Trump’ın başarısından çıkarılacak siyaset dersleri!

Sorunun yanıtını Amerika’da aramak beyhude. Yanıt sende bende, yani evrensel insani zaafiyetlerimizde. Anlatayım.

TEZATLARIN ADAYI!

Amerikan sağı için evlilik en yüce kurum ama Trump ABD tarihinde birden çok kez evlenip boşanan ilk  siyasetçi. Seçilirse 3 evliliği ile rekora imza atacak! Amerikan sağı için kürtaj yasağı temel varoluş koşulu ama Trump yıllarca bu yasağa karşı çıkmış biri. Bu tezatlar listesini uzatmayayım.

AMERİKAN SAĞI TRUMP’A MECBUR DEĞİLDİ!

Cumhuriyetçi parti 2016 seçimine tam 16 adayla girdi. Sıradan isimler değildi hiçbiri. ABD’nin en önemli eyaletlerini yönetmiş valiler (Bush, Jindal, Kasich, Pataki, Perry, Christie, Huckabee, Walker), muhafazakar senatörler (Cruz, Graham, Rand, Rubio), HP gibi dev bir şirketi yönetmiş Fiorina ve dindarların adayı Carson bu seçimde adaydı. Yani menüde muhafazakar-dindar tabana hitap eden her renkten aday vardı ama seçmenler Trump’ta karar kıldı. Peki neden?

KÜLTÜR YA DA COĞRAFYA DEĞİL, BEYNİMİZİN KIVRIMLARI!

Trump’ın yükselişini anlamak için insanların nasıl tercih yaptığına bakmak gerek. Daha evvel bu köşede yazmıştım seçmenler sağa ya da sola oy verirken rasyonel değil duygusal davranıyorlar. O nedenle Trump’ın gerçek manada dindar ya da muhafazakar olmasının önemi yok. Aslolan seçmenle duygusal bir bağının olup olmaması. O bağ kurulduktan sonra gerisi geliyor. Çünkü ezici bir seçmen kitlesi siyasal tercihini politikaları sorgulayarak belirlemiyor.  Ezici çoğunluk tercihini duygusal bir refleks olarak yapıyor (meraklısı için tavsiye kitap: Daniel Kahmenan ‘Hızlı ve Yavaş Düşünme’) yatıyor.

SİYASAL AKLIN İŞLEVİ KÖLELİK!

Önce seçip sonra niye seçtiğimize kılıf uyduruyoruz. Yani akıl duyguların verdiği kararın kölesi bu süreçte. Bir siyasetçiye duygusal olarak bağlanmaya görün! Aklınız size o duygusal bağınıza sadık kalmak için olmadık taklalar arttıracaktır. Yıllarca ahlak bekçiliği yapan dindarların, geçen hafta ortaya çıkan Trump kasetlerinde sergilenen ahlaki çöküntüyü sineye çekmesi bu yüzden.

MESELENİN ÖZÜ ŞU İKİ METAFORDA SAKLI!

Peki seçmenler Trump’a neden duygusal olarak bağlandı? Kendimi tekrar etmemek için bu soruya yanıtı Türkiye’de siyaseti anlamak isteyenlerin muhakkak okuması gereken George Lakoff’a bırakıyorum.  Lakoff diyor ki: Sağ ve sol dünya görüşleri iki farklı aile metaforuyla dünyaya bakar. Solcular Dayanışmacı Aile (the Nurturan Family), sağcılar Otoriter Baba ister.

TRUMP OTORİTER BABA İHTİYACINI ÇOK İYİ OKUDU!

Trump bu seçimlerde otoriter baba arayan seçmenlerin tercihini yansıtıyor. Çünkü Trump her soruna basit ve kestirme bir çözüm buluyor. IŞİD terörünü “müslümanları kapı dışarı ederek”, göçmen sorununu “duvar örerek” çözeceğim deyince otoriter baba arayan seçmenin gönlünde taht kuruyor. Trump’ın hiçbir soruna detaylı çözüm önermemesi bundan. Sağ seçmen bu seçimde güveneceği bir baba arıyor, detaylarla kafayı yormak istemiyor. Dünyada olup bitenlerle ürken seçmene korku salıp, otorite pazarlıyor.

TRUMP KAYBETSE DE KAZANDI!

Son kertede Trump’ın açık ara kaybedeceğini bekliyorum. Ama Trump gibi bir adayın dünyanın süper gücüne hükmedecek konuma bu kadar yakın olması bile başlı başına bir başarı. O nedenle bu başarıdan Türkiye’de her şeyi din ve coğrafya ile açıklama müptelası siyasal gözlemcilerin çıkaracağı dersler olduğunu düşünüyorum.