Mide koruyucu ilaçlarda dikkat edilmesi gerekenler

Mide rahatsızlıkları, insanın iş ve sosyal hayatını kötü etkilemekte ayrıca hayat kalitesini düşürmektedir. Halk arasında mide koruyucu olarak bilinen ve mide asidini azaltıcı ilaçlar (Proton pompa inhibitörleri-PPI), mide asidi ile ilişkili hastalıkların tedavisinde çok yaygın kullanılmaktadır. Bu ilaçlar, midenin asit salınımını azaltma özelliği taşıyor. Mide hastalıklarının çok çeşitli tedavileri bulunmakta ve halk arasında bu tedaviler bilinçsizce kullanılmaktadır. Bu konuda farkındalığı arttırmak ve ilaçlarla ilgili özellikle proton pompa inhibitörlerinin artıları ve eksilerini Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Gürol Öksüzoğlu’na sordum.



ASİT SALGISINI AZALTIRLAR

“Günümüzde en çok kullanılan ilaç gruplarındandır. Midedeki asit salgısını yapan hücrelerin işlevini baskılarlar. Mide asidini çok azaltırlar. Bunlara proton pompa inhibitörleri (PPI) ismi verilir. Ülser (mide ağrısı, bulantı, kusma, şişkinlik yapabilen bir hastalık) için 4-8 hafta, helikobakter pilori (midede, on iki parmak bağırsağında ülser yapabilen, mide iltihabı yapabilen bir bakteri) tedavisi için 10-14 gün uygulanır, reflü (midede, göğüste yanma, ekşime, ağza acı su, gıda gelmesi) hastalığında uzun süreli verilebilmektedir.
Bir de midede yara açılmasın diye koruyucu olarak, ağır ek hastalığı olanlarda, kan sulandırıcı, kortizon gibi ilaçlar alması gereken bazı vakalarda aylarca verilebilir. Bu ilaçlar tercihen sabah kahvaltıdan 30-60 dakika önce verilmeli, ikinci doz gerekecekse akşam yemek öncesi tedaviye eklenmelidir. Kesinlikle doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Bu tedavilerde hekime düşen görev, hastaya gereken en az dozda ilacı vermektir. Çünkü her ilaçta olduğu gibi bu ilaçlarda da bazı yan etkiler ortaya çıkabilir.

UZUN KULLANIMDA YAN ETKİ ARTAR

Yan etkilere gelince ise PPI kullananlarda genellikle kullanım süresi arttıkça, bazı bağırsak enfeksiyonları, clostridium difficile, salmonella gibi hastalıkların ihtimali artar. Bağırsak iltihabı, böbrek iltihabı, mide hücrelerinde azalma, atrofi, ilaçlara dirençli mikroorganizmalarla bağırsak kolonizasyonu ihtimali, kalsiyum, magnezyum, b12 vitamini, demir, emiliminde azalma olabilir. Kemik erimesi, kalça, omurga ve el bileği kırık riski, ishal, şişkinlik, kansızlık, kaslarda kasılma, kalp ritim bozukluğu gelişebilir. Bu ilaçlara bağlı kanser gelişimi bilinmemektedir. Bunama ihtimalini arttırdığı şüphesi vardır ama genel kabul görmemektedir. COVID-19 riskini arttırabileceği de zannedilse de kesin değildir.

DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANILMALIDIR

Şurası kesindir ki onlarca yıldır bu ilaçlar sayesinde birçok hasta sindirim sistemi kanaması, darlığı gibi kötü rahatsızlıklardan korunabilmiş, önceden dokunan gıdaları rahatlıkla yiyebilir hale gelmiş, birçok hasta ameliyat gerekmeden tedavi olabilmiştir. Özet olarak. Bu ilaçların olası etkiler nedeniyle doktor kontrolünde, hastaya gereken en az dozda, en az süreyle verilmeleri esastır.”