1 Temmuz 2014’ten itibaren evler ve işyerleri boşaltılacak

Ev sahipleri, 10 yılı dolduran kiracılarını, “hiç bir gerekçe göstermeden” 1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren çıkartabilecekler.
Bu uygulama, sadece ev sahipleri değil, “mağaza ve dükkân” gibi iş yeri sahipleri için de geçerli olacak.
1 Temmuz 2014’ten itibaren başlayacak olan bu uygulama, eski kiracısı “düşük kira” ödeyen ve kiracısını çıkartabilirse, işyerini “yüklü bir hava parası ve kira” ile verebilecek olanlar için büyük fırsat yaratırken, “kiracılar için soğuk duş” etkisi yaratacak.
Sayılı günler çabuk geçiyor. Şunun şurasında “bir yıldan az” süre kaldı. O nedenle, kiracılar ve mal sahiplerinin şimdiden önlem almalarında yarar var.

OLAY NE?

1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren, Yeni Borçlar Kanunu yürürlüğe girdi.
Bu Kanun’un 347. maddesinde de 10 yılı dolduran kiracılarla ilgili bir düzenleme yapıldı.
Buna göre, mal sahipleri; 1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren “herhangi bir gerekçe dahi göstermeden” yeni kira yılının bitiminden “3 ay önce”  bildirimde bulunmak suretiyle, kiracıyı işyeri veya evden çıkartabilecekler.

5 YILI DOLDURANLAR 2017’DE

“Peki ama benim kiracı 10 yılı doldurmadı. Ben ne yapacağım?” diyecek olanlar da unutulmamış.
10 yılı doldurmayan ama 5 yılı aşan kiracılar da diğerlerinden “üç yıl sonra” çıkartılabilecek.
Borçlar Kanunu’nun geçici 2. maddesinde 5 yılı dolduran kiracılar için de bir düzenleme var.
Buna göre; 5 yılı dolduran kiralamalarda, Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2012
tarihinden 5 yıl sonra (yani 1 Temmuz 2017’den itibaren) kiracıyı gerekçesiz çıkartabilme uygulaması başlayabilecek.

ŞİMDİDEN ÖNLEM ALIN

10 yılı dolduran kiracıların, 1 Temmuz 2014 tarihini beklemeden, mal sahipleri ile şimdiden konuşup, “yeni bir sözleşme” yapmalarında yarar var.
Özellikle bulvar ya da cadde üzerinde olan ve büyük bir müşteri potansiyeli bulunan işyerlerini kiralamak isteyenler şimdiden harekete geçtiler veya geçmek üzereler.
Mal sahiplerine “Siz 10 yılı dolduran kiracınızı, 1 Temmuz 2014’den itibaren kira yılının bitim tarihi itibariyle çıkartın. Ben şu kadar hava parası ve bir kat fazla kira vermeye hazırım” diyerek, mal sahiplerinin kafasını çeliyorlar. Bazıları, mal sahibine ciddi bir “ön ödeme” yapıp, sözleşme imzalatıyor.

İŞYERİ KİRA ARTIŞI SERBEST

6217 Sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi ile 1 Temmuz 2020 tarihine kadar, işyeri kira artışları serbest bırakıldı.
Buna göre, işyeri kiralarında 1 Temmuz 2020 tarihine kadar “sözleşme serbestisi” olacak. İşyeri sahibi isterse kiranın yüzde 20’si veya ÜFE + yüzde 10 ya da daha yüksek oranda zam yapabilecek. Daha açık bir anlatımla, işyeri kiracısı mal sahibine “Arkadaş yıllık enflasyon yüzde 8. Sen istiyorsun yüzde 18 zam. Kabul etmiyorum enflasyondan bir puan daha fazla zam yapmıyorum” diyemeyecek.
Ancak, devam eden kira sözleşmelerinde “kira artış oranının tanımı” yapılmışsa, sözleşme devam ettiği sürece mal sahibi, sözleşme hükümlerine uymak zorunda kalacak.

KONUT KİRA ARTIŞI ÜFE İLE SINIRLI

Yeni Borçlar Kanunu’na göre, konut kiralamalarında; yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak artış, bir önceki kira yılında Üretici Fiyat Endeksindeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde belirlenecek.
Bu kural, “bir yıldan uzun süreli” kira sözleşmelerinde de geçerli olacak.
Sözleşmede kira bedeli “yabancı para” olarak belirlenmişse, 5 yıl geçmeden kira bedelinde değişiklik yapılamayacak.

KONUTTA ÜFE KARMAŞASI

Konut kiralarının artışında “hangi ÜFE oranının esas alınacağı” yasa maddesinde net olarak belirtilmemiş.
·  Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı mı?
· Yoksa 12 aylık ortalamaya göre değişim oranı mı? esas alınacak.
İşte bu açık bir şekilde belirtilmemiş.
Birincisi “kiracı” lehine, ikincisi de “mal sahibi” lehine..
Uygulama birliği için Yargıtay kararları beklenecek veya yasa maddesi açık bir şekilde düzenlenecek.