Doğum kontrol hapları

Doğum kontrolü kadınların gebe kalmasını önlemek, gebelik olasılığını azaltmak ya da istedikleri zaman çocuk sahibi olmalarına imkân veren çeşitli yöntemlere verilen addır. Doğum kontrol hapları ise bu yöntemlerin en etkilisi ve en çok kullanılanıdır.
Biliyoruz ki son yıllarda çıkan doğum kontrol haplarının hem daha az yan etkilerinin olması, hem de kadın hormonal döngüsüne daha yakın olması kadınlar arasındaki kullanımını yaygınlaştırmaktadır. İşte bu hafta konuğumuz TOBB ETÜ Hastanesi doktorlarından Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Simla Okumuşoğlu Karaca oldu. Doğum kontrol haplarıyla ilgili tüm merak edilenleri kendisine sorduk, o da cevapladı:

* Nedir doğum kontrol hapı biraz bahseder misiniz?
Türkiye’de kadınların sadece yüzde 20’si doğum kontrolü hakkında doğru bilgiye sahip ve bunların sadece yüzde 9’u doğum kontrol haplarında hangi tip hormonun bulunduğunu biliyor. Çok düşük dozlarda hormon içeren modern doğum kontrol hapları gebeliği yüzde 99 oranında engellemenin yanı sıra adet düzensizliği, adet kanamalarının ağrılı ve fazla olması, sivilce, fazla kıllanma, saç dökülmesi, adet öncesi sendrom gibi sıklıkla rastlanan şikâyetlerin tedavisinde de kullanılıyor.

* Kimler kullanabilir?
Doğum kontrol haplarını, ilk düzenli adetten menopoza kadar tüm kadınlar güvenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanabilir. Geri çekilme yöntemi gibi riskli yöntemlerde istemeden gebe kalma riski çok yüksektir ve cinsel ilişkiyi kesintiye uğrattığı için uygulanması da zordur. Bu yüzden gebe kalma riskini almak istemeyen, cinsel hayatı daha rahat yaşamak isteyen tüm kadınlar bu yöntemden faydalanabilir. Bunun yanında sivilce, tüylenme ve saç dökülmesi problemi olanlar, adetleri çok sancılı geçen ve adet öncesi dönemde fiziksel ve psikolojik gerginlik yaşayan kadınlar için de tedavi amaçlı doğum kontrol hapı yazıyoruz.

KİLO ALDIRMIYOR

* Peki kilo aldırır mı?
Doğum kontrol hapları kilo aldırmaz. Kilo aldırdığını söyleyen hiçbir çalışma yoktur dünyada. Ancak bazı doğum kontrol haplarındaki progesteron hormonu, çok az miktarda su tutulumu yapabilir. Kadınlar bunu kilo almak olarak yorumlayabiliyordu. Ancak yeni çıkan bazı doğum kontrol hapları, vücutta su tutulumu ve şişkinlik de yapmamaktadır, tam tersi vücuttaki su tutulumunu önleyici etkisi vardır. Özetle doğum kontrol hapı metabolizmayı değiştirmez, yağ dokusunu arttırmaz, dolayısıyla kilo aldırmaz.

* Halk arasında hep zararlı bilinir ama bilimsel anlamda bazı faydaları var bunlardan bahseder misiniz?
Doğum kontrol hapları, sadece doğum kontrol amacı ile kullanılmaz. Tedavi amaçlı kullanıldığı önemli durumlar vardır. Dismenore, yani ağrılı adetin en etkili ilacı doğum kontrol hapıdır. Adet öncesi fiziksel şişkinlik ve psikolojik gerginliğin giderilmesinde doğum kontrol hapları son derece yararlıdır.
Bunun yanında; adet kanamaları fazla olan ve kansızlık yaşayan kadınlar için bunu azaltmanın en güzel yolu ameliyatsız bir şekilde doğum kontrol haplarının kullanılmasıdır. Bizim en fazla kullandığımız, özellikle genç kızları ilgilendiren, kıllanma, sivilce, yağlı cilt ve saç dökülmesi gibi kozmetik sorunlardır. Bunlarda tedavi amaçlı kullanılır. Bir başkası, endometriozis denen çikolata kistlerinin önlenmesinde basit, ucuz, güvenilir bir yöntemdir. Ancak doğum kontrol haplarının, bunlar dışında da olumlu etkileri vardır. Selim meme hastalıklarını azaltır. Rahim, Yumurtalık ve bağırsak kanseri riskini önemli ölçüde azaltır. Kemik yoğunluğunu arttırır. Bazı kistlerin oluşumunu da önler.

CİLT ÜZERİNDE ETKİLİ

* Cildi güzelleştirir mi ?
Doğum kontrol haplarını tedavi amaçlı kullandığımız en önemli konu cilt sorunlarıdır. Sivilce, kıllanma, yağlı cilt, saç dökülmesi gibi sorunlardır. Bu insanlarda birçok tedavi ile yanıt almak mümkün değildir, en önemli yararı doğum kontrol haplarından görürler.

*Peki doğum kontrol haplarının hepsi aynı etkiyi gösterir mi?
Hayır; özellikle bazı doğum kontrol hapları bu konuda etkilidir. Bunların içeriğindeki progestin komponenti anti-androjenik etki gösterir. Şuna dikkat etmek lazım: Cilt üzerinde ilk etkisi 3-4 ay kullandıktan sonra ortaya çıkar ve bundan sonra kullanıldığı sürece bu kızlarımız ciltleriyle barışık bir şekilde yaşarlar.

* Doğurganlığı nasıl etkiler?
Doğum kontrol hapları bırakın kısırlık yapmayı, biz bazen kısırlık tedavisinde bile kullanırız. Dolayısıyla, doğum kontrol hapı kullanan bir insanın ileride çocuğum olur mu endişesi son derece yanlıştır. Yapılan tüm araştırmalar göstermiştir ki, doğum kontrol hapına başlamadan önce doğurganlık seviyesi ne ise bıraktıktan sonraki de aynı olacaktır. Genellikle kullanım bırakıldıktan sonra 2-3 ay içinde başka bir sorun yok ise gebe kalınabilir.

ERTESİ GÜN HAPLARI KONTROL YÖNTEMİ DEĞİLDİR

* Ertesi gün hapı ile doğum kontrol hapı arasında bir fark var mı?
Ertesi gün hapları her ilişkiden sonra alınabilecek, düzenli bir doğum kontrol yöntemi asla değildir. Sadece kullanılan yöntemin aksaması (prezervatif yırtılması gibi), tecavüz veya planda olmayan sürpriz bir ilişki gibi zorunlu durumlarda kullanılması ve mutlaka doktor kontrolünde alınması gerekir.

* Son olarak, doğum kontrol ilaçlarında gelecekte bizleri neler bekliyor?
Aslında artık yeni nesil bazı doğum kontrol ilaçlarında hem kadın vücudunun ürettiği östrojen hormonuna özdeş estradiol hormonu bulunmakta hem de hergün üretilen hormon dozuna eşit miktarda hormon içeriği mevcut. Bu gelişmeler bizlere, doğalı en az düzeyde etkileyerek doğum kontrolü gerçekleştirilmesinde çok yardımcı olmakta.

KISACA SİMLA OKUMUŞOĞLU KARACA

1978’te Samsun’da doğdu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden onur listesinde mezun olduktan sonra bir süre radyoloji ve dahiliye eğitimi aldı.Ardından Türkiye’nin en büyük kadın hastalıkları ve doğum hastanesi olan Zekai Tahir Burak KHD Hastanesi’nde kadın hastalıkları ve doğum ihtisasını tamamladı. Halen TOBB ETÜ Hastanesi KHD departmanında görev yapıyor.

SİZ SORUN UZMANLAR YANITLASIN

Önümüzdeki hafta konumuz tüm yaş grubunda şaşılık ve tedavisi...
Şaşılık, özellikle çocuklarımızı yakından ilgilendiren ancak ileri yaş gruplarında da görülebilen ve tedavisi her zaman bilinenin aksine cerrahi olamayan bir hastalıktır. Önümüzdeki hafta konuğumuz, konunun uzmanı Op. Dr. Ragıp Gürsel olacak. Şaşılık ile ilgili merak ettiklerinizi hafta boyunca jineklinik@senolkalyoncu.com adresinden bana ulaştırabilirsiniz.