Sinemada dönüm noktası

Serdar TURGUT

Sinema tarihini yazacak insanlar iki önemli dönüm noktasından bahsetmek zorunda kalacaklar.

Bunlardan ilki 1975 yılının yazıydı.

İkincisi ise 1998’in yazı olacak.

1974 yılında daha henüz ismi pek bilinmeyen ince yapılı, utangaç ve sessiz bir adam Long Island’ın bir sahil kasabasında çekmekte olduğu filmi bitirmeye uğraşıyordu.

Ona bu filmi veren stüdyo ‘‘Maliyetleri kurtarırsak kendimizi şanslı hissedeceğiz’’ düşüncesi içindeydi.

Filmin çekimi süresince birçok sorun olmuş, sette kavgalar çıkmış, özel efektlerde kabuslar yaşanmıştı.

Film 1975 yazında sinemalarda oynamaya başladı.

Ve popüler kültürün tanımı o gün değişti.

Filmin adı Jaws’dı. Yönetmeni ise Steven Spielberg’di.

Milyar dolara yakın para kazandı film.

Aynı zamanda bu tarih Hollywood’da standartların çürümeye başladığı tarih olarak da kabul edilmeye başlandı.

* * *

Jaws’dan sonra sinema dünyasında ‘‘Yaz ayı mega filmleri’’ diye bir kavram gelişti.

Yani daha çok genç insanlara hitap eden, vurdulu kırdılı, gürültülü ve eğlendirici filmler aranmaya başlandı.

‘‘Blockbuster’’ devri başladı.

İlk açıldığı hafta 20 milyon dolardan aşağıya para kazanan filmlere başarısız damgası vuruldu.

Her direktör çok para kazanan film yapabilmek için kendi standartlarını aşağıya çekmek zorunda kaldı.

Filmde ne kadar çok patlama, kan ve gürültü olursa o kadar daha fazla para kazanacağı düşünüldüğünden Hollywood kaliteden uzaklaştı.

Ve Steven Spielberg daha sonra ‘‘Star Wars’’u yapan George Lucas ile birlikte yıllardır bu kalitesizleşmeyi başlatan kişi olmanın sorumluluğunu taşıdı.

* * *

Spielberg şimdi 1998 yazında bu kez de başka bir geleneği başlattı.

‘‘Saving Private Ryan’’ adlı son filmi sinematik anlamda gerçek bir şaheser olarak kabul ediliyor.

Film savaşın acısını bütün detayıyla gösteriyor.

İnsanları savaşın kötülüğüne karşı isyan ettiriyor.

Ve Spielberg’in bu filmi de büyük paralar kazandığı için şimdi stüdyolar iyi para kazanılması için yaz aylarında illa da kalitesiz film yapmanın gerekmediğini gördüler.

* * *

Yani anlayacağınız Spielberg, 1975 yazında başlattığı geleneği şimdi de tersine çevirerek üzerindeki sorumluluğu attı.

Aslında bundan önce de ‘‘Schindler’s List’’ ile aynı şeyi yapmayı denemişti.

Ancak onca ödüle rağmen film Hollywood standartlarına göre fazla para kazanamamış, cirosu 98 milyon dolarda kalmıştı.

Bu yeni filmin sadece üç haftada bu parayı kazanacağı tahmin ediliyor.

Ancak parayı görünce fikir değiştiren Holywood’a Spielberg bu kez tam da anlayacağı dilden konuştu anlayacağınız.

Son filmiyle Spielberg, sinema sanatına büyük bir hizmet yaptı.

---