Hem vergi hem teşvik avantajı istiyorlar

Otomotiv piyasasının durumu ile ilgili otomobil bayileri ve oto galericiler odası ile görüştük. Son durumu ile ilgili değerlendirmede bulunan Mengerler Ticaret Türk Anonim Şirketi Bursa Şubesi Satış Müdürü Nazlı Akın, araçlarının İtalya’dan geldiğini belirterek, orda da dönem dönem kapanmalar yaşandığını aktardı. Bu nedenle gecikmeler yaşandığını söyleyen Akın, “Üretim kaynaklı problemleri her marka gibi biz de yaşıyoruz. Geçen ay araçlarımızın üretildiği fabrika çip sıkıntısı nedeni ile 2 hafta ara verince tedarik sıkıntısı yaşadık. Bu ay gelecek araçlar da sınırlı sayıda. Üretim sıkıntılarının yanında pandemi koşullarından dolayı üretilen araçların Türkiye’ye gelmesi de zaman alıyor. Gümrük ve liman sıkıntısı da var” dedi.

PREMIUM ARAÇ ALIMINDA AKSAMA YOK

Talebin bulunduğunu ancak çok yüksek olmadığını ifade eden Akın, bunu araç fiyatlarının yükselmesine bağladı. Orta kesimin araç alımında yavaşlama olduğunu anlatan Akın, “Üst segment araç satışı devam ediyor. Premium araçları hala satabiliyorum. Orada herhangi bir aksama yok. Tedarik olarak orda da sıkıntı var; ama alım gücü olarak bir sıkıntı yok. Araçlarda segmentler var. ‘E’ segmenti müşterisi, ‘D’ segmente kaydı. ‘D’ segmenti, ‘C’ye kaydı. Daha üst segment araç kullanan müşterilerim bir tık aşağı düştü. Model düşürdü ya da aynı kategoriye sahip daha ucuz araca bakmaya başladı. 2021 yılının başlangıcı ile bu yılın Şubat, Mart’ına geldiğimizde inanılmaz bir fiyat artışı var” diye konuştu.

SIFIR ARAÇ ALIMI OLUMSUZ ETKİLENDİ

Her özellikte aracı temin etmede sorunlar yaşandığını söyleyen Akın, tedarik sıkıntısından dolayı fabrikanın burada belirleyici olduğunu kaydetti. Sınırlı sayıda araç gelmesinin talebi yukarıda gibi gösterse de satış hacminin hareketli denemeyeceğini belirten Akın, “Özellikle orta sınıf dediğimiz ekonomik yapıya hitap eden araçların fiyatlarının yukarı çıkması, kredi kullanımlarında vade ve sınır getirilmesi, faiz oranlarındaki artış bir kısım kitlenin alım gücünü ve sıfır araç alım kararını olumsuz etkiledi” dedi.

İNSANLAR BAYİYE GELMEYE ÇEKİNİYOR

Geçen yılın ilk çeyreği ile bu yılın ilk çeyreğini karşılaştıran Akın, “Showroom girişlerimiz yüzde 55 düşmüş durumda. İnsanlar araçlar hakkında fikir sahibi olmak için bile bayiye gelmeye çekiniyor. Gelen müşterilere de istediği renk ve donanım aracı hemen teslim edemeyebiliyoruz” diye konuştu.

ÇİP KRİZİ İLE BOĞUŞULACAK

Sertepe Otomotiv İnşaat Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Serkan Güler, sektörün şu anda en büyük sıkıntılarından birisinin savaş olduğunu söyledi. Çip konusunun bütün dünyada hem tedarik zincirini, hem otomotiv üretimini etkilediğine değinen Güler, “Tedarik zincirinin halkalarını bile değiştirdi. ‘Azaldı, bitti’ gibi söylentiler olsa da 2022 yılı da çip krizi ile boğuşulacak bir yıl olacak. Çip krizinin sonlanması 2023 yılının sonuna kadar devam etmesi öngörülüyor” dedi.

GEÇEN SENEYLE BENZER OLACAK

Araç tedarikinde sorun yaşadıklarını açıklayan Güler, fiyatların yükselmesinin işlerini etkilediğini kaydetti. Güler, ekonomik koşullar ve döviz kurundaki yükselmenin de büyük etken olduğunu ekledi. Firmalar istediği adede ulaştığı zaman araçları satabilmek adına daha iyi kampanyalar ve fiyatlar sunacaklarını söyleyen Güler, “Arz az, talep yüksek; dolayısıyla fiyatlara yansıyor. Benim tahminim bu sene geçtiğimiz sene ile benzer adetlerde kapanacak. Geçen sene yaklaşık 700 bin bandında Türkiye pazarı kapandı” diye konuştu.

FİYATLAR ÇOK YÜKSELDİ

Müşteri kitlelerinde gelir düzeyine göre araç tercihlerinin değiştiğini açıklayan Güler, sözlerini şöyle sürdürdü :
“Fiyatlar yükselince her bir marka bir üst segmentin müşterisinden kitlesinden pay almaya başladı. Çünkü bütün marka ve modellerde fiyatlar çok yükseldi. Alım gücü malum. Belli destekler sunulması talebimizdi. Kredilendirme ile ilgili yeni bir düzenleme geldi. Kredilendirmelerin baremleri yükseltildi. Bu bir etken oldu. Hurda desteği ya da matrahlarda bir düzenleme olmasını istiyoruz. Bu matrahlar ithal otomobillerin hepsini yüzde 80’lik dilime taşıyor. İthal otomobillerin fiyatları vergisel olarak yüksekte kalıyor. Bu iki konunun halledilmesi lazım. Baz faiz konusunda da bir uygulama olursa otomotiv sektörünün canlanacağını düşünüyorum.”

PAZAR YÜZDE 23 KÜÇÜLDÜ

Şu anda satış hacminin beklenen ölçüde olmadığını açıklayan Güler, geçen yılın ilk çeyreğine göre pazarda satışların yüzde 23 düştüğünü belirterek, tahminlerin geçen yıl ile aynı ölçüde gerçekleşeceği yönünde olduğunu sözlerine ekledi.

DEĞİŞEN FİYAT SEKTÖRÜ VURUYOR

Bursa Oto Galericiler Odası Başkanı Hakan Yanık, ikinci el otomotiv sektörünün ramazan ayı ile ağırlaştığını söyledi. Araç bulma konusunda sıkıntı yaşamadıklarını ifade eden Yanık, sıkıntının fiyatlar olduğuna değindi. Piyasadaki istikrarsızlığın sektörü durma noktasına getirdiğini ifade eden Yanık, “Fiyatların dalgalı olması, devamlı değişmesi sektörü olumsuz yönde etkiliyor. Şu anda çok ciddi hareket yok. Kıyasladığımızda geçen sene ramazanda yüzde 80 iş yaparken, bu yıl 40’lara düştü” diye konuştu.

DÖVİZİN ÜZERİNDE ARTIŞ VAR

Fiyatlarla oynandığını iddia eden Yanık, “Pandemiden sonra stokçuluğa geçilmesi, birtakım insanların ikinci el sektörüne yön vermek için yaptıkları operasyonlar sonucu fiyatlar çok dalgalı. Özellikle grup halinde araba alıp piyasaya sürenler, araba fiyatını Dolar Euro’nun üzerinde fiyat artışı getirdi. Bayilerin, ‘Sıfır araba yok. Çip krizi var. Üretilmiyor’ deyip, piyasayı germeleri, otomobil sektörünü çok ciddi etkiledi. İkinci elin yukarı çıkmasına vesile oldu. Aşağıda çekilemiyor maalesef” dedi.

BAYİLERİ SUÇLADI

Şu anda piyasada oluşturulmuş balonun sıkıntısının çekildiğini söyleyen Yanık, “Pandemi döneminden günümüze kadar bir balon vardı. O balon, şu anda unutuldu. Söndü. Bakın, ‘Bayilere sıfır araba gelmiyor. Araba üretilmiyor’ demeyi kestiler. Çünkü sakladıkları stoktaki arabalar, devletin üstüne gitmesi sonucu ellerinde kaldı. Şimdi sessiz sedasız ellerindeki arabaları satmak için uğraşıyorlar. Bayiler araba saklıyorlardı. Şu anda ellerindeki arabaları çıkartmaya çalışıyorlar” diye konuştu.

ÖNÜMÜZÜ GÖREMİYORUZ

Önümüzdeki dönem istikrar olması için ellerinden geleni yapacaklarını dile getiren Yanık, “Türkiye’de her şey, her an değişebilir. O yüzden önümüzü pek göremiyoruz. Bir de özellikle ikinci el otomobil sektörü ile ilgili yetkisi olmayan ve piyasadan haberi olmadan açıklama yapanlar var. Araba pazarında bir tane adam konuşuyor. Sektörle uzaktan yakından alakası yok. Ne yetkili, ne vergi levhası var. Ya da işleri tıkırında kalkıp, ‘Satmaya araba bulamıyoruz’ diye kendi işini anlatıyor. Piyasayı bilmeyen insanların, piyasa üzerinde yaptığı yorumlar ve bunun basına yansıması bizim işlerimizi etkiliyor” dedi.

DÜŞÜK MOTOR GÜCÜ VE OTOMATİK...

En çok otomatik şanzımanlı araçların satıldığını açıklayan Yanık, akaryakıt zamlarından sonra dizel araçların tercih edildiğini aktardı. Motor gücü yüksek araçlara ilginin olmadığını belirten Yanık, “2 bin arabalara rağbet kalmadı. Bin, bin 300, bin 500 motoru olan arabalara rağbet var” diye konuştu.