DÜN, bir panel nedeniyle Bursa'daydık. ‘‘Bursa'da ne oluyor ne bitiyor’’ bir araştıralım dedik ve ilginç sonuçlarla karşılaştık.
Türkiye'de toplanan vergilerin yüzde 85'i 5 ilden, İstanbul (% 44), Kocaeli (% 17), Ankara (% 13), İzmir (% 8) ve Bursa'dan (% 3), kalan yüzde 15'i de 76 ilden toplanıyor.
Ocak-Aralık 2003 döneminde, Bursa'da tahakkuk eden 2 katrilyon 409 trilyon lira verginin, 2 katrilyon 160 trilyon lirası yani yüzde 90'ı tahsil edilmiş. Buna göre, 2003'de, Türkiye'de tahsil edilen 84 katrilyon 334 trilyon lira verginin 2 katrilyon 160 trilyon lirası Bursa'dan toplanmış...
SIFIR BEYAN EDENLER
Şu anda 2003 yılı gelirleri yeni yeni beyan edildiği için, 2002 yılı beyanlarını, Bursa Defterdarlığı'ndan bulup değerlendirdik. Sonuçlar aşağıdaki gibi.
1- Gelir Vergisi Mükellefleri: Bursa'da toplam 43 bin 537 Gelir Vergisi mükellefi var. Bunun 13 bin 183'ü, sıfır matrah beyan etmiş. Yani 100 mükelleften 30'u, ‘‘Bir lira dahi gelirim yok’’ demiş.
18 bin 464 mükellef de, ‘‘asgari ücretli kadar dahi gelirim yok’’ diyerek, asgari ücretlinin altında gelir beyan etmiş. Yani Bursa'da 100 Gelir Vergisi mükellefinin 73'ü, ya hiç gelirim yok demiş ya da asgari ücretlinin altında gelir beyan etmiş. Yılda 10 milyar liranın üzerinde geliri olduğunu bildirenler ise 3 bin 262 kişi...
2- Kurumlar Vergisi Mükellefleri: Bursa'da, çoğu anonim ve limited şirket olan 14 bin 150 Kurumlar Vergisi mükellefi var. Bunların 7 bin 035'i yani yüzde 50'si, sıfır matrah beyan ederek, ‘‘2002'de, şirketimizin bir lira dahi geliri yok’’ demiş. 1825 şirketin beyanı ise, asgari ücretlinin dahi gelirinin altındaymış!...
3- Katma Değer Vergisi: Bursa'da 54 bin 301 KDV mükellefi var. Bunların 26 bin 211'i yani yüzde 48'i sıfır lira KDV ödemiş! 15 bin 622'si ise, günde bir milyon liranın altında KDV ödemiş.
VERGİ KISKACI
Bursa Defterdarlığı bakmış ki bu iş böyle olmayacak. Merkezde toplam 43.439 Gelir Vergisi, 14 bin 150 Kurumlar Vergisi mükellefinin, son üç yıla ait beyan ve ödemelerini analize tabi tutmuş. Bu çalışmalar, ilçe vergi dairelerinde de sürdürülmüş.
Yapılan analizler sonucu 17 bin 460 mükellefin beyanları yeterli görülmemiş ve son iki ayda da, 9 bin mükellefle bizzat görüşülmüş. Defterdar Fatih Acar, hayat standardı benzeri bir uygulamanın söz konusu olmadığını belirtti. Ancak, özellikle düşük gelir beyan edenlerin, etkin bir denetime tabi tutulacağını da vurguladı.
Bu arada, kira geliri elde edenlere yönelik bir ‘‘vergi kıskacı’’ başlatılmış durumda. Bursa'da;
- 5 ve daha fazla gayrimenkule sahip olanların sayısı 11 bin 573,
- 10 ve daha fazla gayrimenkule sahip olanların sayısı 3 bin 010 kişi.
Özellikle bunlardan başlanarak, kira gelirlerinin, doğru olarak beyan edilip edilmediği araştırılıp, duruma göre cezalı işlem yapılacak.
Özetle, Bursa'daki vergi manzarası biraz bulanık...