Her ‘erken’e kanmayın

SON yıllarda turizmin en önemli temel taşlarından biri erken rezervasyon oldu. Hem tüketici açısından hem de işletmeciler açısından çok önemli. Erken rezervasyonun faydalarını aşağıda sıralamaya çalıştım. Bu yazı ile sakın erken rezervasyon karşıtı olduğumu düşünmeyin. İşini iyi yapan, tüketiciye karşı dürüst davranan tüm işletmelere diyecek bir şeyim yok. Ancak tatil sezonunun gelmesiyle bana ulaşan çok sayıda şikayeti de görmezden gelemem.
Örneğin Alanya’da bir otel mart ayında erken rezervasyon ilanları vermiş. Erken rezervasyon yaptıran 2 kişinin 4 gecelik tatilini bu otelde yüzde 45 indirimle 2 bin 458 liradan geçirebileceği belirtilmiş. Bir okurum da erken rezervasyon yapıp mart ayından bu otel ile anlaşmış. Buraya kadar her şey normal. 13 Temmuz’da 4 gün için otele gitmeye hazırlanan okurum hafta başında bu otelin yeni ilanlarına bakmış. O da ne? İlanda aynı otelde iki kişinin 4 gece konaklama bedeli 3 bin 68 lira olarak belirtilmiş. Otelin odalarını yüzde 35 indirimle sattığı da vurgulanmış.

Okurum şunları söylüyor: “Ben 4 ay önceden tatil satın aldım. Bunun en büyük nedeni otelin bana yüzde 45 indirimle hizmet sunacağının vaat edilmesiydi. Şimdi aynı otelin odaları yüzde 35 indirimle satılıyor. Bu konuda ben kendimi aldatılmış hissediyorum. Madem indirimler son ana kadar devam edecekti neden erkenden tatilimi satın aldım. Benim buradaki avantajım ne?”

UYGUN ÖDEME KOŞULLARI

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB öncülüğünde 2009 yılında başlatılan erken rezervasyon kampanyasının ana hedefi, avantajlı ödeme kolaylıkları sağlayarak daha fazla vatandaşın tatil yapmasını sağlamak. Bu yolla iç turizmi canlandırmak ve Türkiye’ye gelen yabancı turistlerin daha uygun ödeme koşulları ile seyahat ettiklerine yönelik yaygın algıyı değiştirmek amaçlandı. TÜRSAB’ın verilerine göre 2009 yılında 300 bin, 2012 yılında 2 milyon, 2013’te 2.5 milyon, 2014 yılında 3 milyon, 2015 yılında 3.5 milyon ve 2016 yılında ise erken rezervasyon kampanyasından yararlanan kişi sayısı 4.2 milyon kişi oldu. 2017 yılında ise kampanyadan yararlanacak olan kişi sayısının
ise 5 milyon civarında beklendiğini açıklandı.

8 BİN LİRA HİÇ OLMADI

Bu yıl aralık ayının sonunda ise 2017 tatilleri için ‘erken rezervasyon’ sezonu açıldı. Birçok tur operatörü ve otel ‘yüzde 50’ye’ varan oranlarda ‘indirimlerle’ tatil satışı gerçekleştirmeye başladıklarını açıkladı.

Bu konuda bir başka okurumdan gelen e-postayı da aynen aktarıyorum: “Bir şirket yüzde 50 indirimle tur sattığını iddia ediyor. 7 gün boyunca 5 yıldızlı bir otelde 4 bin liraya tatil satıyorlar. ‘Erken rezervasyondan yararlandığınız için bu fiyata konaklayacaksınız. Erken rezervasyon kampanyaları bittiğinde almış olsaydınız 7 günlük tatil için 8 bin lira ödeyecektiniz’ diyorlar. Tatile gitmeye çok az bir zaman kala aynı otelin fiyatlarına baktığımda 7 gün için en fazla 5 bin - 5 bin 500 liraya kadar çıktığını görüyorum. Bunun nedenini tatili aldığım şirkete sorduğumda, ‘Otel, fiyatlarını daha fazla yükseltmedi. O yüzden böyle’ şeklinde cevaplıyorlar. Bu durumda ben yüzde 50 indirimle mi tatil satın almış oluyorum?”

FARKLI DÖNEM AYNI FİYAT

Uzun yıllardır aynı otelde tatil yapan başka bir vatandaşın e-postası ise şöyle: “Bu yıl 3 bin lira tatil için ödedim. Ortalama her yıl 150-200 lira daha fazla ödüyorum. Bu yıl ise geçen yıl ile aynı fiyattan tatili satın aldım. Erken rezervasyondan tatil satın aldığım için yüzde 40 indirimden yararlandığımı söylediler. Yani otelin gerçek fiyatının 5 bin lira olması gerekiyor. Ama kaldığım otel için kimsenin 5 bin lira ödediğini görmedim. Hatta benden 2-3 ay sonra bile tatilini satın alanların aynı oda tipi ve aynı süre için 3 bin lira civarında para ödediğine şahit oldum. Bu durumda neyin erken rezervasyon fırsatından bahsediliyor.”

SEYAHAT SİGORTANIZI UNUTMAYIN

TATİL satın alırken erken rezervasyon-daki indirim oranları dışında vatandaşların dikkat etmesi gereken bir konu daha var. O da paket turlarla birlikte yapılması gereken zorunlu seyahat sigortası. Bu sigorta vatandaş, paket tur satın aldığı anda yapılması gerekiyor. TÜRSAB’a üye olan tüm seyahat acentelerinin 1618 sayılı kanunun 12. maddesi gereği yapılması gereken bu sigorta ile vatandaşların hakları korunuyor. Eğer tur şirketi iflas ederse, alınan ürün ayıplı çıkarsa ya da buna benzer herhangi bir durumla karşılaşılırsa vatandaşın ödediği ücret iade ediliyor. Ancak bazı firmalar bu ‘zorunlu sigortayı’ yapmıyor. Tüketicinin bunu takip etmesi gerekiyor. Poliçesini tur şirketinden talep etmeli. Kötü niyetli tur şirketleri bunu yapmayarak maliyetini düşürmeye çalışabiliyor. TÜRSAB ve Turizm Bakanlığı konuyu takip etse de vatandaş şikayet etmeden sigortayı yaptırmayan şirketi yakalaması zor oluyor. Eğer şirket yakalanırsa seyahat acentesi belgesi iptal ediliyor. Tur şirketlerinin vatandaşa sunduğu tatile 72 saat kadar kalana dek iptal etme hakkı tanıyan ‘iptal sigortası’ bulunuyor. Bu ikisinin karıştırılmaması gerekiyor. İptal sigortası vatandaşın isteğine göre yapılıyor. Bu sigorta sayesinde vatandaşlar aylar önce aldığı tatili parasını geri alarak iptal etme hakkını yakalıyor.

ERKEN REZERVASYONUN FAYDALARI

- Erken rezervasyon ile birlikte yıllık ortalama yüzde 45 doluluk sağlayan oteller, indirimli fiyat politikalarıyla, normalde tatile ayrılan bütçeyi önemli ölçüde azaltıyor.

- Erken rezervasyon yaptıranlar son dakika sürprizleriyle karşılaşmıyor. Özellikle ‘yerim kalmadı’ tehlikesiyle karşı karşıya kalmıyorsunuz.

- Erken rezervasyon yaptırdığınız halde, tatil planınızda değişiklik yapmak zorundaysanız çağrı merkezlerini arayarak otelin müsaitlik durumuna göre tarih değiştirebiliyorsunuz.

- Hepsinden önemlisi ‘İptal Güvence Paketi’ ile otele giriş gününe 72 saat kala rezervasyonunuzu iptal etme şansınız var.

 10 KURUŞA DA DOMATES VAR 2.5 TL’YE DE

NİSAN sonu mayıs başında her yıl olduğu gibi tırmanan domates fiyatları gündemin ilk sıralarındaydı. DHA’dan Ahmet Acar’ın dünkü haberi Antalya’nın Demre İlçesi’nde domatesinin kilosunun 9-10 kuruşa kadar düştüğünü duyurdu. 10-12 kilo arasında gelen bir sandık domates 1 liradan satıldı. Bu domatesleri İzmir’in Tire, Kınık ve Torbalı ilçeleriyle Balıkesir’in Burhaniye İlçesi’ndeki salça fabrikaları satın alıyor ve TIR’larla salça fabrikalarına götürülüyor. Demre’de salkım domates ise 30-60 kuruş arasında alıcı buluyor. Bazı seraların salkım domatesinin ise 80 kuruş ile 1 lira 10 kuruş arasında alıcı bulduğu belirtiliyor. Demre’den gelen haber üzerine dün İstanbul’da market fiyatlarına baktım. Kilosu 99 kuruşa da domates var, 2.5 TL’ye de... Önümüzdeki günlerde tarla domatesi çoğalınca fiyatların daha da düşmesini beklememiz yanlış olmaz. Ancak unutmayın! Aracı, nakliye ve işletme giderlerini hesaba kattığımızda tarladaki domates fiyatını pazar ve markette bulmamız hayal.