‘Kart’a fren hem yarar hem zarar

Hükümetin, tasarruf tedbirleri kapsamında kredi kartlarına getireceği ‘taksit sınırlaması’ tüketicileri ve işyerlerinin yanı sıra, ekonomiyi ve vergi gelirlerini de yakından etkileyecek.
Biz de bardağın hem dolu ve hem de boş yönlerini sizin için araştırdık.

BANKACILIK Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun (BDDK), kredi kartlarına getireceği “taksit sınırlaması” tüketicileri ve işyerlerinin yanı sıra, ekonomiyi ve vergi gelirlerini de yakından etkileyecek.
Olaya “yarısı su dolu bardak” benzetmesiyle baktığımızda, iyimserlerin “ne güzel yarısı dolu bir bardak” kötümserlerin de “şu bardağa bak yarısı boş” dedikleri gibi, boş ve dolu yönleri var.
Bize göre en doğrusu, olayı bardağın dolu ve boş yönleriyle “ayrı ayrı” değerlendirmek olmalı.

OLUMLU YÖNLERİ

Özellikle 12 taksitle altın ya da kontör satmış gibi “POS tefecilik” yapanları ortadan kaldıracak veya minimum düzeye indirecek olması, son derece olumlu.
Cuma günü ayrıntılı olarak yazdığımız gibi, vatandaşa 12 taksitte altın veya kontör satmış gibi işlem yapıp, “sahte fatura” düzenleyen ve bu yolla komisyon karşılığı para satarak haksız gelir elde eden kuyumculara ve kontör satıcılarına “dur” deniliyor.
Bu işi yapanlar, olayın; vergi kaçakçılığı, sahte fatura düzenleme ve tefecilik yönlerine bağlı para ve hapis cezalarını da bilmediklerinden, olay ortaya çıktığında perişan oluyorlardı. Şimdi bu sorunlar da yaşanmayacak.
Diğer sektörlerde (beyaz eşya, elektronik eşya ve aletler, mobilya, perakende giyim, yurt içi ve yurt dışı tatil turları vb. alanlara) “kredi kartı taksit sınırlandırması” ve tüketici kredilerine, konutta olduğu gibi sınırlama getirilmesi, birer “frenleme” unsuru olabilecek.
Bu uygulamalarla,
- İç tüketimi kıyaslayıp, tasarrufları artırma,
- İthalatı azaltma,
- Cari açığı aşağı çekme,
amaçlanıyor.

OLUMSUZ YÖNLERİ

1. Tüketiciler Açısından:

Yapılacak düzenlemelerle, bir yandan bankalara “kredi kartı taksitlerini azalt” mesajı verilirken, diğer yandan da bankaların müşterilerine verdiği kredi kartı limitlerini gelire göre düzenleterek, banka müşterilerine “ayağını yorganına göre uzat” mesajı veriliyor.
Bu yöndeki “ani frenleme”, tüketicilerin özellikle ciddi tutarda borçlu olan kesimini zor durumda bırakabilir. “Aşamalı bir azaltma” ise, yaşanabilecek sorunları azaltabilir.

2. İşyerleri Açısından:

Taksitlendirme olayındaki “sıkı fren” işletmelerin önemli bir kısmını olumsuz yönde etkiler. Taksitli işlemlerin, talep yaratan ya da talebi artıran bir uygulama olduğu bir gerçek. Bununla ilgili veriler aşağıdaki gibi. Mevcut verilere göre bir değerlendirme yaparak, ona göre karar almak en anlamlı yol olur.

Ödemelerin yüzde 28’i taksit

BKM verilerine göre, yılın ilk 9 ayında kredi kartı ile gerçekleşen ödeme tutarının yüzde 28’inde taksit seçeneği kullanıldı.

Ortalama taksit

Taksit gelişimi sektör bazında incelendiğinde en uzun taksit sayısına sahip olan sektörlerin elektronik eşya ve aletler ve iletişimle ilgili olduğu, onları yapı malzemeleri, konaklama, mobilya ve seyahat sektörlerinin izlediği görülüyor. Giyim ödemelerinde ortalama taksit sayısı 6 iken havayolları ödemelerinde işlemler ortalamada 3 ay vade ile taksitlendiriliyor.

Ortalama tutar

Ortalama işlem tutarlarına bakıldığında taksitlendirmenin daha çok yüksek tutarlı işlemlerde yapıldığı görülüyor. 2013 yılının ilk 9 ayında taksitlendirilen işlemlerde ortalama tutar 474 TL iken taksitsiz işlemlerde ortalama tutar 116 TL seviyesinde gerçekleşti.
Vadelerine göre taksitli işlemlerin dağılımı incelendiğinde, 8 ay ve daha kısa vade ile taksitlendirilen işlemlerin taksitli işlem tutarı içerisinde yüzde 53 paya sahip olduğu görülüyor.

Vade yapısı

Vadesine göre ortalama işlem tutarları ise, kart kullanıcılarının taksit sayısını belirlerken alınan mal veya hizmetin bedelini dikkate aldığını ve ödenecek tutar arttıkça taksit vadesinin de uzadığını gösteriyor. BKM’nin açıkladığı verilere göre 8 taksite kadar olan işlemlerde ortalama tutar 328 TL iken 9 ve üzeri taksitin tercih edildiği işlemlerde ortalama tutar 998 TL seviyesinde bulunuyor.