At sineği  

Ama kendisi  zarar vermediğini düşünse de Sokrates’in  sürekli sorgulaması ve akıl yürütmesi Atina’da birilerini rahatsız etti.  Sonunda tanrılara yeterince saygı göstermemek,  gençleri otoriteye karşı gelmeleri için yoldan çıkarmak gibi gerekçelerle mahkemeye verildi. Büyük jüriyi oluşturan 501 yurttaşın yarısından fazlası Sokrates’in  cezalandırılmasını istedi. 70 yaşındaki  Sokrates af dilemek bir yana   ömür boyu bedava yemekle ödüllendirilmesi  gerektiğini söyleyerek  Atinalıları iyice kızdırdı. Sonunda   baldıran otu zehiri içirilerek idam edildi.

Ölümünün üzerinden 2400 yıl geçti ama  hala  her toplumda  Sokrates gibi at sinekleri var ve sorgulamaktan vazgeçmiyor.  Örneğin Türkiye’de pek sorulmaz ama ABD başta olmak üzere gelişmiş toplumlarda en fazla sorulan soru  vergilerin nereye harcandığıdır.  Halk, kendilerinden alınan vergileri  hükümetlerin, bürokratların sanki kendi paralarıymış gibi  sorgusuz, sualsiz harcamalarına göz yummaz.  Örneğin  vergilerini en düzenli  ödeyen ve devlet bütçesine en yüksek katkıda bulunan il lerden biri olarak bilinen İzmir’in vergilerini n kuruşu, kuruşuna   nerelere ve nasıl harcandığı bilinir. ABD , Almanya gibi ülkelerde işleyen sistem böyle.  

Sorgulamak demokrasinin temel şartlarından biridir. Örneğin Kültürpark’la ilgili yeni projeler hakkında soru sormak da herkesin hakkı.  Ben şahsen  Büyükşehir Belediyesi’nin bu konuda titiz davrandığını düşünüyorum ama kafalarda soru işaretleri varsa bunlara açıklık getirilmeli.  Kültürpark’ın yeni planları, maketleri konur halkın önüne ve ortada bir sorun varsa ortak akılla çözülür.   Bu arada işi medya malzemesi ya da siyasi malzeme haline getirmek  isteyenler de ortaya çıkmış olur.

Sonuçta hayatın her alanında gelişme, veya olumsuzluklardan korunmak için Sokrates gibi at sinekleri ne her zaman  ihtiyaç vardır. Onlara kızmak yerine teşekkür etmek gerek.

Boşuna kavga

Yunan adaları ucuz, Çeşme pahalı kavgası yine canlandı.  Bence  turizmcilerin “Bizde vergiler, maliyetler yüksek . İstakoz yerine kumru yesinler”  gibi açıklamalarla  fiyatları masum gösterme çabalarına  hiç gerek yok.  Her şeyden önce Çeşme’de  kumruların fiyatlarının da başka yerlerdeki emsallerine göre hayli uçuk olduğunu söylemek gerek. 

Bir başka uçuk fiyat örneğine ise arife günü bir büyüğümü götürdüğüm  Çeşme’nin Ovacık, Ildırı, Dalyanköy, Çiftlikköy gibi köylerinden birindeki bir berber dükkanında   şahit oldum. Maksat köy adı verip kimseyi hedef göstermek değil.  Ama   Alsancak’ta  birinci sınıf yerlerde bile   20 – 25 lira istenen saç traşı için sıradan bir köy  berberinde  30 lira alınınca  fırsatçılığın hangi boyutlara ulaştığına şahsen şahit oldum.

Yine de  sonuçta bütün bunlar arz- talep  meselesi.   Örneğin ben bundan sonra o berber dükkanına kimseyi göndermem .  Çeşme’nin, Alaçatı’nın fiyatlarından rahatsız olanlar da bir daha gelmez.   Ne zamanki  rekabet artar  ya da Yunan adaları  ciddi rakip olup satışlarını etkiler  o zaman  Çeşme esnafı da fiyatlarını aşağı çeker.

Fiyatları arz talep belirler. Boşuna kavgaya gerek yok.