İş dünyasının gözü kredi piyasasında

Önümüzdeki birkaç gün içinde yeni kabinenin de açıklanmasıyla birlikte belirsizlik dönemi geride kalacak. Kabul edelim ki hatırı sayılır bir süredir gündem seçime kilitlendiği için bazı sorunlar ötelendi. Seçim sonrasında mercek altına alınacak en önemli alan ise ekonomi.

Başta bankacılık sistemi olmak üzere ekonominin çarklarını tekrar normal akışına sokmak gerekiyor. İş dünyası son günlerde en çok kredi akışının durma noktasına gelmesinden yakınıyor.  Özel bankaların çok kısa vadeli kredilerde sınırlı kullanım yaptırdığı uzun vadeli kredilere ise hiç yanaşmadığı belirtiliyor. İş insanları kamu bankalarının düşük faizli ticari kredi kullandırımını sürdürdüğünü ancak kredi limitlerini düşük tutturduğunu dile getiriyor.

Önümüzdeki günlerde yeni ekonomi yönetiminin şekillenmesiyle birlikte piyasaya ve bankacılık sistemine verilecek yeni mesajlarla fiyatlandırmaların da netleşmesi bekleniyor. Yani kredi maliyetleri öngörülebilir oldukça kredi akışı da hızlanacak. Tersi durumda frenli, yani temkinli dönem bir süre daha sürecek.

Yeni ekonomi yönetiminin el atacağı en kritik konulardan biri de kur korumalı mevduat. Kur korumalı mevduat (KKM) büyüklüğü 2.2 trilyon lirayı aşmış durumda. Bir başka deyişle bu hesaplarda 113 milyar dolara yakın para bulunuyor. Bankalar dövizden TL’ye dönmek için açılan yeni kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarına önden prim ödeme uygulamasına son verdi. Kur korumalı mevduat hesaplarında vade yenilemede ise herhangi bir sorun yok. Sistem hala devam ediyor. Daha önceki açıklamalardan KKM’nin bir süre sonra tamamen sona erdirileceği çıkarımları yapılmıştı. Yıl sonunda tamamen sona mı erecek, kademeli şekilde sona erdirilmesi için yeni bir takvim mi oluşturulacak? Bu hesaplarda biriken ve döviz piyasasını etkilemesi kaçınılmaz büyüklüğe ulaşan paranın alternatif yatırım araçlarına yönelmesi için yeni bir strateji mi belirlenecek? Yeni ekonomi yönetiminin şekillenmesiyle birlikte piyasalar bu soruların da yanıtlarını almaya çalışacak.

KREDİYE ERİŞİM KOLAYLAŞSIN TALEBİ

DÜN bir bültende yer alan TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez’in sözleri dikkatimi çekti. ‘Ekonomi & Finans Buluşmaları’ etkinliğinde konuşan Sönmez, iş dünyasının finansmana erişim konusunda şu verileri açıklamış:

- 2023 yılı ilk çeyrek araştırmamızın sonuçlarına göre her  üç işletmeden biri işletme sermayesi ihtiyacını banka kredileri veya tedarikçi ve müşterilerinden aldığı finansman ile karşılıyor. Her dört işletmeden üçü krediye erişimin zorlaştığını ifade ediyor. Her 10 iş insanından sekizi ekonomi yönetimi tarafından alınan mali-finansal tedbirlerin işletme durumlarını olumsuz etkilediğini düşünüyor.

Ekonominin öncelikli sorunları olan faiz, enflasyon, döviz kurlarındaki belirsizlik ve cari açığın ivedilikle çözüm beklediğini ifade eden Sönmez, özellikle krediler üzerindeki baskının hafifletilmesini finansmana erişimde zorlaştırıcı unsurların ortadan kaldırılıp kolaylaştırıcı uygulamaların hızlıca hayata geçirilmesini talep etmiş. Sönmez’in dile getirdiği taleplerin hükümetin ve ekonomi yönetiminin öncelikleri arasında yer alacağına şüphe yok.

Süleyman Sönmez

TÜKETİCİYLE İHRACATÇININ KURA BAKIŞI ÇOK FARKLI

DÖVİZ fiyatlarında herkesi memnun etmek güç. Tüketiciler döviz kurlarının yüksek olmasından yakınırken, ihracatçılar döviz kurlarının uzun süredir aynı seviyede kalmasından şikâyet ediyor.

Tüketici tarafı yüksek döviz kurları nedeniyle birçok ürünün fiyatının arttığını, bunun da ev ekonomisine zarar verdiğini söylüyor. İş dünyası ve özellikle ihracatçıların şikâyet konusu ise bambaşka. Pandemi sürecinde yükselen lojistik maliyetleri, bozulan tedarik zinciri Türk ihracatçısını ön plana çıkarmış, ihracatta ardı ardına rekorlar kırılmıştı.

Ancak pandeminin sona ermesi, Çin’in yeniden devreye girmesi ve lojistik maliyetlerinin pandemi öncesi seviyelere gelmesi ihracatta dengeleri değiştirdi. Dünyada kıyasıya bir rekabet var ve bu rekabet savaşında kurlar da önemli bir silah.

Güven Karaca

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Güven Karaca ‘rekabetçi kur’ talebinde bulunuyor. Karaca’dan nedenlerini anlatmasını istedim. Konuyu şöyle özetledi:

- Türkiye ihracatına yön veren firmaların işletme maliyetleri son bir yıllık süreçte dört katına çıktı.

TL maliyetler bu şekilde yükselirken, döviz kurları neredeyse aynı seviyede kaldı. Bu durumun zorluğunu derinden yaşıyoruz. Kurların olması gereken seviyenin altında kalması rekabetteki avantajımızın da azalmasına neden oluyor. Bu kur seviyesi ile artan TL maliyetini karşılamak, rakiplerimizle rekabet etmek zor görünüyor.

Geçtiğimiz dönemde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe de benzer bir açıklama yapmış ‘Kurlar da enflasyon oranında artmalı’ demişti. Karaca bu açıklamayı desteklediklerini belirterek şunları ekledi:

- Rakip ülkelerimizle aynı döviz cinsi ile rekabet ediyoruz. Döviz ile rekabet ederken, kendi para birimimizde artan maliyetler ihracatçının durumunu belirliyor. İhracatçılar olarak rekabet gücümüzü kaybetmek istemiyoruz.