Değirmenin suyu vergisi mi geliyor

Yeni gelir vergisi yasası ile kişinin aldığı ev, otomobil ve kredi kartı harcamaları,geliriyle kıyaslanıp;
“Arkadaş, yılda 20 bin lira gelirin var 200 bin lira harcamışsın. Bu değirmenin suyu nereden geliyor?” şeklinde sorgulama yapılmasına olanak sağlayan bir yasa maddesi olup olmadığı soruluyordu.
KAFALAR KARIŞTI
Görkemli düğünler yapıp dolarları havaya saçanlar ve tantanalı partiler düzenleyenler başta olmak üzere, sık sık yurt dışına çıkanlara, bir giydiğini bir daha giymeyip lüks otomobil, villa ve yatlarıyla ona buna hava atanlara, kredi kartı hesabından yüksek tutarda para harcayanlara, çocuklarını yurt dışı veya yurt içinde paralı okullarda okutanlara, lüks otomobil alıp, ceplerine kredi kartı koyanlara, örneğin;
“Gelirin 50 bin harcamaların 900 bin lira, anlat bakalım bu nasıl oluyor?” diye sorulması, çok kişi için korkulu rüya...
Bilmeyenler için açıklayalım; yabancı ülkelerde (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya vd) öteden beri uygulanan bu sorgulama Türkiye’de yok.
OLAY NE?
Olay yeni değil.
Köşemizi izleyenlerin bir kısmı hatırlayacaktır.
Bir profesörün karısı, eşinin görevi nedeniyle gittiği Fransa’da 5 ay boyunca sürekli harcama yapınca, vergi dairesine çağırıp;
“Siz şu tarihte Fransa’ya geldiniz. Aradan 5 ay geçti. 5 aylık geliriniz şu kadar Euro. Buna karşılık aynı dönemde yaptığınız harcamalar, gelirinizin çok üstünde. Bu nasıl oluyor, bizce bilinmeyen bir geliriniz mi var?” diye sormuşlar.
1 Haziran 2005 tarihli Hürriyet’te yazdığımız bu olayı, bir toplantıda anlatan, dönemin Maliye Bakanı Unakıtan;
“Türkiye’de böyle bir olay yok. Adamın geliri 100, harcaması 1.500 ama kendisine ‘Değirmenin suyu nereden geliyor?’ diye sorulamıyor. Bundan sonra harcamaların izahı istenecek. Adamı çağırıp soracağız. ‘Arkadaş, senin gelirin şu, harcamaların da bu. Bize aradaki farkı açıkla’ diyeceğiz. Fransa’daki profesörün eşine sordukları gibi, biz de burada soracağız” demişti.
O dönemde, “Özel gider bildirimi” adı altında, 2007 yılından başlatılmak üzere bir yasa maddesi hazırlandı ama yasalaşmadı (ayrıntılarını 28.11.2006 tarihli Hürriyet’teki yazımızda bulabilirsiniz).
ŞİMDİ NE OLACAK?
Hiç bir şey olmayacak! Nedenine gelince;
1. Şu anda gündeme getirilen konu, 5 yıl önce yapılmak istenen bir düzenlemenin, Vergi Konseyi tarafından, bazı değişikliklerle yeniden önerilmesiyle ilgili.
2. Şu anda ortada Gelir Vergisi Kanunu ile ilgili bir değişiklik tasarısı yok.
3. “Evi nasıl aldın, otomobili hangi para ile aldın?” gibi bir sorgulama yapılması imkansız. Nedenine gelince, AKP Hükümetinin ilk icraatlarından biri “Nereden buldun” sorgulamasını kaldırmak olmuştu.
4. Olayın kartlı alış-verişten uzaklaşıp, belgesiz alış-veriş yapmayı körükleme boyutu da var.
5. Türkiye’ye yurt dışından rahatça getirilen veya yastık altından çıkartılan dövizler, vergi ödeyenler listesinde yer almayan, adı bile duyulmamış şahıs ya da şirketlerce yapılan büyük yatırımlar “nereden buldun” şeklinde bir sorgulamanın olmayışıyla da ilgili.
Türkiye ekonomisinin 2012’de yaşayabileceği bazı sorunlar, cari açığın yıllık bazda 80 milyar dolara yaklaşması ve kısa vadeli dış borçların 90 milyar dolar civarında olması nedeniyle, şu dönemde ve yakın gelecekte, “değirmenin suyu nereden geliyor” sorgulamasına zemin hazırlayacak bir düzenleme imkansız.
Özetle, aynen devam...