza ödemeyi mi yoksa 3 gün tatil yapmayı mı tercih edersiniz?’’

Ne dersiniz? Herhalde 3 gün tatil yapmayı tercih edersiniz...

Öyle ya, 3 gün tatil yapmak varken, bundan vazgeçip 3 milyar lira ceza ödemenin ne anlamı var!..

Haklısınız, zaten çok kişi de öyle yapıyor.

CEZA VE TATİL

Sizi fazla merakta bırakmadan, yazımıza konu olayı açıklayalım.

Vergi Usul Yasasında, ‘‘işyeri kapatma cezası’’ diye bir ceza var (VUK Mük. Md. 354). Birinci kapatmada süresi 3 gün olan bu cezanın uygulanabilmesi için, bir takvim yılı içinde (yani 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasında) farklı tarihlerde 3 kez fatura, fiş, irsaliye, serbest meslek makbuzu gibi belgelerin düzenlenmediğinin tespiti gerekiyor.

Yasada, işyerinin kapanmasını istemeyenlere de bir kolaylık sağlanmış. Buna göre, işyerinin kapanmasını istemeyenler, bir önceki yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde yeralan kazancın yüzde 5'ini, ‘‘para cezası’’ olarak öderse, o işyeri kapatılmıyor. Ancak bu şekilde hesaplanan ceza, 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen ‘‘asgari ücretin bir yıllık brüt tutarından’’ az olamıyor.

Şu anda asgari ücretin, aylık brüt tutarı 250 milyon 875 bin lira olduğuna göre, işyerinin kapatılmasını istemeyen bir bakkal, kasap, manav, kuruyemişçi, kırtasiyeci, dönerci, kebapçı, tamirci vs. asgari ücretin yıllık tutarı olan 3 milyar 10 milyon 500 bin liradan aşağı olmayacak şekilde bir para cezası öderlerse, o işyeri 3 gün kapatılmıyor.

DAYAK VE SAYI SAYMA

Yasadaki madde bize bir fıkrayı hatırlattı.

Bektaşinin biri, sarhoş vaziyette nara atarak dolaşırken yakalanıp karakola getirilmiş. Komiser;

- Yatırın şu adamı yere, ayaklarının altına 100 sopa vurun da dünya kaç bucakmış bir anlasın bakalım...

dediğinde, Bektaşi perişan bir vaziyette;

- Aman komiserim, ne yapıyorsun? Sen ya ayaklarının altına 100 sopa yememişsin ya da sayı saymasını bilmiyorsun...

Fıkrada olduğu gibi, bu yasa maddesini hazırlayanlar ya sayı saymasını bilmiyorlar ya da esnafın üç günde 3 milyar lira kazanamayacağını...

Esnafın ne yaptığına gelince; bakkal, kasap, manav, kuruyemişçi, dönerci, kebapçı, tamirci gibi kişiler üç günde, 3 milyar 10 milyon lira kazanamayacakları için, kuşkusuz işyerlerinin üç gün kapatılmasını yani 3 gün tatili tercih ediyorlar, olup bitiyor...

İşyeri kapatma cezasıyla ilgili uygulamada, Maliye çalışılmayan günlerin vergisini alamadığı, üç günlük sabit giderlerin de, çalışılan günlerin gelirinden düşüldüğü için, kendi kendini de cezalandırmış oluyor. İşyeri kapatma cezasının gözden geçirilmesinde hatta kaldırılmasında yarar var...