YENİ yılla birlikte bir yandan KDV artışları diğer yandan da indirimleri oldu. Kimileri sevindi, kimileri de üzüldü...
Engelliler, 2008 yılına, "KDV şoku" haberi ile girdiler.
Bazı gazetelerde, engellilerin kullandığı tekerlekli koltukların, yüzde 1 olan KDV’sinin 17 puan artırılarak, yüzde 18’e yükseltildiğine dair haberler yayınlandı. Haberin devamında, engelliler için imal edilmiş özel taşıtlar ile motoru ya da hareket ettirici bir tertibatı olsun olmasın diğer taşıtların KDV oranının da, 1 Ocak 2008’den itibaren, yüzde 1’den, yüzde 18’e yükseltildiği belirtiliyordu.
Hemen belirtelim, bu haberler doğru değil.
Nedenine gelince, özürlülerin eğitimleri, meslekleri ve günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş, her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları, KDV’den müstesna tutuluyor (Bkz. KDV Kanunu Md.17/4-s).
İlgili yasa maddesinde de belirtildiği gibi, engellilerin, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş araç ve gereçlerden, yüzde 1 dahi vergi alınmıyor. Bu istisna değişmedi yani halen yürürlükte... Kararname ile yapılan düzenleme, KDV istisnasından önce yürürlükte bulunan mal ve hizmetlere uygulanacak oranların belirlendiği % 1 KDV oranına tabi listede yer alan ve istisna düzenlemesine aykırı olan metnin liste kapsamından çıkarılmasından ibaret. Başka bir anlatımla, yapılması zorunlu teknik bir düzenleme "KDV zammı" gibi algılandı.
Müze gezmenin KDV’si 10 puan indirildi
31 Aralık 2007’den itibaren, müze giriş ücretinin yüzde 18 olan KDV’si, yüzde 8’e indirildi.
Bilindiği gibi, sinema, tiyatro, opera, operet ve bale giriş ücretleri, öteden beri yüzde 8 KDV’ye tabi tutulurken, müze giriş ücretlerinden yüzde 18 KDV alınıyordu. Yapılan düzenleme sonucu, müze giriş ücretleri de yüzde 8 KDV’ye tabi olacak.
Diğer taraftan, kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya top halindeki tiftik, yün ve yapağı ile koyun ve kuzular ile keçi ve oğlakların, ham post ve derilerinin perakende teslimlerinde ise KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e indirildi.
Geçtiğimiz Perşembe ayrıntılı olarak açıkladığımız gibi, 1 Ocak 2008’den itibaren;
- Sade, meyveli ve kolalı gazozlarda,
- Lokanta, kebapçı, ayakta yemek yenilen yerler, pastane, kıraathane, çay ocağı ve kafeteryalarda,
- Otel, motel, pansiyon ve tatil köylerindeki gecelemelerde,
KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e indirildi.
Vergisi 18 kat arttı, leasing’ciler yıkıldı
KDV şoku yaşayanlardan biri de leasing (finansal kiralama) şirketleri oldu.
Öteden beri süregelen uygulamaya göre, Finansal Kiralama Kanunu kapsamında, finansal kiralamaya konu olan malların, finansal kiralama şirketlerine veya finansal kiralama şirketlerince, teslim veya kiralanması, yüzde 1 oranında KDV’ye tabi bulunuyordu. Bu uygulamaya göre, leasing yöntemiyle bir işletme, ihtiyacı olabilecek tüm ekipmanlara, yüzde 1 KDV ödeyerek sahip olabiliyordu. Bir firma; cihaz, kepçe, bilgisayar vs. alırken, leasing yoluyla bunları yüzde 1 KDV ödemek suretiyle edinebiliyordu. Örneğin KOBİ’ler, yüzde 1 KDV avantajı nedeniyle, tüm alımlarını leasing yoluyla yapıyordu.
30 Aralık 2007 tarihinde yayınlanan bir kararname ile leasing işlemlerindeki yüzde 1 KDV uygulamasına son verildi. Yeni düzenlemeye göre, leasing işlemine konu olan malın, tabi olduğu KDV oranı uygulanacak. Örneğin, leasing yolu ile kepçe alan bir firma, yüzde 1 yerine 18 kat fazla yani yüzde 18 KDV ödeyecek.
Bu düzenleme, 12.8 milyar YTL aktif büyüklüğü ve 8 milyar YTL civarında cirosu olan leasing şirketleri için, adeta yıkım oldu.
Otomobil alımındaki uyanıklığa son
HÜRRİYET okurları hatırlayacaktır. 10 Ekim günü yayınlanan "Oto kirama şirketinden otomobil alma avantajı" başlıklı yazımızda, özellikle lüks otomobil ve cip alanların, aracı oto kiralama şirketine alıp, bir süre kiralık olarak kullandıktan sonra, yüzde 1 KDV ödeyerek satın aldıklarını, böylelikle, yüzde 17 KDV avantajı sağladıklarına dikkati çekmiştik. Bu yazı yayınlandıktan bir süre sonra konuştuğum Gelir İdaresi Başkanı Mehmet Akif Ulusoy, konu üzerinde çalıştıklarını ve bir önlem almayı düşündüklerini belirtmişti. Nitekim, 30 Aralık 2007 günü yayınlanan Kararname ile, bu uyanıklığa da son verildi. Böylelikle, araç kiralama firmalarının sattıkları aracın KDV’si de yüzde 18 olacak.
Kan, et ve deride 8 kat artış var
KDV’de bir başka "son dakika golü" de, insan sağlığı için kullanılan "kan" ile ilgili...
İnsan sağlığı için kullanılan kanın KDV’si yüzde 1’den, yüzde 8’e yükseltildi.
Tavuk, hindi, kaz, kuzu, koyun ve dana gibi küçük ve büyükbaş hayvanların eti ve bağırsağının, toptan satışında yüzde 1 olan KDV’de yüzde 8’e yükseltildi.
Bu arada, koyun ve kuzular ile keçi ve oğlakların, ham post ve derilerinin toptan teslimlerinin KDV’si de, yüzde 1’den yüzde 8’e yükseltildi.
Mirasçılara vergi kolaylığı
2008 yılında, mirasçılara tanınacak "vergi kolaylığı" belli oldu.
Buna göre, eş ve çocuklara intikal eden miras nedeniyle, her birine 96 bin 075 YTL istisna tanınacak. Çocuklar yoksa, eşe tanınacak istisna 192 bin 265 YTL olacak.
ÖRNEK: Niyazi Bey’in, 4 Ocak 2007 tarihinde ölümü nedeniyle, eşi ve iki çocuğunu intikal eden bankadaki parası, evi ve otomobilinin değeri 360 bin YTL’dir.
Bu durumda, eşine intikal eden (2/8) miras tutarı olan 90 bin YTL’nin tamamı, Veraset ve İntikal Vergisinden müstesna olacak. Çocukların her birine intikal eden miras 135 bin YTL’dir.
İstisna tutarı düşüldükten sonra kalan 39 bin YTL nedeniyle, çocuklar, 390’ar YTL vergiyi, 3 yılda ödeyecekler.
Bu arada, bağışlar nedeniyle 2008’de uygulanacak istisna tutarı da 2.216 YTL olarak belirlendi.
Miras ya da bağış nedeniyle ödenecek Veraset ve İntikal Vergisi ile ilgili yeni tarife, tabloda gösterilmiştir.
Pamukta KDV 8 kat arttı kayıtdışına kayan olabilir
PAMUK üreticileri ve iplikçiler, 2008 yılına, KDV şoku ile girdiler. Özellikle kütlü ve elyaf pamuktaki KDV oranın toptan teslimlerde yüzde 1’den 8’e çıkartılması, üreticileri ayağa kaldırdı.
31 Aralık 2008 itibariyle yürürlüğe giren düzenlemeye göre; kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya top halindeki tiftik, yün ve yapağının toptan teslimlerinde KDV oranı yüzde 1’den 8’e yükseltildi. Maliyenin bu konuda geri adım atmaması durumunda, özellikle iplikte, ithalat ve kayıtdışılığın artacağı tahmin ediliyor. Artan ithalatın, iç talebi olumsuz etkilemesi sonucu, çiftçilerin üretimden vazgeçmeleri, 700 bin ton civarında olan pamuk üretiminin gerilemesi bekleniyor.
Sakat işçi ve memura gelir vergisi avantajı
SAKATLIK derecelerine göre, işçi ve memurlara uygulanacak "sakatlık indirimi" tutarı belli oldu. Buna göre, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren;
- Birinci derece sakatlara 600 YTL
- İkinci derece sakatlara 300 YTL
- Üçüncü derece sakatlara 150 YTL "sakatlık indirimi" uygulanacak.
Sigortalı bir işçinin, brüt ücretinin yüzde 15’i oranındaki sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile asgari ücretin brüt tutarının yarısının, "asgari geçim indirimi" olarak, ücretin brüt tutarından düşülerek, gelir vergisi hesaplandığını da göz önüne aldığımızda, birinci derece sakat bekar bir işçi, yaklaşık 1.060 YTL’ye kadar olan ücreti için gelir vergisi ödemeyecek.
Bu tutar, ikinci derece sakatlarda yaklaşık 710, üçüncü derece sakatlarda ise yaklaşık 550 YTL oluyor.