Terör tahmin programı

Sigorta şirketlerinin bundan önce karşı karşıya kaldığı en büyük mali sorumluluk 15 milyar dolardı. O da yıllar önce Florida'yı vuran büyük kasırga nedeniyle ortaya çıkmıştı.

50 milyar dolar gibi olağanüstü bir sorumluluk altına giren sigorta şirketleri, olaydan hemen sonra terör sigortası işinden tamamen çıkmaya karar verdiler.

Ancak Amerikan hükümeti, bir dizi yasa çıkararak şirketlerin bu adımı atmasını engelledi, terör sigortasını birçok işkolunda zorunlu hale getirdi.

*

Durum böyle olunca şirketlerin planlarını tam olarak yapabilmeleri, primlerini tam tespit etmeleri ve olası yükümlülüklerini iyi bilebilmeleri için ‘‘bir terör tahmin programı’’ ortaya çıkarılması zorunlu oldu.

İki şirket bu konuda çalışmaya başladı.

Önlerinde duran sorun son derece karmaşıktı. Amerika'da terör hedefi olabilecek tüm noktaları tespit edip, olası saldırının derecelerine göre olabilecek zararların dökümünü yapmak zorundaydılar.

Çok büyük uzmanlık gerektiren ve sigorta şirketlerinin o güne kadar alışık olmadığı ölçüde detaylı plan gerektiren bir çalışmaydı bu.

Dolayısıyla iki kurumdan uzmanları işin içine kattılar.

CIA ve FBI'dan emekli olmuş tecrübeli terör uzmanları işe alındı.

Ayrıca İkiz Kuleler'e yapılan türde bir terör olayına nihai etkileri açısından normal yaşamda en benzeyen olayın kasırgalar olduğu tespitinden yola çıkarak, kasırgaları ve onların yapması muhtemel hasarları tespit etmekte uzmanlaşmış kişiler de kadrolara alındı.

Ve takım çalışmalarına başladı.

*

Tüm Amerika'da teröristlerin hedefi olabilecek irili ufaklı bütün noktaların bir dökümünün yapılmasıyla işe başlandı.

Sonuçta tam tamına 330 bin adet nokta tespit edildiğini söylersem, işlerinin ne kadar da zor olduğunu daha iyi anlarsınız.

Daha sonra bu 330 bin noktanın her birinde olabilecek çeşitli terör eylemleri, örneğin o noktaya uçak düşürtmek, canlı bomba, kimyasal silah saldırısı tek tek modele sokuldu.

Her eylem türünün o noktada ve civarındaki yerleşim birimlerinde yapacağı hasarlar tespit edildi. Noktaların etrafındaki işyerlerinin, kamu kuruluşlarının, yani potansiyel terör sigortası müşterilerinin dökümü de yapıldı.

Çeşitli senaryolar işin içine sokularak olabilecek en yüksek hasar ve ölüm oranları ortaya döküldü.

En sonunda da bu 330 bin adet nokta eleme yoluyla teröristlerin en fazla ilgi duyabileceği, aralarında Hürriyet Heykeli, Chicago'daki Sears Binası, San Francisco'daki Golden Gate köprüsü gibi, büyük ve vurulduğu takdirde ses getirecek hedeflerin yer aldığı toplam bin adet olası hedefe indirildi.

Bunlar hakkında daha detaylı bir senaryo olasılıkları dökümü yapıldı.

*

Sonuç olarak ilk başta imkánsız gibi gözüken iş başarılmış oldu.

Terör eylemi gibi önceden tahmin edilmesi hayli zor olan bir şeyin bile tahmini riskleri sigorta şirketleri için çıkarıldı.

Hazırlanan programı 330 bin doları bastıran bütün sigorta şirketleri kullanmak için satın alabiliyor.

Şirketler terör sigortası yapacakları zaman, sigortalanacak kurumun nerede bulunduğuna bakarak modelden bir risk analizi yapıyorlar ve ona göre o kuruma primler tespit ederek kendi olası risklerini de az çok tahmin ediyorlar.

Ben bu işin kapitalizmin mi yoksa merkezi planlamaya inananların mı başarısı olduğuna pek karar veremedim ama sonuçta yapılan iş öylesine muazzam ki, insan yapanları, kim olurlarsa olsunlar takdir etmeden de duramıyor.