Beyinde kapalı ameliyat

Deride büyük kesiler yapılmadan, sadece endoskoplar yardımıyla bir kaç ufak delikle hedef organı görüntüleyip, müdahale edebilmeyi olanaklı kılan endoskopik yöntemler her alanda kullanılmaya başlandı. Son yıllarda Beyin Cerrahisi operasyonları bu yöntemle yapılıyor. Endoskopik nörocerrahi alanını TOBB Hastanesi doktorlarından Nöroşiruji Uzmanı Prof. Dr. Engin Gönül ile konuştuk.

- Endoskopi nedir, tanımını yapar mısınız?
- Endoskop Türk Dil Kurumu sözlüğünde, “İnsan vücudunun herhangi bir boşluğunu, muayeneyi kolaylaştırmak için aydınlatıp görünür duruma getiren alet, içgörür” olarak tanımlanıyor. Bu sistem tıbbın hemen tüm dallarında kullanılıyor.

- Endoskopik cerrahinin avantajları nelerdir?
- En büyük avantajı doğal açıklıklardan veya küçük deliklerden girerek hedef organa ulaşıp, teşhis ve tedaviyi sağlamak. Endoskopi önceleri vücudun doğal boşluklarını kullanıyordu. Uygulama yapılacak bölgede doğal boşluk yoksa bu cerrahi olarak oluşturuluyor. Bu işlem halk arasında kapalı ameliyat olarak biliniyor.

- Peki Beyin Cerrahi alanında hangi ameliyatlarda endoskopi kullanılıyor?
- Hipofiz adenomlarının yanısıra, kafa tabanı tümörlerinin pek çoğu, hatta damarsal patolojiler endoskopik yöntemlerle tedavi edilebiliyor. Hipofiz adenomlarının tedavisinde; burun deliğinden girilerek, burun orta hat yapıları ve mukozanın korunması ile nazal tampona bağlı olarak yüzde 35 oranında görülen yüz ve baş ağrısı, atrofik rinit, septum perforasyonu, koku duyusunda azalma veya kayıp, diş etlerinde his bozukluğu, burun kemerinde deformite gibi komplikasyonlardan uzaklaşılabiliyor. Endoskopik menengiom (iyi huylu beyin tumorü) ameliyatında tümöre ulaşmak için genellikle burun delikleri kullanılıyor veya kafatasına küçük bir delik açılıyor. Ayrıca bouyn ve bel fıtığı ameliyatlarında da endoskopi kullanılıyor.

- Boyun ve bel fıtığı ameliyatlarında endoskopik yöntemin diğer cerrahi yöntemlere göre bir üstünlüğü var mıdır?
- Boyun ve bel fıtıklarında, cerrahi girişimler minimal invaziv yöntemler kullanılarak gerçekleştirildiğinde; ameliyat süresinde kısalma, minimal doku travması ve cerrahi komplikasyonlarda azalma olduğu görülür. Böylelikle hastanede kalış süreleri kısalır, hastalar günlük yaşantılarına çok daha çabuk dönebilir. Vücutta yalnızca kalem kalınlığında bir delik açılır, hastalar aynı gün ayağa kalkar. Endoskopik bel fıtığı ameliyatında 5 milimetre çapında bir endoskopla gerçekleştirilir. Cerrah ameliyat alanını, büyütülmüş bir şekilde ekrandan görür, Fıtığa ulaşmak için omurga ve çevresindeki dokulara dokunulmaz. Perkütan Artroskopik Diskektomi, klasik açık yöntemlere göre daha az invazivdid. Farklı açılı optik kullanılarak, uzak lateral disklerde endoskopla dıştan yaklaşarak, fasetektomiye gerek kalmadan fıtıklaşan disk parçası alınabilir.

Bu yöntemler hangi hastalara uygulanamaz?
- Bel fıtığının beraberinde, aynı bölgede dar omurilik kanalı, omurgada kayma veya kırık olan hastalarda, fıtığın kronik olup sertleşip kemikleştiği durumlarda endoskopik cerrahi uygulanmaz. Bu hastalarda klasik mikrocerrahi ameliyatı gereklidir.

- Endoskopik spinal cerrahinin komplikasyonları nelerdir?
- Açık cerrahide olduğu gibi, sinir hasarı, iltihap ve kanama ile sinirleri saran zarın yırtılması gibi komplikasyonlar bu girişimde de söz konusu olabilir. Ancak deneyimli ellerde bunlar çok düşük ihtimallerdir.

- Endoskopik girişimlerin dezavantajları nelerdir?
- Endoskopik cerrahinin bir dezavantajı cerrahinin bir ekran üzerinde iki boyutlu ortamda gerçekleştirilmesi diğeri bu konuda deneyim gerektirmesidir.
Endoskopik beyin cerrahisi bir ekip ve teknoloji işidir. Yeterli endoskopik donanım olmadan ve deneyimi olmayan ekiplerle endoskopik cerrahi girişimi yapılmamalıdır.

PROF. DR. ENGİN GÖNÜL KİMDİR

1960 yılında Amasya’da doğan Gönül, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Uzmanlık eğitimini Gülhane Askeri Tıp Fakültesi’ne tamamlayan Gönül; ABD’de Wiskonsin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde misafir profesör olarak görev yaptı. CNS. Türk Nöroşirürji Derneği, Sinir Sistemi Cerrahisi Derneği, Türk Nöroonkoloji Grubu’na üye olan Gönül TOBB Hastanesi’nde görev yapmaktadır.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA

Sevgili okurlar önümüzdeki hafta konumuz ağız ve diş sağlığında ortodonti tedavisi. Ortodontinin ne işe yaradığı, kimlerin ortodonti tedavisi görmesi gerektiği, ortodonti tedavisinin aşamaları ve tedavi ile ilgili bilinmesi gerekenleri, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ufuk Toygar Memikoğlu ile konuşacağız. Bu konu ile ilgili merak ettiklerinizi hafta boyunca skalyoncu@hotmail.com adresinden ulaştırabilirsiniz.