İşsiz kocaya SSK’lı eşten sağlık karnesi

YENİ sosyal sigortalar kanunu ile işçileri, eşlerini, çocuklarını, anne-babalarını, işverenleri ve emekliler ile bunların dul ve yetimlerini yani yaklaşık 30 milyon kişilik kesimi ilgilendiren, çok önemli düzenlemeler yapıldı.

Bu düzenlemeler, belli başlıklar altında irdelemekte yarar var.

DOĞUM YAPANA İZİN VE PARA:

Doğum yapan kadın isçilere, SSK hekimlerince, bundan böyle sekizi doğumdan önce, sekizi de doğumdan sonra olmak üzere toplam 16 hafta istirahat verilecek. Doğum yapan SSK'lı kadın işçinin, istirahatli olduğu 16 hafta boyunca da, SSK tarafından yevmiyesi ödenecek. Yeni yasa ile getirilen sosyal yardımlardan biri de, emeklilere doğum yardımı yapılacak olmasıyla ilgili. SSK emeklisi olan kadın işçi ya da SSK emeklisi erkeğin eşi, doğum yaparken SSK'nın, hastane ve benzeri olanaklarından yararlanabilecek.

AVUKAT VE NOTER PRİMİ % 50 ARTTI:

Yeni yasa ile Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 86.maddesi gereğince, zorunlu topluluk sigortası olan;

- avukatlar

- noterler

- yurt dışına gönderilen sigortalılar

için ödenecek prim oranı; yüzde 50 oranında artırılmak suretiyle, yüzde 20'den yüzde 30'a yükseltiliyor.

ANA-BABAYA DA AYLIK:

Yeni yasa ile; sigortalının ölümü halinde ana ve babasına aylık bağlama koşulları da değişti. Bundan böyle ana babanın kendi geçimini temin edip edilmediğine bakılmayacak. SSK sigortalısının ölümü halinde kanunla kurulan sosyal güvenlik kuruluşlarından aylık almayan yada çalışmayan ana ve babaya aylık bağlanabilecek.

SSK'LI KADIN KOCAYA BAKABİLECEK:

SSK'lı olarak çalışan kadınlar, sigortalı olmayan ve herhangi bir gelir ya da aylığı bulunmayan eşleri için ‘‘sağlık karnesi’’ çıkartabilecekler. Böylelikle, çalışmayan ve geliri de olmayan kocalar, sigortalı eşlerinden dolayı sağlıkla ilgili kolaylıklardan yararlanabilecekler.

Değişiklikten önceki uygulamada, sigortalı erkek, çalışmayan eşi için sağlık karnesi çıkartabilirken, sigortalı olarak çalışan kadın, çalışmayan eşine sağlık karnesi çıkaramıyordu. Daha doğrusu, eşin 60 yaşını aşması ya da malul durumda olması halinde, sağlık karnesi çıkartabiliyordu. Yapılan düzenleme ile bu konudaki kadın-erkek sigortalı ayrımına son verilip, eşitlik sağlanmış oluyor.

VİZİTE SÜRESİ KISALIYOR:

Daha önce, sigortalıların SSK'ca sağlanan hastalık sigortasından yararlanabilmesi için, en az 120 gün prim ödemiş olmaları koşulu aranıyordu. Daha açık bir anlatımla 120 gün prim ödemeyen sigortalı, hasta olması halinde viziteye çıkamıyor ve SSK'nın sağladığı tedavi olanaklarından yararlanamıyordu. Yeni yasa ile işçi lehine bir düzenleme yapıldı ve daha önce uygulanan120 günlük süre 90 güne indirildi.

MALUL KIZLARA YETİM AYLIĞI:

Öteden beri süregelen uygulamaya göre, malul olan kız çocuklarının evlenmeleri halinde, SSK sigortalısı olan babasından ya da annesinden dolayı bağlanan yetim aylığı kesiliyordu. Yeni yasaya göre, kız çocukları malul olarak evlenseler bile, babalarından ya da annelerinden kalan yetim aylığını almaya devam edebilecekler.

YARIN: Yemek ve çocuk yardımından prim kesilecek.

Yurtdışında bulunan Türklere emeklilik

HALEN yurt dışında bulunan Türklere ‘‘borçlanma’’ ve buna bağlı olarak da ‘‘emekli olma’’ kolaylığı getiriliyor. Buna göre;

1) Yurtdışına çıkmadan önce, SSK, BAĞ-KUR, T.C Emekli Sandığı gibi, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayan, yurt dışındaki Türk vatandaşları, SSK'na hizmet borçlanması yapabilecekler.

2) Yurtdışına çıkmadan önce, Türkiye'de en son prim ya da kesenek ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna borçlanabilecekler.

3) Yurtdışındaki ev kadınları, Bağ-Kur'a yazılı olarak başvurma suretiyle borçlanabilecekler.

Dışardan kesin dönüş yapanın durumu ne olacak

TÜRKİYE'ye kesin dönüş yapan yurtdışındaki işçilerimizin, yurtdışında geçen hizmetlerini Türkiye'de borçlanıp, koşullar oluştuğunda emekli olmaları da mümkün. Bunun için;

1) Türkiye'de daha önce herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanların, Sosyal Sigortalar Kurumu'na başvurmak suretiyle borçlanmaları mümkün olabilecek.

2) Borçlanma başvurusu sırasında çalışmakta olanların ise, tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşlarına başvurup, borçlanmaları gerekiyor.

3) Başvuru tarihinde, Türkiye'de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışmayanların, yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmaları nedeniyle, en son tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna borçlanma başvurusu yapmaları mümkün olabilecek.

4) Ev kadınları ise, Bağ-Kur'a yazılı başvuruda bulunmak suretiyle hizmet borçlanması yapabilecekler.

İşverene ödeme kolaylığı

İŞVERENLERİN gecikme zammı ile birlikte 4 katrilyon lirayı aşmış bulunan borçlarına ‘‘ödeme kolaylığı’’getiriliyor.

Buna göre, SSK'ya borcu olan ve ödeme kolaylığından yararlanmak isteyen işverenlerin, yasanın Resmi Gazete'de yayım tarihinden itibaren ‘‘30 gün içinde’’, yazılı olarak başvuruda bulunmaları gerekiyor.

Daha önce ‘‘Vergi Barışı’’ uygulamasında birikmiş vergi borçlarına ait gecikme zammı ve gecikme faizi kaldırılarak aylık TEFE oranına göre, faiz hesaplanması öngürülmüştü.

SSK prim borcuna getirilen ödeme kolaylığında da prim borçlarıyla ilgili gecikme zammı ve faizi kaldırılıp, yerine devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama bileşik faizinin uygulanması yoluna gidiliyor.

İsteğe bağlı sigortalı olanlar da prim borçlarına getirilen ödeme kolaylığından yararlanabilecekler. Taksitlendirilmiş borç ile tahakkuk eden cari ay primlerinin bir takvim yılı içinde arka arkaya üç kez ödenmemesi halinde taksitlendirilmeden yararlanma olanağı ortadan kalkacak.
Yazarın Tüm Yazıları