Soğuk havaya ‘kalp’ dayanmaz

Bu hafta ‘Sağlık Olsun’ köşemizde kış mevsiminin ve soğuk havaların insan sağlığına etiklerini konuştuk.
Soğuk havadan en çok çocuklar, ileri yaştaki kişiler, kalp hastaları, şeker hastaları, kanser hastaları ve kronik akciğer hastaları etkilenmektedir. Kış mevsiminde düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat ederek, vücut direnci korunmalıdır. Çoğunlukla ekim ayında başlayan ve ilkbahar ortasına kadar süren grip de kış mevsiminin dikkat edilmesi gereken hastalıklarındandır. Grip, kalp damar hastalığı olan hastalarda kalp problemlerinde artışa ve komplikasyonlara neden olur. Soğuktan korunma önerileri, grip ve hava yoluyla bulaşan virütik solunum sistemi hastalıklarından korunma yöntemleri, uyarılar ve tüm merak ettiklerinizi TOBB ETÜ Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Berkten Berkalp’le konuştuk.

* Hocam, kış mevsiminin kalbimiz üzerindeki etkileri nelerdir? Sık sık dile getirilen hipotermi (üşütme) ne anlama gelir ve etkileri nasıl olur?
Sıcak geçen yaz mevsiminin ardından gelen sonbahar, hava sıcaklığında azalma ile kendini gösterir. Bu durumda vücudumuz yaşam için gerekli olan normal iç ısıyı dengelemeye çalışır. Vücut ısısını uygun seviyede tutmak için yeterli enerji bulamazsa hipotermi gelişir. Hipotermi, vücut ısısının 35 derecenin altına düşmesidir. Hipotermide başlangıçta titreme, el ve ayaklarda soğukluk ve uyuşma olur, ileri hipotermide koordinasyon bozukluğu, hareketlerde yavaşlama, mental bulanıklık ve uyku hali görülür. Ölümlerin ise çoğu kalp yetmezliğine bağlıdır. Soğuk hava kalbi olumsuz etkiler. Kalp damar hastalarında damarlarda gelişen büzülme nedeniyle göğüs ağrısı tetiklenir. Tansiyon yüksekliği olur. Kanın pıhtılaşma eğilimi artar. Soğuk havada yapılan ağır egzersizlerin kalp krizine neden olma riski vardır.

* Peki soğuk havadan en çok kimler olumsuz etkilenir?
Çocuklar, ileri yaştaki kişiler, kalp hastaları, şeker hastaları, kanser hastaları, kronik akciğer hastaları risk altındadır. Yaşın ilerlemesiyle vücut ısısının normal seviyede sürdürülebilme yeteneği azalır. İleri yaşta orta dereceli soğuğa kısmen duyarsızlık olur, kişiler fark etmeden hipotermiye maruz kalır.

YÜRÜRKEN RÜZGARI ARKANIZA ALIN

* Soğuktan korunma için önerileriniz neler olabilir? Beslenme alışkanlıkları ve giyim kuşkusuz çok önemli. Bunlarda nelere dikkat edilmeli?
Düşük hava sıcaklığının yanı sıra rüzgarlı hava, kar ve yağmur yağışları da vücut ısısının düşmesine katkı sağlar. Özellikle rüzgarlı hava vücut yüzeyinin üzerindeki sıcak hava tabakasını ortadan kaldırır, yağışlı soğuk havalarda vücut ısı kaybı daha fazla olmaktadır. Rüzgara karşı yapılan yürüyüşler yerine, rüzgarı arkamıza alarak yürümek daha uygundur. Soğuk havada dış ortamda ağır egzersizden kaçınmalıdır. Sabah ve akşam saatleri yerine dış ortam sıcaklığının daha yüksek olduğu uygun zamanlarda dışarı çıkmak daha yararlıdır. Kapalı ortamda egzersiz yapmak da kış aylarında tercih edilmesi gereken bir durumdur. Isınmak için bir tane kalın giyecek yerine çok katlı ince giysiler kullanmak daha faydalıdır. Hızlı ısı kaybını önlemek için şapka, atkı, eldiven ve uygun ayakkabıların giyilmesi yararlıdır. Düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat ederek vücut direnci korunmalıdır, soğuk günlerde enerji ihtiyacını karşılamak için karbonhidrat tüketimi artırılabilir, kafeinsiz sıcak içeçekler ile vücut ısısı korunabilir.

* Grip genelde hafife alınan veya geçiştirilen bir hastalık, fakat kalp hastalarına grip infeksiyonu ile ilgili uyarıda bulunmak gerekir mi?

Elbette. Grip hava yoluyla bulaşan virütik bir solunum sistemi hastalığıdır. Burun ve boğaz enfeksiyonu oluşturur. Gripte ateş, titreme, öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, kas ağrısı, baş ağrısı ve halsizlik olur. Kusma ve ishal daha çok çocuklarda görülür. Grip mevsimi ekim ayında başlar ve ilkbahar ortasına kadar sürer. Grip basit bir hastalık olarak bilinir, ancak vücudun bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle yaşlılarda, şeker hastalarında, kanser hastalarında, kalp ve akciğer hastalıklarında ölüme neden olabilir. Grip kalp krizine sebep olabilir, önceden kalp damar hastalığı olan, kalp krizi geçirmiş, stent ve bypass tedavisi uygulanmış hastalarda da damar hastalığının ilerlemesinde etkili olabilir.

* Gripten korunmak için öneriler nelerdir? Grip aşısı yeterli bir önlem midir?
Kalp, akciğer ve diabet hastalarında ve ileri yaşta olan kişilerde potansiyel komplikasyonlar nedeniyle gripten korunma önem taşımaktadır. İnfluenza virüslerinin sebep olduğu bulaşıcı hastalığa karşı korunmada yıllık aşı uygulaması önerilmektedir. Grip aşısı tam koruma sağlamaz, ama gribin daha hafif geçirilmesine yardımcı olur. Aşının koruyucu etkisi bir haftada başlar, 1 ayda maksimum seviyeye ulaşır. Grip mevsiminden önce eylül ayında aşı olmak bu nedenle yararlıdır. Hasta olanlardan uzak durmak, kalabalık ortamlara girmemek, sık sık el yıkamak ve elleri yüzden uzak tutmak gibi önlemlerde korunmada önemlidir.

KISACA BERKTEN BERKALP

1983’te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden birincilikle mezun oldu. İki yıl Mardin’de mecburi hizmet yaptıktan sonra Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde iç hastalıkları ihtisasına başladı ve 1990’da bu alanda uzman oldu. Daha sonra Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı’nda Kardiyoloji ihtisasını tamamladı ve 1992’de kardiyoloji uzmanı oldu. 1993’te yardımcı doçent, 1995’te doçent ve 2001’de profesör unvanı alan Berkalp, halen TOBB ETÜ Hastanesi’nde görev yapmaktadır.

SİZ SORUN, UZMANLAR YANITLASIN

Haftaya ‘Sağlık Olsun’ köşemizde, çocuk ürolojisi ve inmemiş testis konusunu ele alacağız. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Başkanı ve Üroloji ve Çocuk Ürolojisi uzmanı Prof. Dr. Tarkan Soygür’le çocuklarımızı ilgilendiren bu çok önemli rahatsızlıkla ilgili olarak tüm merak edilenleri konuşacağız. Sizler de merak ettiklerinizi hafta boyunca jineklinik@senolkalyoncu.com adresinden bana iletebilirsiniz.