Ülkeyi startup’lar kurtaracak

Startup’ların yaşamsal alışkanlıklarımızı değiştirmenin yanında, çok önemli bir ortak özellikleri var: Katma değerli istihdam yaratıyorlar. Bu ortak özellik, sıklıkla dayanak olarak kullandığım “Ülkeyi startup’lar kurtaracak” söylemimin kaynağı olmanın yanı sıra dördüncü sanayi devrimini yakalamamız ve 10 bin dolar kapanından çıkmamız için gerekli olan katma değerli işler ve istihdamın da anahtarı niteliğinde.

Startup’ların ülkeyi kurtarması güzel bir öngörü fakat bu öngörünün gerçekleşmesi için hepimizin yapması gereken şeyler var.

Türkiye’de senede 7.800 kadar bilgisayar mühendisi mezun ediyoruz. Bu sayı, 80 milyonluk bir ülke ölçeğinde az ve yılda 50 bine yükselmeli.

193 tane üniversite daha açacak halimiz olmadığından, bazı yeni yolları zorlamamamız gerekiyor. Bilgisayar mühendisleri de zamanla uzmanlaşıyor. Son denelerde birbirinden farklı şirketlerde 100’den fazla bilgisayar mühendisiyle çalışan biri olarak bu uzmanlaşmayı doğrulayabilirim. Dolayısıyla daha kısa programlardan, belki sadece bir konuya odaklanmış ve bu konunun eğitimini almış mezunlar vermemiz gerekiyor. Android ya da IOS kodlama, sadece UX/UI ya da sadece sistem uzmanları gibi mesleklerle.

Elbette bilgisayar mühendisleri de mezun etmemiz gerekiyor ancak teknoloji alanındaki eğitim olanakları için alternatifler düşünmeyi de ihmal etmemeliyiz. Örneğin yalnızca Android eğitimi veren bir akademiden yılda780 Android kodlayan uzman mezun edebildiğimizde bu sayı yıllık bilgisayar mühendisleri mezunlarının %10’una denk geliyor.

Eğer startup’ların ülkeyi kurtaracağına inanıyorsak ve bunun teknoloji / dijital girişimcilik tarafından ayağa kaldırılacağını biliyorsak, bazı konuları hukuki bir temel ile desteklememiz gerekecek. Birkaç örneği şöyle sıralayabiliriz:

1- İnternete erişim bir vatandaşlık hakkı olmalı.

2- Ağ tarafsızlığı yasa ile herkese eşit mesafede kanunlaştırılmalı.

3- Eğitimden sonra teknoloji altyapı yatırımlarına odaklanılmalı. Ne kadar yaygın ve hızlı bir altyapımız olursa, onun üzerinde geliştirme yapacak girişimci sayısı da o denli artacaktır.

4- Dijital bir devlet destek fonu oluşturulmalı. Bu fon, KOBİ dünyasının dijitalleşme sürecine kredi ya da hibe ile destek olabilir.

5- Düzenleyici üst kurumlar oluşturulmalı. Sosyal medyada yazılan yalan bir haberin kaldırılması için mahkemeler değil, söz konusu kurumlar sorumlu olmalı. Zira bu şekilde hem hızlı hem de verimli bir çalışma sağlanır.

6- TÜİK çatısı altında, dijitalleşmenin getirdiği değişiklikleri kayıt altında tutabilecek alt birimler oluşturulmalı. Örneğin Wikipedia ücretsiz ve çok yoğun kullanılan bir hizmet. Elbette bu erişim kolaylığı basılı ansiklopedik yayın sektörünü yok etti. İstatistikler size Wikipedia yüzünden daha az değer yaratıldığını ima edebilir ama gerçekte durum böyle değildir.

Bu altı maddelik liste yalnızca başlangıç niteliğinde olabilir. Startup’ların Türkiye’yi kurtarmasını istiyorsak, tartışmamız gereken konuların ve çözüm önerilerinin sayısını da artırmalıyız.