Çalışanın Serdar Abisi cevap veriyor

- Acaba işe gidiş geliş süresi mesaiden sayılır mı?
Ne yazık ki hayır! Ne yazık ki, diyorum çünkü cevap vermek için düşünürken küçük bir hesap yaptım: Gazeteye gelip giderken günde asgarî 2 saatim trafikte geçiyor. Bazen 3-3,5 saat de oluyor ama ortalama 2 diyelim. Haftada 6 gün çalışıyorum, eder sana 12 saat. 4 haftada 48 saat. Demek ki, bu garip, 4 gün çalışmak için artı 1 gün yol yapıyor. Hem de Türk sürücülerle. Yani mesaiden sayılsa, yıpranma payı da verilse, köşe olmuştum şimdi.

- Şirket doktoruna gittim, şikayetime ‘kış deprasyonu’ teşhisi koydu. Neden olur, diye sorunca ‘Bana değil, git İK’ya sor’ diye fırça attı. Niye İK? Anlamadım.
Kış depresyonu (deprEsyon bu arada, deprAsyon değil) kimi Türk şirketlerinin çalışanlarında görülen bir kronik mevsim hastalığıdır yavrucuğum. Takvim yılının son 2 ayında depreşir. Bulimiya nevroza krizine giren yöneticiler, personel çıkarma işini eşekçe yaptıkları için çalışanların tamamını strese sokarlar. Genelde yılbaşı kazasız belasız atlatılınca, işten çıkarmalar durulur, ortalık sakinleşir.

- Serdar abi, iyi de ‘bulimiya nevroza’ ne demektir, ben daha onu bilmiyorum ki!
Sen de çok cahilmişsin be çocuğum. Bu da Türk şirketlerinde görülen bir kronik mevsim hastalığıdır. Genellikle takvim yılının son 2 ayında depreşir. Patronun köylüsüydü, müdürün şoförünün kızıydı, koordinatörün metresiydi derken, 10 ay boyunca plansız-programsız işe alım yapan şirketler, ‘Patrona Hesap Verme Günü’ yaklaşırken paniğe kapılıp zayıflama krizine girerler. Rejim yapacak vakit yoktur; artık kusmak, laksatif kullanmak, her yol mubahtır.

- Şirketler sadece bu hastalık yüzünden mi tensi…, tenki…, ııı teskinat yaparlar?
Teskinat diye bir laf yoktur, uydurma bi’defa. Hayır, tabii ki şirketler, yapısal değişiklik, yeniden yapılanma gibi dönemlerde toplu işten çıkarmalara gidebilirler. Kriz dönemlerinde de, mâliyetleri azaltmak için personel çıkarılabilir. Tabii bu hak, hukuk ve hakkaniyet (bir de mümkünse sağduyu) sınırları içinde yapılmalı, çalışanlara ‘yangında kapıya ilk koyulacaklar’ gözüyle bakılmamalı, kalanların motivasyonu sıfırlanmamalı.

- Peki abi işten çıkarma anlamında kullanılan tensîkat mı, tenkîsat mı, hangisi doğru?
Osmanlıca’da tensîkat (ka uzun okunur) “1. Düzenlemeler 2. Fazla memuru işten çıkarma”anlamlarına gelir. Tenkîsat ise “Azaltmalar, indirmeler, eksiltmeler” demektir. Hasılı, işten çıkarma (özellikle de toplu işten çıkarma) anlamında tenkîsat yanlış değilse de, tensîkat daha doğrudur. Zaten tensîkat kelimesi ‘sinkaf etme’ fiiline benzediğinden, işten atma konusunda tercih edilmektedir. (Bu arada tenkîsat ile, ‘kalın bağırsakları su vererek temizleme, yıkama’ anlamına gelen tenkıye arasındaki benzerlik de tesadüften ibarettir.)

- Serdar abi, ‘Y kuşağı’ lafındaki ‘ye’ yemekten mi geliyor?
Hayır, her ne kadar ‘Ye kuşağı’ diye okunsa da ve bunlar yeni Türkiye’de yaşayacak ve çalışacak olsalar da, bu bütün bir neslin ‘yiyici’ olacağı anlamına gelmez. Aralarında yemeyenler de çıkacaktır. Diye umuyorum…

- Bizim şirkette yemek paydosu 1 saat, ama ben 15 dakikada yiyorum. Kalan 45 dakika ne oluyor?
Deve oluyor yavrucuğum. Ama sen de onu mesai saatlerinde kaytardıklarına say. Söylettirme
şimdi beni. Twitter, Facebook, Instagram, sonra internette ayakkabı sitelerinde gezinme, genç yaşına rağmen yarım saatte bir çişe gitme, günde beş altı çay kahve molası... Hem bana bak, ne zaman sorsam ‘sigaraya gitti abi’ diyorlar. Sen sigara içmiyorsun ki. Ne iş?

Not: Serdar Devrim'in bu sitede yer almayan eski İK yazılarını http://serdardevrim-ik.blogspot.com.tr/ adresinde bulabilirsiniz.